بررسی روندهای دگرشکلی بخش میانی کوهزاد شرق ایران ( حد فاصل بین دو گسل کهورک و گسل زاهدان) با تکیه بر داده های ساختاری و محاسبه تنش دیرینه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تکتونیک، دانشکده علوم ، گروه زمین شناسی ، دانشگاه بیرجند،بیرجند،ایران

2 گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

3 گروه زمین نشاسی- دانشکده علوم- دانشگاه بیرجند

4 دانشیار تکتونیک،گروه زمین شناسی، دانشکده علوم ، گروه زمین شناسی ، دانشگاه سیستان وبلوچستان ،زاهدان،ایران

چکیده

منطقه مورد مطالعه در خاور ایران، در شمال شهر زاهدان قرار دارد و از منظر زمین شناسی در بخش میانی کوهزاد شرق ایران واقع شده است. یکی از شاخص‌های این منطقه، تنوع ساختاری است که نشان‌دهنده تاریخچه تکتونیکی پیچیده‌ای می‌باشد. برای شناخت تاریخچه تکتونیکی و تغییرات فازهای دگرشکلی در این پژوهش، از روش وارونگی داده‌های لغزشی گسل‌ها و بررسی گسل‌های مزدوج و الگوهای ساختاری و کینماتیکی چین خوردگی‌ها استفاده شده است. بررسی داده‌های جنبشی گسل‌ها سه مرحله تغییر در موقعیت اصلی فشردگی (σ1) را نشان می‌دهد: در زمان‌های کرتاسه پایانی (N197°±10°)، نئوژن (N60°±25°) و پالئوژن (N10°±15°). همچنین، بررسی چین‌خوردگی‌ها این سه مرحله کوتاه‌شدگی را در منطقه با روندهای شمال، شرق و شمال‌شرقی نشان می‌دهد. با توجه به دگرشکلی‌های ایجادشده و بررسی تنش دیرین در منطقه، می‌توان گفت این منطقه دچار سه نوع دگرشکلی شده است.چین‌خوردگی نسل اول ، قدیمی‌ترین رخداد دگرشکلی است که دارای محور شرقی-غربی بوده و مربوط به چین‌خوردگی‌های قبل از برخورد لوت و افغان می‌باشد. چین‌خوردگی‌های نسل دوم وگسل‌های با روند شمالی-جنوبی نیز در رخداد دوم دگرشکلی، همزمان با بسته شدن حوضه سیستان در ائوسن-الیگوسن ایجاد شده‌اندو همزمان با برخورد برخورد بلوک لوت و افغان می باشد. پس از برخورد بلوک لوت و افغان، در ادامه رخداد سوم دگرشکلی، چین خوردگی نسل سوم و گسل‌های مزدوجی با امتداد لغز ایجاد می‌شوند که ساختارهای قبلی را قطع کرده و سبب جابه‌جایی آن‌ها می‌گردند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات