برآورد جابجایی قائم کنونی پهنه ترافشارشی شمال تهران با استفاده از داده‌های سامانه موقعیت یاب جهانی و ترازیابی دقیق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

2 دانشیار گروه زمین شناسی- دانشکده علوم پایه- دانشگاه گلستان- استان گلستان

3 اداره کل نقشه برداری زمینی و زمین سنجی، سازمان نقشه برداری کشور، تهران، ایران

چکیده

امروزه تکنیک‌های ژئودتیک در تحلیل و برآورد نرخ دگرریختی کنونی نواحی مختلف زمین‌ساختی زمین نقش بسزایی را ایفا می‌کنند. در پژوهش حاضر، با استفاده از داده‌های سامانه موقعیت یاب جهانی و ترازیابی دقیق به ارزیابی دگرریختی قائم کنونی پهنه ساختاری شمال تهران واقع در دامنه جنوبی البرز مرکزی پرداخته شده است. پردازش و تحلیل داده‌های حاصل از شبکه ایستگاه‌های دائمی ژئودینامیک ایران (IPGN) بیانگر بالاآمدگی مشخص در سراسر این پهنه می‌باشد. قسمت‌های غربی پهنه ساختاری شمال تهران از نرخ بالاآمدگی بیشتری نسبت به نواحی شرقی‌تر برخوردار هستند. در مقابل، بارگذاری ناشی از عملکرد ورقه‌های راندگی در این پهنه ترافشارشی موجب کاهش چشم‌گیر نرخ بالاآمدگی و حتی پایین افتادگی نواحی جنوبی در پیش‌بوم تهران شده است. تحلیل سری زمانی داده‌های IPGN نیز حاکی از این است که رژیم‌های زمین‌ساختی، تنش‌های وارده بر منطقه و دگرریختی حاصل از آن‌ها در گذر زمان در حال تغییر بوده است، به طوری که می‌توان گفت، از دیرباز تا کنون پدیده زمین‌ساخت وارون در منطقه رخ داده است. تحلیل داده‌های ترازیابی دقیق نیز حاکی از این است که بیشترین نرخ بالاآمدگی، پیرامون گسل‌های اصلی منطقه که از سازوکار غالب راندگی برخوردار هستند و گاهی ساختارهای فراجسته را تشکیل داده‌اند مشاهده می‌شود. تلفیق داده‌های سامانه موقعیت یاب جهانی و ترازیابی دقیق بیانگر این است که نرخ بالاآمدگی از راندگی شمال تهران به سمت شمال روندی کاهشی را نشان می-دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات