تمرکز و غنی‌شدگی فلزات سنگین در کانی‌های سولفاته ثانویه شوره‌ای و زه‌آب معدن کائولن راحت آباد، استان اصفهان

پسندی, مهرداد; پاکزاد, حمید رضا; مکی زاده, محمدعلی; ادوای, شهلا

doi:10.22055/aag.2024.44510.2398

تمرکز و غنی‌شدگی فلزات سنگین در کانی‌های سولفاته ثانویه شوره‌ای و زه‌آب معدن کائولن راحت آباد، استان اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه زمین شناسی، دانشگاه اصفهان

10.22055/aag.2024.44510.2398

چکیده

معدن کائولن متروکه مورد مطالعه در نزدیکی روستای راحت‌آباد واقع در جنوب غربی شهرستان نایین، استان اصفهان قرار دارد. از شورابه و نمک‌های شوره‌ای تشکیل شده در دو حوضچه حاصل از گودبرداری در معدن نمونه برداری شده و pH، Eh و غلظت فلزات سنگین نمونه‌ها تعیین گردیده‌اند. کانی های شوره ای پس از جداسازی بر اساس رنگ آنها به وسیله XRD شناسایی گردیده‌اند. کانی‌های شوره‌ای نمونه‌ها شامل تاماروژیت، رمبوکلاز و زمولنوکیت، متاسیدروناتریت، ژیپس، کپیاپیت آهن و منیزیم‌دار، بلودیت و کنیائیت هستند. فلزات سنگین مس، منگنز، نیکل و کبالت در کانی‌های بلودیت و کنیائیت، مس، منگنز و روی در کانی‌های گروه کپیاپیت، مس، منگنز و کبالت در کانی زمولنوکیت، سرب و روی در کانی ژیپس و روی و منگنز در کانی رمبوکلاز تمرکز دارند. براساس فاکتور غنی‌شدگی، مس دارای غنی‌شدگی فوق‌العاده زیاد، کبالت و نیکل غنی‌شدگی زیاد و سرب، منگنز، روی و کادمیوم غنی‌شدگی کم در کانی های شوره‌ای هستند. همچنین تمام فلزات سنگین در رسوبات شوره‌ای نسبت به شورابه غنی‌شدگی بسیار بالایی نشان می‌دهند. بر اساس شاخص انباشت آلودگی (PLI) در بین رسوبات شوره‌ ای، نمونه‌های زرد و خاکستری رنگ در محدوده آلوده و سایر نمونه‌ها در محدوده غیر آلوده قرار دارند. بر اساس شاخص زمین‌انباشتگی (Igeo)، نمونه‌های شوره رده خیلی آلوده تا شدیداً آلوده نسبت به مس، کمی آلوده به کبالت، غیرآلوده تا کمی آلوده به نیکل و نسبت به سایر فلزات در رده غیر آلوده قرار دارند.

کلیدواژه‌ها