نقش بخش تبخیری کلهر سازند آسماری در تکامل ساختاری میادین نفتی پارسی ، شمال فروافتادگی دزفول ،منطقه زاگرس ، جنوب غرب ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

2 اداره زمین شناسی، بخش مطالعات، شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب

چکیده

فروافتادگی دزفول مهمترین استان نفتی حاصلخیز از کمربند چین خورده - تراستی زاگرس است. در این منطقه چندین افق نامقاوم به عنوان سطح جدایشی (detachment) اصلی و فرعی وجود داشته که نقش مهمی در شکل گیری فرمهای مختلف ساختارهای زمین شناسی و نحوه حفظ هیدروکربن را بازی می کنند. رسوبات الیگوسن - میوسن سازند آسماری مهمترین مخزن نفت در کمربند چین خورده زاگرس در جنوب غربی ایران محسوب می شود. بخش تبخیری کلهر به سن اکی تانین از سازند آسماری در میادین شمال فروافتادگی دزفول نهشته شده است. بر اساس تفسیر مشخصات لرزه ای ، تأثیر عضو تبخیری کلهر سازند آسماری در تغییر شکل هندسه ساختارهای زمین شناسی در قسمتهای مختلف فروافتادگی دزفول شمالی مشهود می باشد. در این تحقیق ، تأثیر افق های جدایشی کلهر بر سبک خمش ساختار میدان نفتی پارسی با استفاده از داده های لرزه نگاری و اطلاعات زیرسطحی بررسی شده است. میدان پارسی تاقدیس کمی متقارن با راستای شمالغرب - جنوب شرق می باشد که در خوزستان ، در لبه جنوب غربی کمربند کوهزایی زاگرس در قسمت مرکزی شمال فروافتادگی دزفول قرار دارد. مخزن آسماری در میدان پارسی شامل ترکیبات مختلف سنگ آهک ، دولومیت و انیدریت است. این رسوبات قسمت عمده یک سیستم رمپ کربناته زمان الیگومیوسن را تشکیل می دهند. تعیین تغییرات هندسه در اعماق مختلف مخازن نفتی ، عدم قطعیت اکتشاف نفت را کاهش می دهد. تغییر ضخامت افق جدایشی کلهر، عامل اصلی تغییرات هندسی سازند آسماری در میدان پارسی بحساب می آید .

کلیدواژه‌ها


Abdollahi Fard, I., Braathen, A., Mokhtari, M., Alavi, S.A., 2006. Interaction of the Zagros fold thrust belt and the Arabian type, deep-seated folds in the Abadan Plain and the Dezful Embayment, SW Iran. Petroleum Geoscience 12, 347–362.
Adams, T., 1969. The Asmari formation of Lurestan and Khuzestan provinces. Iranian Oil Operating Companies, Geological and Exploration Division, Report No. 1154 pp.
Adams, T., Bourgeois, F., 1967. Asmari Biostratigraphy. Iranian Oil Operating Companies, Geological and Exploration Division, Report No. 1074 pp.
Ahmadhadi, F., Lacombe, O., Daniel, J.M., 2007. Early reactivation of basement faults in Central Zagros (SW Iran): evidence from pre-folding fracture populations in the Asmari Formation and Lower Tertiary paleogeo-graphy. In: Lacombe, O., Lav_e, J., Verg_es, J., Roure, F. (Eds.), Thrust Belts and Foreland Basins; from Fold Kinematics to Hydrocarbon Systems, pp. 205e228.
Bahrami, H., 2000. Biostratigraphy and micropaleontological studies on the cutting samples of Changuleh well, north Dezful. Technical Report 1130. NIOCEXP Office Tehran
Bahroudi, A., Koyi, H.A., 2003. Effect of spatial distribution of Hormuz salt on deforma-tion style in the Zagros fold and thrust belt: an analogue modelling approach. Journal of Geological Society of London160, 1-15.
Berberian, M., 1995. Master “blind” thrust faults hidden under the Zagros folds:active basement tectonics and surface tectonics surface morphotectonics. Tectonophysics 241, 193 – 224.
Berberian, M., King, G.C.P., 1981. Towards a paleogeography and tectonic evolution of Iran. Canadian Journal of Earth Science 18, 210–285.
Buchem, V et al., 2010. Regional stratigraphic architecture and reservoir types of the Oligo-Miocene deposits in the Dezful Embayment (Asmari and Pabdeh Formations) SW Iran.
Derikvand, B., Alavi, A., AbdollahieFard, I., Haji Ali Beigi, H., 2018. Folding style of the Zagros foreland and foredeep: signatures of detaching horizons, deep-rooted faulting and syn-deformation deposition. Marine Petroleum Geology 91, 501–518.
Emami, H., 2008. Foreland propagation of folding and structure of the Mountain FrontFlexure in the Pusht-e Kuh arc (NW Zagros, Iran). PhD Thesis. University of Barcelona, pp. 1–181.
Falcon, N.L., 1974. Southern Iran: Zagros mountains. In: Spencer, A. (Ed.), Mesozoiccenozoic Orogenic Belts. Geological Society of London Special Publications 4, pp.199–211.
Jackson, J., Hains, J., Holt, W., 1995. The accommodation of Arabia-Eurasia plateconvergence in Iran. Journal of Geophysical Research 100, 15-19.
James, G.A., Wynd, J.G., 1965. Stratigraphic nomenclature of Iranian Oil-Consortium Agreement Area. AAPG Bull 49(12), 2182–2245.
Kamal. H. Karim., et al., 2014. Structural analysis of the Azmir – Goizha anticline, north and northeast of Sulaimani city, Kurdistan Region, Northeast Iraq. DOI: 10.17656/jzs.10284.
Kavoosi, M.A., Sherkati, S., 2012. Depositional environments of the Kalhur Member evaporates and tectonosedimentary evolution of the Zagros fold-thrust belt during Early Miocene in south westernmost of Iran. Carbonates Evaporites 27, 55–69.
Letouzey, J.B., Colletta, R., Vially, J.C., Chermette, 1995. Evolution of saltrelated structures in compressional settings, in M. P. A. Jackson, D. G. Roberts, and S. Snelson, eds., Salt tectonics: a global perspective: AAPG Memoir 65, 41-60.
Motiei, H., 1994. Stratigraphy of Zagros (in Farsi), Report, Geological Survey of Iran, Tehran.
Motiei, H., 1995. Petroleum Geology of Zagros. Treatise on the Geology of Iran, Vols. 1 & 2 Geological Survey of Iran Publications.
Nayebi, Z., 2003. Biostratigraphy and micropaleontological studies on the cutting samples of Dalpari well, north Dezful. Paleontological note 580. NIOCEXP Office Tehran.
O'Brien, C.A.E., 1950. Tectonic problems of the oil field belt of southwest Iran. In: Proceedings of the 18th  International Geological Congress, Great Britain, Vol. 6. pp. 45–58.
O'Brien, C.A.E., 1957. Salt diapirism in south Persia. Geologieen Mijnbuow 19, 337–376.
Pirouz, M., Simpson, G., Bahroudi, A., Azhdari, A., 2011. Neogene sediments and modern depositional environments of the Zagros foreland basin system. Geological Magazine 148 (5–6), 838–853.
Pirouz, M., Simpson, G., Bahroudi, A., Azhdari, A., 2011. Neogene sediments and modern depositional environments of the Zagros foreland basin system. Geological Magazine 148 (5–6), 838–853.
Sepehr, M., Cosgrove, J.W., 2004. Structural framework of the Zagros Fold-Thrust belt, Iran. Marine Petroleum Geology 21, 829-843.
Sepehr, M., Cosgrove, J.W., Moieni, M., 2006. The impact of cover rock rheology on the style of folding in the Zagros fold-thrust belt. Tectonophysics 427, 265 - 281.
Sherkati, S., Letouzey, J., 2004. Variation of structural style and basin evolution in thecentral Zagros (Izeh zone and Dezful Embayment), Iran. Marine Petroleum Geology 21, 535–554.
Sherkati, S., Letouzey, J., Frizon de Lamotte, D., 2006. Central Zagros fold-thrust belt (Iran): new insights from seismic data, field observation, and sandbox modeling. Tectonics 25, TC4007.
Stocklin, J., 1968. Structural history and tectonics of Iran: A review. American Association of Petroleum Geology 52, 1229–1258
Thomas, A.N., 1948. The Asmari Limestone of southwest Iran. ALOC Report No. 706 (unpublished).