ارزیابی پتانسیل هیدروکربن زایی سازند پابده در شمال باختری کرمانشاه با استفاده از پیرولیز راک – ایول 6

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران

2 دانشجوی دکتری، رسوب شناسی و سنگ رسوبی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

3 دانشجوی دکتری، چینه شناسی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

4 پژوهش گر مستقل

چکیده

سازند پابده (پالئوسن – الیگوسن) یکی از سازندهای مولد هیدروکربور در حوضه‌ی رسوبی زاگرس به شمار می‌رود که به منظور بررسی توان هیدروکربورزایی این سازند تعداد 30 نمونه از سازند پابده واقع در شمال‌غرب کرمانشاه و در برش ازگله برداشت گردید. نمونه ها توسط دستگاه راک- ایول 6 مورد آنالیز و بررسی قرار گرفتند. بر پایه مطالعات انجام شده، کروژن غالب سازند پابده مخلوطی از تیپ II و III تشخیص داده شد که کروژن نوع II فراوانی بیشتری دارد. دلیل آن می تواند چیرگی رخساره های دریایی تشکیل دهنده این سازند باشد. از لحاظ پتانسیل ژنتیکی و توان هیدروکربن زایی، این سازند یک سنگ منشأ متوسط تا نسبتاً خوب می باشد. انعکاس ویترینیت نمونه‌های سازند پابده کمتر از 3/1 بوده که بیانگر یک سنگ منشأ نابالغ می باشد اما تعداد 20 درصد از نمونه ها در پنجره تولید نفت و هیدروکربن های مایع قرار گرفتند که با Tmax بالاتر از 450 درجه سانتی‌گراد تایید می شوند. نمودار HI در مقابل TOC بیانگر رخساره های آلی C و BC و به مقدار کمتر B و AB برای سازند پابده می باشد. این تنوع رخساره ای می تواند به دلیل تنوع مواد آلی با منشأ دریایی و قاره ای باشد. رسوبگذاری این رخساره ها به طور عمده در محیط های نسبتا احیایی از قبیل Pro-Delta ، شلف خارجی، و بخش های بالایی شیب قاره صورت گرفته و چنانچه مراحل بلوغ حرارتی را طی کند توانایی زایش میعانات و گاز را خواهند داشت.

کلیدواژه‌ها


Ala, M.A.,  Kinghorn R.R.F., Rahman, M., 1980. Organic geochemistry and source rock characteristics of the Zagros petroleum province, Southwest of Iran. Petroleum Geology 3, 61-86.
Alizadeh, B., Janatmakan, N., GHalavand, H., GHobeyshavi, A., 2012a. Geochemistry and sequence stratigraphy of the Pabdeh Formation in Mansouri oil field, Southwest of Iran. Advanced Applied Geology 1, 27-40.
Alizadeh, B., Sarafdokht, H., Rajabi, M., Opera, A., Janbaz, M., 2012b. Organic geochemistry and petrography of Kazhdumi (Albian-Cenomanian) and Pabdeh (Paleogene) potential source rocks in southern part of Dezful Embayment, Iran. Organic Geochemistry 49, 36-46.
Alizadeh, B., Maroufi, KH., Heydarifard, M,H., 2013. Evaluation of the amount of organic matter obtained from the artificial neural network in the framework of sequence stratigraphy: Case study of Pabdeh Formation in Maroon oil field. Advanced Applied Geology 3, 21-30.
Behbahani, R., Khodabakhsh, S., Mohseni, H., Atashmaed, Z., Moghadasi, A., 2008. The effective role of the petrographic evidence, organic geochemistry and trace fossils in determining the sedimentary environment (A example of the Pabdeh Formation, Zagros basin, South west of Iran).  Joural of Science, University of Tehran 34, 121-138.
Bordenave, M.L., Burwood., R., 1990. Source rock distribution and maturation in the Zagros Orogenic Belt: Provenance of Asmari and Bangestan reservoir oil accumulations. Organic Geochemistry 16, 366-387.
Bordenave, M.L., Huc, A.Y., 1995. The Cretaceous source rock in the Zagros Foothills of Iran. Reve De Institut Francais Du Petrol 50, 727-754.
Dahl, B., Bojesten-Keoford, J., Holm, A., Justwan, H., Rasmussen, E., Thomsen, E., 2004. A new approach to interpreting Rock-Eval S2 and TOC data for kerogen quality assessment. Organic Geochemistry 35(11-12), 1461-1477.
Demasion, G.J., Huizinga, B.J., 1991. Genetic classification of the petroleum system. AAPG. Bulletin 75, 1624-1643.
Espitalie, J., Deroo, G., Marquis, F., 1985. La pyrolysis Rock-Eval at ses applications Revue Institue France-aisdu Petrol, Part I 40, 563-587 (in French).
Ezampanah, A., Sadeghi, A., Adabi, M.H., Jamali, A.M., 2012. Biostratigraphy of the Garau Formation in Naft well subsurface stratigraphic section, South Kermanshah. Journal of Stratigraphy and Sedimentology Researchers 47, 69-82.
Ghasemi-Nejad, E., Head, A.M., Naderi, M., 2009. Palynology and petroleum potential of the Kazhdumi Formation (Cretaceous: Albian–Cenomanian) in the South Pars field, northern Persian Gulf, Marine and Petroleum Geology. Marine and Petroleum Geology 26, 805–816.
Hart, M.B., 1990. Cretaceous sea level changes and global eustatic curves; evidence from SW England. Proceedings of the Ussher Society 7, 268-272.
Hunt, J.M., 1996. Petrpleum geochemistry and geology. W.H. Freeman and Company, New York, 743 p.
Jones, R.W., 1987. Organic facies. In: Brooks, J., Welte, D., (Eds). Advances in petroleum geochemistry 2. Academian Press, London, p. 1-9.
Kamali, M,R., Fathi Mobarakabad, A., Mohsenian, E., 2006. Petroleum geochemistry and thermal modeling of Pabdeh Formation in Dezful embyment. Joural of Science, University of Tehran 32(2), 134-143.
Karimi, A,R. Rabbani, A,R., Kamali, M.R., Heidarifard, M.H., 2016. Geochemical evaluation and thermal modeling of the Eocene–Oligocene Pabdeh and Middle Cretaceous Gurpi Formations in the northern part of the Dezful Embayment. Arabian Journal of Geoscience 9, 423.
Katz, B.J., 1983. Limitation of Rock-Eval pyrolysis from typing organic matter. Organic Geochemistry 4, 195-199.
Kobrae, M., Rabanni, A., Taati, F., 2017. Source rock characteristics of the Early Cretaceous Garau and Gadvan formations in the western Zagros Basin–southwest Iran. Journal of Petroleum Exploration Production Technology 7, 1051–1070.
Kotarba, M.J., Wieclaw, D., Kosakowski, P., Zacharski, J., Kowalski, A., 2003. Evaluation of source rock and petroleum potential of middle Jurassic strata in the south-eastern part of Poland, Prezeglad. Geologi Czny, 51, 1031-1040.
Langford, F.F., Blanc Valleron, M.M., 1990. Interpreting Rock- Eval pyrolysis data using of pyrolylizable hydrocarbons vs. total organic carbon: AAPG Bulletin 74(6), 804-779.
Mac Leod, J.H., 1970. Kermanshah geological compilation map: Iranian Oil Operating Companies, scale 1:100,000, sheet number 20812 W.
Mashhadi, Z.S., Kamali, M.R., Rabbani, A.R., 2014.  Source rock evaluation and geochemical characterization of Albian Kazhdumi Formation offshore SW Iran. In: Third EAGE exploration workshop 6–9 April 2014, Abu Dhabi, UAE.
Mashhadi, Z.S., Rabbani, A.R., 2015. Organic geochemistry of crude oils and Cretaceous source rock in the Iranian sector of the Persian Gulf; an oil–oil and oil–source rock correlation study. International Journal of Coal Geology 146, 118–144.
Maurer, F., van Buchem, F.S.P., Eberli, G.P., Pierson, B., 2013. Late Aptian long-lived glacio-eustatic lowstand recorded on the Arabian Plate. Terra Nova 25, 87–94.
Motiei H., 1993. Stratigraphy of Zagros. In A. Hushmandzadeh (Ed.), Treatise on the Geology of Iran. Geological Survey of Iran, 536 p.
Murris, R.J., 1980. Middle East: stratigraphic evolution and oil habitat. AAPG Bulletin 4, 597-618.
Navidtalab, A., Rahimpor Bonab, H., Nazari Badii, A., Safari, M., 2014. Challenges in deep basin sequence stratigraphy: a case study from the Early–Middle Cretaceous of SW Zagros. Springer-Verlag Berlin Heidelberg, DOI 10.1007/s10347-013-0377-x.
Orak, Z., Kordi, M., Karimi, A.R., 2018. Geochemical assessment and expansion of organic facies of Pabdeh Formation on the northwestern shores of the Persian Gulf and south of Dezful embyment using the Rock Eval pyrolysis. Journal of Stratigraphic and Sedimentological Research 34(3), 95-108.
Pasley, M., Gregory, W., Hart, G.F., 1991. Organic matter variations in transsgressive and regressive shale. Organic Geochemistry 17(4), 483-509.
Peters, K.E., Cassa, M.R., 1994. Applied source rock geochemistry. In: Magoon, L.B., Dow, W.G. (Eds.), The petroleum system- From source to trap. American Association of Petroleum Geologists Memoir 60, 93-120.
Peters, K.E., 1986. Guidelines for evaluating petroleum source rocks using programmed pyrolysis. American Association Petroleum Geology Bulletin 70, 318-329.
Rabbani, A.R., Bagheri Tirtashi, R., 2010. Hydrocarbon source rock evaluation of the super-giant Ahwaz oilfield, SW Iran. Australian Journal of Basic Applied Science 4, 673–686.
Sepehr, M., Cosgrove, J.W., 2004. Structural framework of the Zagros Fold–Thrust Belt, Iran. Marine Petroleum Geology 21, 829–843.
Tabatabaei, H., Motabed, A., Soleymani, B., Kamali, M.R., 2012. Geochemistry of Gurpi-Pabdeh-Asmari formations and its implication on chemical variation during deposition of Pabdeh Formation, Zagros Basin. Himalayan Geology 33(2), 126-138.
Tissot, B.P., Durand, B., Espitalie, J., Combaz, A., 1974. Influence of nature and diagenesis of organic matter information of petroleum. AAPG Bulletien 58, 499-506.
Zohrabzadeh, M., Rahimpour–Bonab, H., Aleali, M., 2020. The Middle Cretaceous – Lower Miocene 3D petroleum system Modeling of Kupal Oil Field, South West of Iran, Dezful Embayment. Geopersia 10(1), 165-194.