بررسی تحول سیال کانی ساز کانسارهای مس رگه‌ای گرمابی: بر اساس مطالعات سیالات درگیر در منطقه چاه موسی (شمال ایران مرکزی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران

2 بخش زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 بخش زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان، لاهیجان، ایران

چکیده

منطقه چاه موسی در راس معدنکاری نوار آتشفشانی طرود-چاه شیرین مدت هاست به عنوان یک منبع مس شناخته شده است. واحدهای سنگی رخنمون یافته در منطقه مورد مطالعه شامل توف ها، برش های آندزیتی ، داسیتی، بازالتهای آندزیتی ، آندزیتها ، میکرو کوارتز دیوریتها و دایکهای گابرویی هستند. کربناتهای مس مواد معدنی اصلی منطقه هستند و کالکوپیریت ، اسفالریت ، گالن ، بورنیت و کوولیت کانیهای کانی های فرعی منطقه را تشکیل می دهند. دگرسانیهای غالب منطقه مورد مطالعه شامل آرژیلیک ، پروپیلیت و کلسیتی شدن هستند. این مطالعه بر روی کانیهای کوارتز و کلسیت به عنوان باطله های اصلی و همزاد کانی های سولفید انجام شده است. انتقال فلزات در سیال کانی ساز به طور عمده توسط کمپلس های های کلرید انجام شده است. علاوه بر آن، داده های یوتکتیک نشان می دهد که احتمالا دو سامانه محلول در این منطقه فعال بوده اند ، که با سامانه های H2O-NaCl-KCl و H2O-CaCl2-MgCl2 مطابقت دارند. دماسنجی دقیق انجام شده بر روی سیالات درگیر منطقه مورد مطالعه، نشان می دهد که شوری این سیال ها از 3 تا 26 درصد وزن معادل NaCl و دمای همگن شدن سیالات درگیر بین 150 تا 470 درجه سانتیگراد در تغییر است. شواهد بدست آمده نشان می دهند که کانه های سولفیدی در این منطقه در شرایط سطح دمایی و اپی ژنتیک تشکیل شده اند. این مطالعات حاکی از آن است که کانه زایی سولفیدی در این منطقه حاصل فرایندهای جوشش، سرد شدگی و اختلاط سیالات گرمابی بالارو با سیالات جوی فرورو است.

کلیدواژه‌ها


Bodnar, R.J., Vityk, M.O., 1994. Interpretation of microthermometric data for H2O-NaCl fluid inclusions. In Fluid Inclusions in Mineras, Methods and Applications, B. De Vivo and M L. Frezzotti, eds., Blacksburg, pp 117-130.
Borisenko, A.S., 1977. Study of the salt composition of solutions in gas-liquid inclusions in minerals by the cryometric method. Geology and Geophysics 18, 11-19.
Crawford, M.L., 1981. Fluid inclusions in metamorphic rocks low and medium grade, application to Petrology. Mineralogical Association of Canada 1, 157-181.
Eshraghi, S.A., 2003. Geological map and geological report of 1: 100,000 Moalleman, Geological Survey and Mineral Exploration of Iran.
Fard, M., Rastad, E., Ghaderi, M., 2006. Epithermal gold and base metal mineralization at Gandy deposit, north of central Iran and the role of rhyolitic intrusions. Journal of Sciences 17, 327–335.
Haas, J.L., 1971. The effect of salinity on the maximum thermal gradient of a hydrothermal system at hydrostatic pressure. Economic Geology 66, 940-946.
Hajalilou, B., 2012. Final Report of Exploration in Ali Javad Area. Ministry of Industry, Mine and Trading, MehrAsl Company. (In Persian).
Hassan-Nezhad, A.A., Moore, F., 2006. A stable isotope and fluid inclusion study of the Qaleh-Zari Cu-Au-Ag deposit, Khorasan province, Iran. Journal of Asian Earth Sciences 27, 805-818.
Hushmandzadeh, A.R., Alavi, M.N., Haghipour, A.A., 1978. Evolution of geological phenomenon in Toroud area (Precambrian to recent), Geological Survey and Mineral Exploration of Iran, Report H5.
Imamjome, A., Rastad, E., Bouzari, F., Rashidnezhad, N., 2009. An introduction to individual disseminated veinlet and vein mineralization system of Cu (Pb–Zn) in the ChahMessi and GholeKaftaran mining district, eastern part of the Troud_Chah Shirin magmatic arc. Geosciences 18, 112–125.
Kant, W., Warmada, W., Idrus, A., Setijadji, L.D., Watanabe, K., 2012. Fluid inclusion study of the polymetalic epithermal quartz veins at Soripesa Prospect Area, Sumbawa island, Indonesia. Journal of Applied Geology 4, 77-89.
Khalaj, M., 2012. Survey and relationship of copper ore in Chah Musa, Derakhshaniyeh and QolehSoukhteh areas with linear structures with respect to the parameters of geochemical, alteration and fluid inclusions in the south of Damghan, M.Sc Thesis, Damghan University, Iran.
Mehrabi, B., Ghasemi, M.S., Tale, E.F., 2014. Comparative of polymetallic epithermal mineralization in Cheshmeh Hafez and Chalo ore deposits, Troud_ChahShirin zone, Semnan Province. Geosciences 24, 105–118.
Mehrabi, B., Ghasemi, S.M., Tale, F.E., 2015. Structural control on epithermal mineralizationin the Troud-Chah Shirin belt using point pattern and Fry analyses, north of Iran. Geotectonics 49, 320–331.
Nabavi, M.H., 1976.  A Preface to Iran's Geology. Geological Survey and Mineral Exploration of Iran, p. 109.
Rashidnezhad, N., 1992. The Au (Cu) Baghu mineralization: Petrological and magmatic evolution relationship, M.Sc Thesis, University of Kharazmi, Iran.
Roedder, E., 1958. Technique for the extraction and partial chemical analysis of fluid-filled inclusions from minerals. Economic Geolology 53, 235–269.
Roedder, E., 1984. Fluid Inclusions. In: Ribhe, P.H., Ed., Reviews in Mineralogy 12, Mineralogical Society of America, Washington DC.
Roedder, E., 1992. Fluid Inclusion Evidence for Immiscibilility in Magmatic Differentiation. Geochimica et Cosmochimica Acta 56, 5-20.
Shamanian, G.H., Hedenquist, J.W., Hattori, K.H., Hassanzadeh, J., 2004. The Gandy and Abolhassani epithermal prospects in the Alborz magmatic arc, Semnan province, northern Iran. Economic Geology 99, 691–712.
Shepherd, T.J., 1985. A practical guide to fluid inclusion studies, Glasgow and London Distributed in the USA by Chapman and Hall New York.
Tajeddin, H., 1999. Geology, mineralogy, geochemistry and genesis of Darestan gold occurrences, south of Damghan, M.Sc Thesis, Tarbiat Moddares University, Iran.
Van den Kerkhof, A.M., Hein, U.F., 2001. Fluid inclusion petrography. Lithos 55, 1-4.
Wilkinson, J.J., 2001. Fluid Inclusions in Hydrothermal Ore Deposits. Lithos 55, 229-272.
Zarasvandi, A., Zaheri, N., Pourkaseb, H., Chrachi, A., Bagheri, H., 2014. Geochemistry and fluid-inclusion micro thermometry of the Farsesh barite deposit, Iran. Geologos 20, 201–214.