پتروژنز و الگوی تکتونوماگمایی لویکوگرانیت شاولی (شمال ازنا-پهنه سنندج-سیرجان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد الیگودرز

2 گروه زمین شناسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران

چکیده

توده گرانیتی شاولی، یکی از توده‌های نفوذی پهنه ساختاری سنندج-سیرجان است که در شمال ازنا واقع شده است. این توده دارای ترکیب عمده لوکوگرانیت و حجم کمی گرانیت و گرانودیوریت است. کانی‏های عمده آنها شامل کوارتز، فلدسپار پتاسیم‌دار، پلاژیوکلاز، بیوتیت، موسکویت، تورمالین، گارنت و به ندرت سیلیمانیت می‌باشد. مقدار متوسط تا بالای پتاسیم، کالک‌آلکالن و سرشت پرآلومینه نوع S این سنگ‌ها با مقدار بالای کروندم نرماتیو (میانگین 1/2) و نسبت بالای A/CNK>1/1 مشخص می‌باشد. مقدار پایین CaO، نسبتCaO/Na2O (0.10-0.36)، آنومالی منفی Eu (میانگین: Eu/Eu* = 0.44) نشان می‌دهد که مذاب تحت شرایط غیاب سیال و از منشاء متاپلیت به‌وجود آمده است. تهی‌شدگی از Sr، Ba، HFSE و غنی‌شدگی LILE از ویژگی‌های بارز سنگ‌های گرانیتی منطقه می‌باشد. داده‌های ژئوشیمیایی و پتروژنز توده گرانیتی شاولی بیانگر سرشت مشابه گرانیت‌های محیط برخوردی مانند هیمالیا می‌باشد که از ذوب بخشی متاپلیت‌ها و دهیدراسیون موسکویت در شرایط غیاب سیال به وجود آمده است. بنابراین توده مزبور، به احتمال زیاد در ارتباط با برخورد پوسته قاره‌ای آفرو- عربی با ایران مرکزی در طی فاز کوهزایی لارامید و در زمان کرتاسه پایانی- ائوسن تشکیل شده است که وجود پهنه‌های برشی منطقه در شکل‌گیری و صعود آن نقش بسیار مهمی داشته است. به این ترتیب، بررسی‌های ژئوشیمی این سنگ‌ها به طور کلی با ذوب بخشی سنگ‌های متاسدیمنت پوسته بالایی در حاشیه فعال قاره‌ای مرتبط با برخورد صفحه قاره‌ای آفرو-عربی و میکروپلیت ایران مرکزی، سازگار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات