ارزیابی پتانسیل هیدروکربن‌زایی و محیط رسوبگذاری دیرینۀ سازند لافان در میدان نفتی بینک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکدۀ علوم زمین، گروه زمین شناسی نفت دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زمین‌شناسی نفت و حوضه‌های رسوبی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز

2 گروه زمین‌شناسی نفت و حوضه‌های رسوبی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

در این مطالعه، به بررسی پتانسیل هیدروکربن‌زایی و محیط رسوبگذاری سازند لافان در میدان نفتی بینک پرداخته شده است. براساس نتایج حاصله از راک ـ ایول 6، نوع کروژن سازند لافان تلفیقی از نوع IIو III می‌باشد. براساس تقسیم‌بندی سنگ‌منشاء از لحاظ محتوی کل کربن آلی (TOC) سازند لافان در محدوده خوب تا بسیار خوب قرار می‌گیرد. پتانسیل هیدروکربن‌زایی سازند لافان با توجه به نمودار تغییرات S1+S2 در برابرTOC نشان می‌دهد که سازند لافان در میدان نفتی بینک دارای پتانسیل هیدروکربنی ضعیف تا عالی می‌باشد. با این حال ارزیابی کیفی پتروگرافی آلی نشان داد که اجزای اصلی مواد آلی در این سازند عمدتاً شامل اینرتینایت (Inertinite)، بیتومینایت (Bituminite) و همچنین مقدار جزئی مادۀ آلی آمورف (Amorphous) می‌باشد. وجود لیپتینایت‌ها و اینرتینایت‌ها در کنار یکدیگر تصدیق کننده مخلوط کروژن نوع II و IV در سازند مورد مطالعه می‌باشد. همچنین حضور بیتومینایت در نمونه‌های مورد مطالعه بر نتایج حاصل از آنالیز راک ـ ایول تأثیر زیادی گذاشته است. بدین ترتیب بهتر است برای ارزیابی صحیحِ ویژگی‌های ژئوشیمیایی سازند لافان، از نتایج پتروگرافی آلی در کنار نتایج حاصل از پیرولیز راک ـ ایول استفاده شود. بر همین اساس، نتیجه گرفته می‌شود که مادۀ آلی موجود در سازند لافان عمدتاً از اینرتینایت تشکیل شده و فاقد پتانسیل هیدروکربن‌زایی قابل توجه می‌باشد. با در نظر گرفتن شکل عمومی کروماتوگرام‌های به‌دست آمده از آنالیز PY-GC می‌توان گفت که محیط رسوبگذاری اولیۀ سازند لافان، محیط دریاییِ اکسیدان می‌باشد. نتایج حاصل از این مطالعه می‌تواند برای شناخت بهتر سیستم هیدروکربنی کرتاسه در منطقه مورد مطالعه مفید باشد.

کلیدواژه‌ها


Abdollahie Fard, I., Braathen, A., Mokhtari, M., Alavi, S. A., 2006, Interaction of the Zagros Fold–Thrust Belt and the Arabian-type, deep-seated folds in the Abadan Plain and the Dezful Embayment, SW Iran: Petroleum Geoscience 12(4), 347-362.
Akbari et al., 2007. Study of microfacies, sedimentary environment, stratigraphic and biostratigraphic sequence of the Bangestan reservoir in the Binak Oilfield. Report No. P-6187, Deputy Director - Expansion Geology, Basic Geology Department.
Ansari, A. a. S., N. H, 1975. The Binak Field reservoir study Asmari and Bangestan. Report No. P- 2724, Reservoir Geology and reservoir engineering studies department, Oil Service Company of Iran, Ahwaz.
Bahroudi, A., 2003. The effect of mechanical characteristics of basal decollement and basement structures on deformation of the Zagros basin, Uppsala University Library.
Behar, F., Beaumont, V., Penteado, H. D.B., 2001. Rock-Eval 6 technology: performances and developments. Oil & Gas Science and Technology 56(2), 111-134.
Berberian, M., King, G., 1981. Towards a paleogeography and tectonic evolution of Iran: Reply. Canadian Journal of Earth Sciences 18(11), 1764-1766.
Bordenave, M., Huc, A., 1995. The Cretaceous source rocks in the Zagros foothills of Iran: Revue de L'institut Français du Petrole 50(6), 727-752.
Espitalié, J., Madec, M., Tissot, B., Mennig, J., Leplat, P., 1977. Source rock characterization method for petroleum exploration, in Proceedings Offshore Technology Conference OnePetro.
Falcon, N.L., 1974. Southern Iran: Zagros Mountains: Geological Society, London, Special Publications 4(1), 199-211.
Hooper, R., Baron, I., Agah, S., Hatcher, R., Al-Husseini, M., 1994. The Cenomanian to recent development of the Southern Tethyan Margin in Iran. Middle East Petroleum Geosciences GEO 2, 505-516.
Huang, D., Liu, B., Wang, T., Xu, Y., Chen, S., Zhao, M., 1999. Genetic type and maturity of Lower Paleozoic marine hydrocarbon gases in the eastern Tarim Basin. Chemical Geology 162(1), 65-77.
Hunt, J., 1996. Petroleum Geochemistry and Geology, WH Freeman and Co, San Francisco, 743p.
 Kessler, R.C., Sonnega, A., Bromet, E., Hughes, M., Nelson, C.B., 1995. Posttraumatic stress disorder in the National Comorbidity Survey. Archives of General Psychiatry 52(12), 1048-1060.
Lafargue, E., Marquis, F., Pillot, D., 1998. Rock-Eval 6 applications in hydrocarbon exploration, production, and soil contamination studies: Revue de l'institut français du pétrole 53(4), 421-437.
Motiei, H., 1993. Stratigraphy of the Persian Gulf, 590p.
Peters, K.E., Peters, K.E., Walters, C.C., Moldowan, J., 2005. The biomarker guide, Cambridge University press, 1155 p.
Stach, E., Mackowsky, M.-T., Teichmuller, M., Taylor, G., Chandra, D., Teichmuller, R., 1982. Stach's textbook of coal petrology, Gebruder Borntraeger, Berlin 535p.
Stoneley, R., 1976. On the origin of ophiolite complexes in the southern Tethys region: Reply. Tectonophysics 34(3-4), 262-265.
Takin, M., 1972. Iranian geology and continental drift in the Middle East. Nature 235 (5334), 147-150.