دگرشکلی ترافشارشی راستگرد در طول پهنه ی برشی چالدران، شمال غرب ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 گروه زمین شناسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران

چکیده

پهنه برشی چالدران در 270 کیلومتری شمال شهرستان ارومیه و 868کیلومتری غرب تهران قرار گرفته است. مطالعات ساختاری و ریزساختاری صورت گرفته نشان دهنده دو دسته ساختار اصلی در این ناحیه می باشد. دسته اول ساختارهای مرتبط با حرکات برشی راست گرد که شامل : پورفیروکلاست های پوششی نامتقارن، فابریک C و Sو ساختارهای بلور ماهی و دسته دوم در ارتباط با حرکات تراستی به وقوع پیوسته در این ناحیه است. حرکات برشی راست گرد توسط مؤلفه امتدادلغز ترافشارشی مایل ایجاد گردیده اند و حرکات تراستی توسط مؤلفه فشارش ترافشارشی مایل به وجود آمده اند. شواهد جنبشی فراوانی از عملکرد تنش های برشی و فشارشی در این منطقه دیده می شود که همه ی آن ها نشان دهنده عملکرد یک پهنه برشی با برگوارگی میلونیتی با شیب متوسط به سمت شمال شرق و خطواره کشیدگی به سمت شمال شرق با سازوکار راستالغز راست گرد با مؤلف ی معکوس در این منطقه است. در منطقه مورد مطالعه، مدل امتدادلغز-فشارشی مایل راست‌گرد را پیشنهاد شده است. از این که ساختارها و ریزساختارهای نشان گر برش معکوس و امتدادلغز راست گرد در این زون با همدیگر مشاهده می شوند بیان گر وقوع توزیع در این پهنه برشی است. این موضوع مشخص می کند که نیروهای تکتونیکی مایل نسبت به زون دگرشکلی پهنه برشی چالدران در اثر ترافشارشی بین صفحه عربی و بلوک ایران مرکزی در شمال غرب ایران رویداده است.

کلیدواژه‌ها


Aghanabati, A., 1998. Major Sedimentary-structural Units of Iran, Geological Survey of Iran.
Allen, M.B., Mark, D.F., Kheirkhah, M., Barfod, D., Emami, M. H., Saville, C., 2011. 40Ar/39Ar dating of Quaternary lavas in northwest Iran: constraints on the landscape evolution and incision rates of the Turkish-Iranian plateau. Geophysical Journal International 185(3), 1175–1188.
Berberian, M., 1997. Seismic sources of the Transcaucasian historical earthquakes. In: Giardini, S., Balassanian, S. (Eds.), Historical and Prehistorical Earthquakes in the Caucasus. Kluwer Academic Publishing, Dordrecht, Netherlands, pp. 233–311.
Berberian, M., 2001. Contribution to archeological data to studies of earthquake history in   Iranian plateau. Journal of Structural Geology 23, 563-584.
Dıaz Azpiroz, M., Fernandez, C., 2008. Kinematic analysis of the southern Iberian shear zone and tectonic evolution of the Acebuches metabasites (SW Variscan Ibe-rian Massif). Tectonics 24, 3137-3180.
Esmaeili, C., Khatib M.M., Nazari, H., Burg, J.P., Gholami, E., 2019.  Deep-seated gravitational slope deformation in the Siahcheshmeh pull-apart basin: along the Gailatu-Siahcheshmeh-Khoy fault. Quantitative Geomorphological Research 8(1), 1-15.
Faridi, M., Burg, J.P., Nazari, H., Talebian, M., Ghorashi, M., 2017. Active faults pattern and interplay in the Azerbaijan region (NW Iran). Geotectonics 51(4), 428–437.
Fossen, H., Tikoff, B., 2010. Extended models of transpression and transtension, and application to tectonic setting. Journal of Structural Geology 15, 413-422.
Ghasemi, A., Talbot, C.J., 2006. A new tectonic scenario for the Sanandaj-Sirjan Zone (Iran). Journal of Asian Earth Sciences 26, 683-693.
Goscombe, B., Passchier, C.W., Hand, M., 2004. Boudinage classification: end-member boudin types and modified boudin structures. Journal of Structural Geology 26, 739-763.
Haji Hosseinlou, H., 2016. Petrofabric. Islamic Azad University Khoy Branch, pp 334.
Haji Hosseinlou, H., 2019. Deformational phases introducing in the Gheris shear zone, northwestern Khoy. Tectonics Journal 3(10), 68-80.
Haji Hosseinlou, H., Solgi, A., Mohajjel, M., Pourkermani, M., 2015. Deformation partitioning in respons inclined transpression collision of Arabian plate with west Alborz-to azarbayjan block, the Khoy shear zone. Scientific Quarterly Journal, Geoscience 24, 181-196.
Jones, R., Holdsworth, R.E., Clegg, P., McCaffrey, K., Tavarnelli, E., 2004. Inclined transpression.  Journal of Structural Geology 26, 1531-1548.
Jones, R.R, Tanner, P.W.G., 1995. Strain partitioning in transpression zones. Journal of Structural Geology 17, 793-802.
Kheirkhah, M., Emami, M.H., 2010. The Origin and Evolution of Quaternary Basaltic Magmas in NW Azerbaijan (Burlan to Gonbad) using Sr- Nd Studies. Scientific Quarterly Journal, Geoscience 19, 113-118.
Passchier, C.W., Trouw, R.A.J., 2005. Microtectonis, Springer, Berlin Heidelberg, pp. 366.
Rasoulzadeh, S.A., 2015. Tectonic analysis of the Qareh kelisa area, chalderan. M.Sc thesis, University of Islamic Azad University Khoy Branch, Khoy.
Sanderson, D.J., Marchini, W.R.D., 1984. Transpression. Journal of Structural Geology 6, 449-458.
Selçuk, A.S., Erturaç, M.K., Nomade, S., 2016. Geology of the Çaldıran Fault, Eastern Turkey: Age, slip rate and implications on the characteristic slip behaviour. Tectonophysics 680, 155–173.
Solar, G.S., Brown, M., 2001. Deformation partitioning during transpression in respons to early Devonian oblique convergence, northern Appalachian orogen, USA. Journal of Structural Geology 23, 1043-1065.
Ten Grotenhuis, S.M., Trouw, R.A.J., Passchier, C.W., 2003. Evolution of mica fish in mylonitic rocks. Tectonophysics 372, 1-21.
Thorbjornsen, K.L., Dunne, W.M., 1997. Origin of thrust-related fold: Geometrics Kinematics tests. Journal of Structural Geology 19, 030-319.
Trouw, T.R.A., Rudolph, A.J., Passchier, C.W., Wiersma, D.J., 2010. Atlas of Mylonites- and related microstructures, Springer, pp.322.
Zamani, B., Masson, F., 2014. Recent tectonics of East (Iranian) Azerbaijan from stress state reconstructions. Tectonophysics 611, 61–82.