ارزیابی آلایندگی فلزات سنگین در خاک محدوده شهرستان های هشتگرد و نظرآباد، پس از سه دهه صنعتی شدن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه ارومیه- دانشکده علوم- گروه زمین شناسی

2 عضو هیئت علمی گروه زمین شناسی دانشگاه ارومیه

3 گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ایران

چکیده

مقادیر فلزات سنگین در خاک، به دلیل نهاده های کشاورزی، توسعه شهرنشینی و صنعتی شدن، اکوسیستم را تحت تأثیر قرار می دهد. محدوده شهرستان های هشتگرد و نظرآباد به دلیل کاربری‌های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت، 250 نمونه ژئوشیمیایی برداشت شد و به روش هضم جزئی ((METHOD 3050B آماده سازی شد، آنالیز نمونه‌ها با استفاده از MS –ICP انجام شد. برای ارزیابی میزان آلودگی فلزات سنگین در خاک از شاخص‌های آلودگی استفاده شد. با مقایسه میانگین فاکتور آلودگی فلزات سنگین در خاک بر اساس کلاسه‌بندی مقدار فاکتور آلودگی، عنصر نیکل عدد (6.33) آلودگی بسیار بالا و مقادیر کروم و آرسنیک آلودگی متوسط را نشان می دهند. بر اساس شاخص امنیت آلودگی، سمت شمال و بخشی از جنوب محدوده، از لحاظ امنیت آلودگی متوسط می‌باشد. فاکتور غنی شدگی روش مناسبی جهت تفکیک منشا طبیعی و انسان پدید آلودگی است. با توجه به نمودار خوشه ای بدست آمده از تحلیل آماری عناصر آلومینیوم، آهن و منیزیم در یک خوشه قرار دارند و با سایر عناصر آلاینده همبستگی نزدیکی ندارند لذا این موضوع نشان می دهد که آلایندگی فلزات سنگین ژئوژنیک نمی باشد. در محدوده مورد مطالعه به ترتیب عناصر نیکل> آرسنیک> کروم> مس> سرب> روی، غنی شدگی قابل توجه و متوسط را بویژه در شمال منطقه نشان می دهند که منجر به کاهش کیفیت خاک منطقه شده است و این نمایانگر سهم قابل توجه عوامل انسان پدید در محدوده مورد مطالعه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات