استفاده از رویکردهای چندمعیاره جهت مکان‌‌یابی دفن زباله (منطقه مورد مطالعه: شهر بیرجند)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده مطالعات و تحقیقات منابع آب، موسسه تحقیقات آب، تهران، ایران

2 گروه مهندسی کامپیوتر، دانشکده مهندسی کامپیوتر و صنایع، دانشگاه صنعتی بیرجند

چکیده

استفاده صحیح از منابع طبیعی جهت ارتقاء سطح زندگی باعث رشد و به مفهوم کلان توسعه پایدار می‎گردد. استفاده صحیح از منابع تولیدی و بازیافت صحیح آنها نقش مهمی در رشد و سلامت یک جامعه خواهد داشت. یکی از مشکلات فعلی محیط زیست با توجه به رشد جمعیت و توسعه، بحث زباله و مکان دفن آن است. پتانسیل استفاده از زباله با توجه به استمرار زیاد تولید، ولی با قابلیت بازگردانی کم، مشکلات زیادی در دفن را دارد. در این مطالعه مکان‌یابی مناطق مناسب دفن زباله شهر بیرجند به عنوان یک منطقه استراتژیک، مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور ضمن معرفی 4 معیار اصلی جهت تحلیل از دو روش چندمعیاره ANP و آنتروپی جهت مکان مناسب در محیط GIS استفاده گردید. 4 معیار محیط زیست طبیعی، شرایط زمین شناسی و هیدروژئولوژیکی، وضعیت عوامل اقتصادی و نحوه بهره برداری منطقه به عنوان معیارهای اصلی در مکان‌یابی انتخاب گردید. این 4 معیار با در نظرگیری 15 زیرمعیار مدلسازی را در محیط GIS رتبه‌بندی و در نهایت 5 مکان مناسب با استفاده از روش ANP و 4 روش مناسب برای روش آنتروپی ارائه گردید. به منظور آنالیز خطای انتخابی پراکنش مکانی این نقاط در محیط GIS مورد تحلیل قرار گرفت و براساس فاصله نسبت به شهر آنالیز گردید. پراکنش مکان‌های انتخابی با دو روش آنتروپی و ANP نشان داد که روش ANP پراکنش فاصله‌ای بیشتری نسبت به روش آنتروپی دارد و دو موقعیت A4 و A5 نسبت به سایر مکان‌های انتخابی داریا فاصله بیشتری نسبت به آبخوان و شهر بیرجند دارد.

کلیدواژه‌ها


Alberta Environment Protection Agency, 2010. Standards for landfills in Alberta, Government of Alberta.
Aragonés-Beltrán, P., Pastor-Ferrando, J.P., García-García, F., Pascual-Agulló, A., 2010. An analytic network process approach for siting a municipal solid waste plant in the metropolitan area of Valencia (Spain). Journal of Environmental Management 91(5), 1071-1086.
Bottero, M., Comino, E., Riggio, V., 2011. Application of the analytic hierarchy process and the analytic network process for the assessment of different wastewater treatment systems. Environmental Modelling & Software 26(10), 1211-1224.
Chang, N.B., Parvathinathan, G., Breeden, J.B., 2008. Combining GIS with fuzzy multicriteria decision-making for landfill siting in a fast-growing urban region. Journal of Environmental Management 87(1), 139-153.
Chen, Y.C., Lien, H. P., Tzeng, G.H., 2010. Measures and evaluation for environment watershed plans using a novel hybrid MCDM model. Expert Systems With Applications 37(2), 926-938.
Choudhary, D., Shankar, R., 2012. An STEEP-fuzzy AHP-TOPSIS framework for evaluation and selection of thermal power plant location: A case study from India. Energy 42(1), 510-521.
Chitsazan, M., Akhtari, Y., 2009. A GIS-based DRASTIC Model for Assessing Aquifer Vulnerability in Kherran Plain, Khuzestan, Iran. Water Resources Management 23, 1137–1155.
De Feo, G., De Gisi, S., 2010. Using an innovative criteria weighting tool for stakeholders involvement to rank MSW facility sites with the AHP. Waste Management 30(11), 2370-2382.
Ekmekçioğlu, M., Kaya, T., Kahraman, C., 2010. Fuzzy multicriteria disposal method and site selection for municipal solid waste. Waste management 30(8-9), 1729-1736.
Ganbari, S., Shayan, M., Dehban nejad, A., 2017. Ahwaz municipal solid waste sanitary burial location using software models and software Arc GIS Visual PROMETHEE. Territory journal 14 (53), 109-124. (In Persian).
Geneletti, D., 2010. Combining stakeholder analysis and spatial multicriteria evaluation to select and rank inert landfill sites. Waste Management 30(2), 328-337.
Hejazi, S.A., 2016. Landfill Site Selection Using Spatial Information Technologies and AHP: A Case Study of Marageh, Iran. Journal of Geography and Planning 19(54), 105-125. (In Persian).
Hemmati, F., Hejazi, S.A., 2020. Positioning appropriate site for Lighvan village landfill using analytic network (ANP). Journal of Geography and Planning. (In Persian).
Jalalian, H., Dadgar, H., 2014. The location analysis of rural waste sanitary Case: Vill of Qaleh Dareh-C in Makoo County. Journal Space Economy & Rural Development 2(6), 97-114 (In Persian).
Jaramillo, J., 2003. Guidelines for the design, construction and operation of manual sanitary landfills, Pan American Center for Sanitary Engineering and Environmental Science.
Kardan Moghaddam, H., Kardan Moghaddam, H., Yarifard, A.A., Kabirirad, S., 2016. Use of GIS in applying Fuzzy, Boolean and AHP algorithms in landfill site selection (municipal landfill location study). International Journal of Computer Science and Information Security (IJCSIS), 14(2).
Khadivi, M.R., Ghomi, S.F., 2012. Solid waste facilities location using of analytical network process and data envelopment analysis approaches. Waste management 32(6), 1258-1265.
Khan, S., Faisal, M.N., 2008. An analytic network process model for municipal solid waste disposal options. Waste management 28(9), 1500-1508.
Korucu, M.K., Erdagi, B., 2012. A criticism of applications with multi-criteria decision analysis that are used for the site selection for the disposal of municipal solid wastes. Waste Management 32(12), 2315-2323.
Liu, K. M., Lin, S. H., Hsieh, J. C., Tzeng, G. H., 2018. Improving the food waste composting facilities site selection for sustainable development using a hybrid modified MADM model. Waste Management 75, 44-59.
Mansouri, B., Moussavi, S. P., Salehi, K., Salehi, J., Kardan-Moghaddam, H., Mahmoodi, M., Etebari, B., 2013. Assessment of Birjand flood plain water quality by physico-chemical parameters analysis in Iran. Journal of Advances in Environmental Health Research, 1(2), 101-111.
Moghaddam, H.K., Kivi, Z.R., Bahreinimotlagh, M., Moghddam, H.K., 2020. Evaluation of the groundwater resources vulnerability index using nitrate concentration prediction approach. Geocarto International 1-15.
Seng, B., Hirayama, K., Katayama-Hirayama, K., Ochiai, S., Kaneko, H., 2013. Scenario analysis of the benefit of municipal organic-waste composting over landfill, Cambodia. Journal of Environmental Management 114, 216-224.
Tavares, G., Zsigraiová, Z., Semiao, V., 2011. Multi-criteria GIS-based siting of an incineration plant for municipal solid waste. Waste Management 31(9-10), 1960-1972.
Wang, Y., Li, J., An, D., Xi, B., Tang, J., Wang, Y., Yang, Y., 2018. Site selection for municipal solid waste landfill considering environmental health risks. Resources, Conservation and Recycling 138, 40-46.
Xu, P., Chan, E.H., Visscher, H.J., Zhang, X., Wu, Z., 2015. Sustainable building energy efficiency retrofit for hotel buildings using EPC mechanism in China: analytic Network Process (ANP) approach. Journal of Cleaner Production 107, 378-388.
Yamani, M., Alizadeh, S., 2018. Optimal Location of Landfill for Solid Waste in Hashtgerd area using Analytical Hierarchy Process (AHP) and Geographic Information System (GIS). Scientific-Research Quarterly of Geographical Data 24 (96), 79-90 (In Persian).
Yousefi, Z., Gharanjik, A.M., Amanpour, B., Adeli, M., 2013. Selection of Solid Waste Landfill Site Using Remote Sensing and Geographical Information System: A Case Study in Gonbad-e Qabus. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences 23 (1), 105-114 (In Persian).
Yufeng, S., Fengxiang, J., 2009. Landslide stability analysis based on generalized information entropy. In 2009 International Conference on Environmental Science and Information Application Technology 2, 83-85.
Zamorano, M., Molero, E., Hurtado, A., Grindlay, A., Ramos, A., 2008. Evaluation of a municipal landfill site in Southern Spain with GIS-aided methodology. Journal of Hazardous Materials 160(2-3), 473-481.