زیست چینه نگاری آمونیت ها از سازند سرچشمه به سن آپتین در برش حسین آباد، شمال خاوری حوضه کپه داغ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 گروه زمین شناسی، پژوهشکده علوم زمین. گروه علوم زمین، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

3 گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران

4 گروه علوم زمین، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

5 استادیار، موزه زمین شناسی، درسدن، آلمان

چکیده

جهت تعیین سن نسبی سازند سرچشمه در شمال خاوری حوضه کپه داغ، برش چینه شناسی حسین آباد به ضخامت 90 متر از این سازند انتخاب گردید. سازند سرچشمه عمدتا از مارن های خاکستری تا سبز رنگ با میان لایه های سنگ آهک رسی تشکیل شده است. در این تحقیق، براساس مشاهدات میدانی، تعداد 10 گونه منتسب به 4 جنس از آمونیت ها شناسایی گردید. بر این اساس، سه زون زیستی Deshayesites consobrinus، Deshayesites deshayesi و Dufrenoyia mackesoni پیشنهاد می شود که سن نسبی آپتین پیشین (کرتاسه پیشین) را تایید می کند. همچنین زون های زیستی شناسایی شده، با برخی مطالعات گذشته در حوضه کپه داغ، قفقاز و مدیترانه مقایسه گردید و مشخص شد که سازند سرچشمه در ناحیه مورد مطالعه (شمال خاور کپه داغ) تطابق خوبی را با زون های زیستی به سن اواخر آپتین پیشین نشان می دهد. در حالیکه برخی مطالعات بر روی این سازند زون های زیستی مرتبط با اوایل آپتین پیشین را نیز گزارش کرده اند.

کلیدواژه‌ها


Berberian, M., King. G.C.P., 1981. Toward a Palaeogeography and Tectonic Evolution of Iran, Canadian Journal of Earth Science 18, 210-265. https://doi.org/10.1139/e81-019
Ezati, M., Gholami, E., 2022. Neotectonics of the Central Kopeh Dagh drainage basins, NE Iran. Arabian Journal of Geosciences 15, 992. https://doi.org/10.1007/s12517-022-10280-6.
Foroughi, F., Gardin, S., Kani, A.L., Vahidinia, M., 2017. Calcareous nannofossil biostratigraphy of Campanian strata (Abtalkh Formation) from the eastern Koppeh-Dagh Basin, NE Iran. Cretaceous Research 70, pp.55-70. https://doi.org/10.1016/j.cretres.2016.10.002
Ghassemi, M.R., Garzanti, E., 2019. Geology and Geomorphology of Turkmenistan, A review. Geopersia 9(1), 125-140. https://doi.org/10.22059/GEOPE.2018.265613.648416
Haynes, S.J., 1981. Towards a paleogeography and tectonic evolution of Iran, Discussion. Canadian Journal of Earth Sciences 18(11),1763-1764. https://doi.org/10.1139/e81-162
Hancock, J.M., 1991. Ammonite scales for the Cretaceous System. Cretaceous Research 12, 259-291. https://doi.org/10.1016/0195-6671(91)90037-d
Honarmand, A., Vahidinia, M., Mahmudy Gharaie, M.H., Shafieeardestani, M., 2020. Biostratigraphy of Upper Cretaceous Planktonic Foraminifera of the Abtalkh Formation in an East–West transect, Kopet Dagh Basin, Northeastern Iran. Micropaleontology 66, 285-300. https://doi.org/10.47894/mpal.66.4.02
Immel, H., Seyed_Emami, K., Afshar Harb, A., 1997. Kreide-Ammoniten aus dem iranischen teil des Koppeh Dagh (NE Iran), Zitteliana 21, 159-190. https://doi.org/10.1127/pala/241/1996/1
Kotetishvili, E., 1979. Les Calcaires Urgoniens de Géorgie. Geobios 12, 193-200. https://doi.org/10.1016/s0016-6995(79)80062-5
Maleki-Porazmiani, S., Ghasemi-Nejad, E., Farmani, T., 2020. Palynology and Sequence Stratigraphy of the Albian-Cenomanian strata from the Koppeh-Dagh Basin, northeastern Iran. Geopersia 10(2), 351-365. https://doi.org/10.22059/geope.2020.291183.648507
Moritz, R., 2016. The economic geology of Iran, mineral deposits and natural resources 6, 1519. https://doi.org/10.2113/econgeo.111.6.1519
Mosavinia, A., Wilmsen, M., 2017. Cenomanian Turrilitidae (Cretaceous heteromorph ammonites) from the Koppeh Dagh, northeast Iran, Taxonomy and stratigraphic implications. Cretaceous Research 78, 113-126. https://doi.org/10.1016/j.cretres.2017.06.005
Niazi, M., Vahidinia, M., Jain, S., Mahmudy Gharaie, M.H., 2019. The Campanian-Maastrichtian Planktonic Foraminifera of the Kopet-Dagh Basin (NE Iran), Bioevents and Biostratigraphy. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie-Abhandlungen 294, 103-129. https://doi.org/10.1127/njgpa/2019/0849
Raisossadat, S.N., 1999. Biostratigraphy of the Lower Cretaceous (Barremian-Albian) Succession of the Kopet Dagh Basin, NE_Iran, Am. Assoc. Petroleum Geology Bulletin 83,1895. https://doi.org/10.1306/e4fd453f-1732-11d7-8645000102c1865d
Raisossadat, S.N., Moussavi Harami. R., 2000. Lithostratigraphic and Facies Analysis of the Sarcheshmeh Formation (Lower Cretaceous) in the Eastern Kopet Dagh Basin, NE Iran, Cretaceous Research 21, 507-516. https://doi.org/10.1006/cres.2000.0216
Raisossadat, S.N., 2004. The Family Deshayesitidae in the Kopet Dagh Basin, North East Iran, Cretaceous Research 25, 115-136. https://doi.org/10.1016/j.cretres.2003.10.007.
Raisossadat, S.N., 2006. The Family Parahoplitidae in the Sanganeh Formation of the Kopet Dagh Basin, Northeastern of Iran, Cretaceous Research 27, 907-922. https://doi.org/10.1016/j.cretres.2006.04.003.
Raisossadat, S.N., Shokri, M.H., 2011. Biostratigraphic Studies of the Lower Cretaceous (Upper Barremian—Lower Aptian) Sarcheshmeh and Sanganeh Formations in the Kopet Dagh Basin, NE Iran, an Integration of Calcareous Nannofossil and Ammonite Stratigraphies. Stratigraphy and Geological Correlation 19 (2), 188-204. https://doi.org/10.1134/s0869593811020109
Raissosadat, S.N., 2018. Late Barremian Heteroceratidae Hyatt 1900 (ammonoidea), from the Sarcheshmeh Formation (Koppeh-Dagh Basin, Northeast Iran), Biostrartigraphy and Paleobiogeoraphy. Geopersia 8(2),171-197. https://doi.org/496-502. 10.22059/GEOPE.2018.239235.648339
Reboulet, S., Klein, J., Barragán, R., Company, M., González-Arreola, C., Lukeneder, A., Raisossadat, S.N., Sandoval, J., Szives, O., Tavera, J.M. and Vašíček, Z., 2009. Report on the 3rd international meeting of the IUGS lower Cretaceous ammonite working group, the “Kilian Group”(Vienna, Austria, 15th April 2008). Cretaceous Research 30(2), pp.496-502. https://doi.org/10.1016/j.cretres.2008.12.009
Robert, A.M., Letouzey, J., Kavoosi, M.A., Sherkati, S., Müller, C., Vergés, J. and Aghababaei, A., 2014. Structural Evolution of the Kopeh Dagh Fold-and-Thrust Belt (NE Iran) and Interactions with the South Caspian Sea Basin and Amu Darya Basin. Marine and Petroleum Geology 57, 68-87. https://doi.org/10.1016/j.marpetgeo.2014.05.002
Seyed-Emami, K., 1981. Parahoplitidae (Ammonoidea) aus dem Nordost und Zentraliran. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie-Monatshefte 12, 719-737. https://doi.org/10.1127/njgpm/1980/1981/719
Seyed-Emami, K., Förster, R., Mojtehedi, A., 1984. Ammoniten aus dem mittleren Cenoman von Nordost-Iran (Koppeh-Dagh). Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie-Monatshefte 3, 159-172. https://doi.org/10.1127/njgpm/1984/1984/159
Seyed-Emami, K., Schairer, G., Fürsich, F.T., Wilmsen, M., Majidifard, M.R., 2002. Reineckeiidae (Ammonoidea) from the Callovian (Middle Jurassic) of the Shotori Range (East Central Iran). Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie-Monatshefte 3, 184-192. https://doi.org/10.1127/njgpm/2002/2002/184
Shafiee Ardestani, M., Vahidinia, M., 2021. Study of main planktonic foraminifera (Turonian-Santonian) in Kopeh-Dagh sedimentary environment, NE Iran. Sustainable Earth Review 1(4), 36-43. https://doi.org/10.52547/sustainearth.1.4.39
Sharifi, J., Tajika, A., Mohammadabadi, A. and Tabari Abkuh, M.H., 2021. First discovery of nautilids from the Albian–Cenomanian succession of the Koppeh Dagh Basin, NE Iran. Swiss Journal of Palaeontology 140, 1-12. https://doi.org/10.1186/s13358-021-00230-2.
Vahidinia, M., 2021. Biostratigraphy of planktonic foraminifera in the Abtalkh Formation and determination of the Santonian-Campanian Boundary in the Kopeh-Dagh Sedimentary Basin. Stratigraphy 18, 71-87. https://doi.org/10.29041/strat.18.1.03