مطالعه الگوی فرایش و سبک دگرشکلی بر اساس داده های ساختاری و دما-سن سنجی، کوهزاد البرز، شمال‌غرب ایران

احمدی, اصغر; غلامی, ابراهیم; خطیب, محمدمهدی; معدنی پور, سعید; مهرورز دمیرچی, علی

doi:10.22055/aag.2023.43708.2370

مطالعه الگوی فرایش و سبک دگرشکلی بر اساس داده های ساختاری و دما-سن سنجی، کوهزاد البرز، شمال‌غرب ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه زمین‌شناسی دانشگاه پیام نور، ایران

² گروه زمین نشاسی- دانشکده علوم- دانشگاه بیرجند

³ گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

⁴ استاد گروه تکتونیک دانشگاه تربیت مدرس تهران

⁵ گروه زمین شناسی دانشگاه تربیت مدرس

10.22055/aag.2023.43708.2370

چکیده

رشته‌کوه‌های بزقوش-چهل‌نور در بخش غربی کوهزاد البرز قرار گرفته است. این منطقه از لحاظ روند شکل‌گیری، رشد و تکامل خود دارای تاریخچه زمین‌ساختی مشابه با البرز غربی می‌باشد. واحدهای سنگی رخنمون یافته در منطقه مورد مطالعه شامل رسوبات پالئوژن و نئوژن است؛ اگرچه واحدهای سنگی قدیمی‌تر به سن پرکامبرین تا اواخر کرتاسه در شرق رشته کوه بزقوش، شمال رشته کوه چهل‌نور و بخش‌هایی از بلندی‌های قافلانکوه (ادامه رشته کوه چهل‌نور) نیز رخنمون یافته است. رشته کوه بزقوش دارای روند تقریبی شرقی- غربی و رشته کوه چهل‌نور با روند تقریبی شمالی- جنوبی تقریباً عمود نسبت به یکدیگر قرار گرفته‌اند. گسل گرمه‌چای با سازوکار معکوس چپ‌بر و گسل جنوبی بزقوش با سازوکار معکوس راست‌بر مهم‌ترین گسل‌های منطقه هستند و نقش عمده‌ای در شکل‌گیری این ارتفاعات دارند. تاکنون مطالعه دما- سن‌سنجی به منظور تعیین زمان شکل‌گیری اولیه، نرخ فرایش و فرازش در این منطقه انجام نشده است. نتایج آنالیزهای دما- سن‌سنجی درجه حرارت پایین اورانیوم- توریم/ هلیوم در آپاتیت و تلفیق آن با داده‌های ساختاری نشان داد سن سردشدگی رشته کوه بزقوش (19-25 میلیون سال) و سن سردشدگی رشته کوه چهل‌نور- قافلانکوه (15 میلیون سال) می‌باشد. بنابراین احتمالاً شروع دگرشکلی رشته کوه بزقوش الیگوسن آغازی و در رشته کوه چهل‌نور- قافلانکوه میوسن میانی بوده است.

کلیدواژه‌ها