استفاده از مطالعه میانبارهای سیال و ایزوتوپ‌های پایدار اکسیژن و گوگرد در تعیین ژنز کانه‌زایی طلا در محدوده حصار، جنوب‌غرب میانه، شمال‌غرب ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی، دانشکده علوم و فناوری‌های همگرا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات

2 دانشکده علوم، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

3 1دانشکده علوم زمین، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات، تهران

4 عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد تهران جنوب

چکیده

محدوده معدنی طلای حصار در زون البرز- آذربایجان واقع شده است. لیتولوژی غالب در محدوده معدنی، سنگ‌های آتشفشانی، نیمه آتشفشانی و رسوبی مربوط به دوران سنوزوئیک هستند که شامل سنگ‌های آتشفشانی و پیروکلاستیکی، واحدهای آندزیت- تراکی آندزیت، بازالت، ایگنمبریت و توف با سن ائوسن و مربوط به فاز کوهزایی لارامید است که تحت تأثیر یک فاز انبساطی از گدازه‌های آتشفشانی و نیمه آتشفشانی با سن الیگوسن که از گسل‌ها و شکستگی‌ها، بصورت دایک‌های دولریتی و سیل‌ها و استوک‌های عمدتاٌ داسیتی، ریوداسیتی برونزد دارند و دگرسانی‌های سیلیسی، هیدروکسیدی و کائولنی وابسته به این توده‌ها بوجود آمده‌اند. کانی‌زایی عمده، در محدوده مورد مطالعه، طلا در همراهی با پیریت، آرسنوپیریت، گوتیت و مگنتیت، است که در دو فاز کانی‌زایی و عمدتاً بصورت پراکنده است. کانی‌زایی طلا حاصل تجزیه پیریت و آرسنوپیریت‌های طلادار است که بصورت آزاد در زمینه سنگ دیده شده است، این کانی زایی مربوط به فاز دوم برونزدهای آتشفشانی و نیمه آتشفشانی با سن الیگوسن تا میوسن است. نتایج به دست آمده از مطالعات ریزدماسنجی میانبارهای سیال در کانی کوارتز بیانگر آن است که دمای همگن‌شدگی در دامنه 140 تا 260 درجه سانتیگراد تغییر می‌کند و همچنین دمای ذوب آخرین بلور یخ 0/1- تا  9- درجه سانتی گراد است و درجه شوری بین 0/18  تا 14 درصد وزنی معادل نمک طعام با محدوده فراوانی 2 تا 6 درصد وزنی معادل نمک طعام محاسبه گردیده است. با توجه به مقادیرδ34S  (5.77- در هزار و بیشترین مقدار، 1- در هزار) در پیریت، بیانگر منشاء ماگمایی گوگرد و در نتیجه کانه‌های پیریت، آرسنو-پیریت و طلا در این محدوده معدنی است. سیال در حال تعـادل بـا کوارتز در دمــای 200 درجه سانتیگراد دارای مقــادیر δ18O بین 1/8- تا 3/7- در هزار بوده به طوری که مقادیر δ18O این سیال عمدتاً در محدوده آب‌های جوی و سنگهای گرانیتی نیمه آتشفشانی واقع می‌شود. با توجه به اطلاعات به دست آمده از محدوده مطالعاتی حصار، کانی‌زایی در این محدوده از نوع اپی­ترمال است.

کلیدواژه‌ها


Alavi, N., Lotfi, M., Bordet, P., 1979. 1:250,000 geological map Miyaneh, Organization of Geology and Mineral Exploration of the country.
Ashley, R.P., 1979. Relation between volcanism and ore deposition at Goldfield, Nevada, in International Association for the Genesis of Ore Deposits (IAGOD), 5th Quadrenmal Symposium Proceedmgs, Vol II Nevada Bureau of Mines and Geology Report 33, 77-86. https://doi.org/10.1016/j.oregeorev.2017.06.023
Berberian, M., King, G.C.P., 1981. Towards a paleogeography and tectonic evolution of Iran. Canadian Journal of Earth Sciences 18, 1764–1766. https://doi.org/10.1139/e81-019. https://doi.org/10.1139/e81-019.
Bodnar, R.J., Vityk, M.O., 1994. Interpretation of microthermometric data for H2O-NaCl fluid inclusion in minerals: Methods and applications. In: Mahdavi, P. (Eds.). International mineralogical association, short course of the working group, Inclusions in minerals. pp. 117-130. https://doi.org/10.1016/0098-3004(89) 90060-5
Eftekharnejad, J., Stoecklin, J., 1972. 1:100,000 geological map of Sarchah-Shur, Organization of Geology and Mineral Exploration of the country.
Hedenquist, J., Arribas, A., 1998. Evolution of an intrusion-centered hydrothermal system; Far Southeast-Lepanto porphyry and epithermal Cu-Au deposits, Philippines. Economic Geology 93, 373–404. https://doi.org/10.2113/gsecongeo.93.4.373
Hoefs, J., 2009. Stable isotope geochemistry. Springer Verlag, Berlin, 6th edition. pp. 244. https://doi.org/10.1144/gsjgs.143.4.072
Lattanzi, P., 1991. Applications of fluid inclusions in the study and exploration of mineral deposits. European Journal of Mineralogy 3 (4), 689–702. https://doi.org/10.1016/0375-6742(91)90068-6.
Lexa, J., 1999. Outline of the Alpine geology and metallogeny of the Carpatho-Pannonian region: Society of Economic Geologists Guidebook Series 31, 65–108. https://doi.org/10.5382/GB.31.
Mohamamdi, B., Mehrparto, M., 2008. Investigation and introduction of porphyry gold and copper indices in Arsbaran area Organization of Geology and Mineral Exploration of the country. https://doi.org/10.3470-4368/.10
Mokhtari, M.A., Yarmohamadi, A., 2007. Polymetal reserve report Anig-Qharehchiler area (Norheast of kharvana) Organization of Geology and Mineral Exploration of the country.
Nabavi. M. H.,1976. An introduction to the geology of Iran, Organization of Geology and Mineral Exploration of the country. https://link.springer.com/book/10.1007/978-94-007-5625-0.
Naden, J., Killias, S.P., Darbyshire, D.P.F., 2005. Active geothermal system with entrained seawater as modern analogs for transitional volcanic-hosted massive sulfide and continental magmato-hydrothermal mineralization: the example of Milos Island, Greece. Geology 33(7), 541–544. https://doi.org/10.1130/G21307.1
Richards, J.P., Sholeh, A., 2016. The Tethyan tectonic history and Cu-Au metallogeny of Iran. Economic Geology Special Publication 19, 193–212. https://doi.org/10.1016/i.oregeorev.2014.11.009
Richards, J.P., 2015. Tectonic, magmatic and metallogenic evolution of the Tethyan orogen: From subduction to collision, Ore Geology Reviews, 70, 323–345. https://doi.org/10.1016/j.oregeorev.2014.11.009
Roedder, E., 1984. Fluid inclusions. In: Ribbe, P.H., (Ed.). Reviews in mineralogy. pp.12-644. https://doi.org/10.1515/9781501508271-001.
Rollinson, H.R., 1995. Using geochemical data: evaluation, presentation and interpretation, Longman Group., UK, 344p. https://doi:10.1180/minmag.1994.058.392.25.
Shepherd, T.J., Rankin, A.H., Alderton, D.H.M., 1985. A practical guide to fluid inclusion studies, Blackie, London, P. 239. https://doi:10.1180/minmag.1986.050.356.32.
Sillitoe, H.R., Hedenquist, J.W., 2003. Linkage between volcanotectonic settings, ore-fluid compositions, and epithermal precious- metal deposits, Society of Economic Geologist, Special Publication 10, 315-343. https://doi.org/10.5382/SP.10.16.
Simmons, D.T.A., Symons, T.B., Sangster, D.F., 2000. Paleomagnetism of the socieyu Cliffs dolostone and the age of the Nanisivk zinc deposits, Baffin Island, Canada: Mineralum Deposita 35, 672-682. https://doi:10.1007/s001260050270
Taylor, H.P.J.R., 1980. The effects of assimilation of country rocks by magmas on ¹⁸O/¹⁶O and ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr systematics in igneous rocks. Earth and Planetary Science Letters 47 (2). 243-254. https://doi.org/10.1016/0012-821X (80) 90040-0.
Touret, J., 1981. Fluid inclusion in high grade metamorphic rocks. In: Hollister, L.S. and Crawford, M.L, (Eds.). Applications to Petrology, Mineralogical Association of Canada. pp. 182-208. https://doi.org/10.1016/j.gsf.2014.03.005.
Van den Kerkhof., A.M., Hein, U.F., 2001. Fluid inclusion petrography. Lithos 55, 27–4. https://doi:10.1016/S0024-4937(00)00037-2.
Van Leeuwen, T.M., Leach, T.M., Hawke, A.A., Hawke, M.M., 1990. The Kelian disseminated gold deposit, East Kalimantan, Indonesia: Journal of Geochemical Exploration 35, 1–61. https://doi.org/10.1016/0375-6742(90)90035-9.
Vikre, P.G., 1989. Ledge Formation at the Sandstorm and Kendall Gold Mines, Goldfield, Nevada, Economic Geology 84, 2115-2138. https://doi.org/10.2113/gsecongeo.84.8.2115.
Wallier, S., Rey, R., Kouzmanov, K., Pettke, T., Heinrich, C. A., Leary, S., O’Connor, G., Tamas, C. G., Vennemann, T. Ullrich, T., 2006. Magmatic fluids in the brecciahosted epithermal Au-Ag deposit of Ros¸ ia Montana, Romania. Economic Geology 101, 923-954. https://doi.org/10.2113/gsecongeo 101. 5-923
Wilkinson, J.J., 2001. Fluid inclusions in hydrothermal ore deposit. Lithos 55, 229–72. https://doi.org/10.1016/S0024-4937(00)00047-5
Zhang, Y.G., Frantz, J.D., 1987. Determination of the homogenization temperatures and densities of supercritical fluids in the system NaCl-KCl-CaCl2-H2O using synthetic fluid inclusion. Journal chemical geology https://doi.org/10.1016/0009-2541(87)90012-X