گروه علوم زمین، دانشکده علوم و فناوری های نوین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی وفناوری پیشرفته، کرمان، ایران
10.22055/aag.2025.48695.2495
چکیده
سرزمین ایران مجموعه ای از بلوکهای ناپیوسته با فعالیتهای پویای زمین‌ساختی است. تکنیکهای سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی ابزاری کارآمد در برآورد فعالیتهای نسبی زمین‌ساختی میباشند. در این پژوهش با استفاده از نقشههای زمینشناسی با مقیاس 1:100000 ، توپوگرافی 1:25000 و تصاویر ماهوارهای و نرم افزارهای Arc GIS و Global mapper ، شاخص‌های ریخت‌زمین‌ساختی بر روی 15 حوضههای متاثر از گسل جیرفت در مرز غربی فروافتادگی جازموریان اندازه‌گیری شده است که شامل شاخص پیچ و خم رودخانه (S)، شاخص درصد قسمت‌های بریده شده کوهستان (Fd)، شاخص پیچ و خم کوهستان (Smf)، شاخص شیب-طول رودخانه (Sl)، شاخص نسبت پهنای دره به کف دره (Vf)، و شاخص شکل حوضه (Bs) می شوند. هر یک از شاخصها در سه دسته فعالیت بالا، متوسط و پایین طبقهبندی و پس از میانگین‌گیری بصورت شاخص نسبت فعالیت زمین‌ساختی (Iat) نشان داده شده‌اند. تغییرات میزان این شاخص تایید میکند که در حوضههای بخش شمالی و میانی منطقه مورد مطالعه فعالیت نسبی تکتونیکی بالاتری نسبت به بخش‌های جنوبی گسل دیده میشود. حوضههای بخش میانی در رده دو فعالیت زمین‌ساختی قرار دارند و تغییرات جزیی مقادیر Iat به تشابه جنس سنگها و مقاومت آنها با فعالیت زمین‌ساختی مرتبط است. تغییر امتداد گسل و تمایل آن به سمت جنوب شرق، تغییر در جنس سنگ‌های تشکیل‌دهنده حوضههای جنوبی و فعالیت کمتر زمین‌ساختی حوضههای جنوبی آنها را در رده پایین فعالیت نسبی قرار میدهد. این تغییرات و توزیع رخداد زمین لرزهها تایید میکند که گسل جیرفت یک سامانه گسلی فعال و دارای بخش‌های (قطعات) با ویژگی‌های متفاوت ریخت‌زمین‌ساختی است.
عبدالکریمی, مریم , کشاورز, سعیده و شاه پسندزاده, مجید . (1404). ارزیابی فعالیت زمین‌ساختی با استفاده از شاخص‌های ریخت‌زمین‌ساختی گسل جیرفت در مرز غربی فروافتادگی جازموریان. زمین شناسی کاربردی پیشرفته, (), -. doi: 10.22055/aag.2025.48695.2495
MLA
عبدالکریمی, مریم , , کشاورز, سعیده , و شاه پسندزاده, مجید . "ارزیابی فعالیت زمین‌ساختی با استفاده از شاخص‌های ریخت‌زمین‌ساختی گسل جیرفت در مرز غربی فروافتادگی جازموریان", زمین شناسی کاربردی پیشرفته, , , 1404, -. doi: 10.22055/aag.2025.48695.2495
HARVARD
عبدالکریمی, مریم, کشاورز, سعیده, شاه پسندزاده, مجید. (1404). 'ارزیابی فعالیت زمین‌ساختی با استفاده از شاخص‌های ریخت‌زمین‌ساختی گسل جیرفت در مرز غربی فروافتادگی جازموریان', زمین شناسی کاربردی پیشرفته, (), pp. -. doi: 10.22055/aag.2025.48695.2495
CHICAGO
مریم عبدالکریمی , سعیده کشاورز و مجید شاه پسندزاده, "ارزیابی فعالیت زمین‌ساختی با استفاده از شاخص‌های ریخت‌زمین‌ساختی گسل جیرفت در مرز غربی فروافتادگی جازموریان," زمین شناسی کاربردی پیشرفته, (1404): -, doi: 10.22055/aag.2025.48695.2495
VANCOUVER
عبدالکریمی, مریم, کشاورز, سعیده, شاه پسندزاده, مجید. ارزیابی فعالیت زمین‌ساختی با استفاده از شاخص‌های ریخت‌زمین‌ساختی گسل جیرفت در مرز غربی فروافتادگی جازموریان. زمین شناسی کاربردی پیشرفته, 1404; (): -. doi: 10.22055/aag.2025.48695.2495
)