‎‎‌بررسی اثر عوامل ساختاری بر پهنه‌بندی مخاطرات زمین‌شناسی در منطقه وطن- فارسیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

چکیده

یکی از پر مخاطرات‌ترین مناطق استان گلستان، منطقه وطن-فارسیان می‌باشد که به عنوان مورد مطالعاتی انتخاب شده است. عمده‌ترین مخاطرات شامل: خطر گسلش، خطر زلزله، خطر زمین‌لغزش، خطر انواع حرکات دامنه‌ای (ریزش، خزش و سنگ‌افتان) و خطر انواع فرسایش (خندقی، هوازدگی، شیبی و رودخانه‌ای) می‌باشند. با کمک تصاویر ماهواره‌ای و کنترل‌های زمینی، ساختارهای زمین‌شناسی و همچنین محل و گسترش جغرافیایی انواع مخاطرات مشخص شده و سپس این لایه‌های اطلاعاتی در محیط GIS بر روی ساختارها قرار داده شدند و نسبت به ارتباط‌سنجی مخاطرات با این ساختارها اقدام گردید. نتایج نشان داد که بیشترین چگالی شکستگی‌ها مربوط به زون‌های گسلش در گسل‌های فارسیان، سوسرا و رحیم‌آباد می‌باشد. عمده کانون‌های زلزله بر گسل‌های تیل‌آباد، سوسرا و فارسیان قرار گرفته‌اند. اکثر زمین‌لغزش‌ها به صورت نواری شرقی‌- غربی در حد فاصل بین دو گسل تیل‌آباد و سوسرا قرار می‌گیرند. عمده سنگ‌افتان‌ها در زون‌های گسلیده قشلاق و وطن رخ داده‌اند. بیش‌تر ریزش‌ها نیز در زون‌های گسله مشاهده هستند. اما خزش‌ها ارتباط کمی با زون‌های گسله سوسرا و رحیم‌آباد نشان می‌دهند. هوازدگی در زون‌های خردشده گسل‌های قشلاق و فارسیان قابل مشاهده هستند. فرسایش شیبی نیز در پای صخره‌های گسلیده دیده می‌شوند. فرسایش رودخانه‌ای ارتباط مستقیمی با گسل‌ها ندارند. به این ترتیب این پژوهش نشان می‌دهد که عوامل ساختاری به صورت مستقیم یا غیر مستقیم بر ایجاد و یا تعیین محدوده‌های مخاطرات زمینی تاثیرگذار می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


Aghanabati, S.A., 2004. Geology of Iran, Geological Survey of Iran Publication, p.583.
Allen, M., Jackson, J., Walker, R., 2004. Late Cenozoic reorganization of the Arabia- Eurasia collision & comparison of short- term & long- term deformation rates. Tectonics 23(2).
Allen, M.B., Ghassemi, M.R., Shahrabi, M., Qorashi, M., 2003. Accommodation of Late Cenozoic oblique shortening in the Alborz range, Northern Iran. Journal of structural Geology 25, 659-672.
Berberian, M., Yeats, R.S., 1999. Patterns of Historical Earthquake Rupture in Iranian Plateau. Bulletin of the Seismological Society of America 89, 120-139.
Borumandi, M., Khamechian, M., Nikudel, M., 2009. Using of AHP in zonation of landslide hazard in Zanjan province, 6th Conference on Engineering Geology and Iranian Environment, Tarbiat-e-Modares University, Tehran.
Farhadinejad, T., Suri, S., Lashkaripour, Gh., Ghafouri, M., 2011. Landslide Hazard Zonation in Keshvari (Noujan) basin on the basis of modified Varson-Nilson method, 6th National Congress on Structural Engineering, Semnan University.
Ghojoghi, A., Safari, H., Rezaei, H., 2016. Investigation of fault influence on Landslides of Northern limb of Eastern Alborz using of Remote Sensing and GIS techniques, 34th Geoscience Conference, Tehran.
Gorshkov, A.L, Mokhtari, M., Piotrovskaya, E.P, 2009. The Alborz Region: Identification of Seismogenic Nodes with Morphostructural Zoning & Pattern Recognition, Spring Journal 11, 1- 15.
Haeri, M., Samiei, A., 1998. The new method of zoning of slope area aginst the landslides using studies of zoning in Mazandaran Province. Geosciences 6, 1-15.
Institute of Geophysics of Tehran University (IGTU), 2016. Catalogue of Earthquake Data.
International Institute of Earthquake Engineering and Seismology (IIEES), 2016. Catalogue of Earthquake Data.
Jabbari, A., Mirnazari, J., 2017. Landslid Occurrences Zonation in Posht-Tang basin, Sarpolzahab. Geographic Researches 59, 55-67.
Lillesand, T.M., Kiefer, R.W., 2000. Remote Sensing and Image Interpretation, 4th ed., John Wiley and Sons, New York, USA, pp. 20-180.
Mahdavian, A., 2013. Seismic Zonation of Golestan province. Geosciences 23(89), 165-174.
Nilsen, T.H., Wright, R.H., Vlasic, T.C., Spangle, W.E. 1979. Relative slope stability and land-use planning in the San Francisco Bay region, California, Profesional Paper 944(96).
Nogol-e-Sadat, M.A.A., 1988. Review of tectono- sedimentary zonation in Iran, International Geology Congress, Washington, pp. 512.
Rezaei, H., 2014. Safety studies and Nargeschal landslide stability analysis, research Project, Golestan University, 146p.
Sabins, Floyd, F., 1996. Remote sensing principle and interpretation, W.H. Freeman and company, New York, 119-176.
Safari, H., Gholami, M., 2011. Tectonic Evolution of Southern Limb of Eastern Alborz, Iran. International Geoinformatics Research Development Journal 2, 1-13.
Safari, H., Abbaszade, Z., Mollaee, S., Raghimi, M., 2011. Structural Controls on Distribution Patterns of Springs in Alborz – Kopet Dagh Boundary, Gorgan Iran. International Geoinformatics Research and Development Journal 2, 11-21.
Shahpasandzade, M., 2004. Seismicity and Seismo-tectonic of Golestan province area, Northeastern of Iran, International Conference of Bam Earthquake Memorial, Shahid Bahonar University.
Talebian, M., 2012. Coparison between Seismic Moment, Geodetic and Geology of Alborz with Kopet-dagh. Geosciences 22 (86), 183-192.
United States of Geological Survey (USGS), 2016. Catalogue of Earthquake Data.