کانسار طلای قبغلوجه جنوبی در شمال‌غرب پهنه دگرگونی سنندج- سیرجان و در 28 کیلومتری جنوب غرب سقز واقع است. واحدهای سنگی رخنمون یافته در محدوده کانسار، مجموعه‌ای از سنگ‌های آتشفشانی-رسوبی دگرگون شده متعلق به پرکامبرین و کرتاسه شامل شیست، فیلیت و مرمر می‌باشند که توسط توده‌های گرانیتوییدی قطع شده‌اند. بخش اصلی کانی‌سازی طلا، در داخل یک توده گرانیتوئیدی عدسی شکل، که در امتداد یک پهنۀ بُرشی با راستای شمال‌شرق – جنوب غرب تزریق گردیده، متمرکز شده است. بخش‌های پرعیار کانسنگ مربوط به بخش‌های شدیداً دگرشکل و دگرسان شده از توده گرانیتوئیدی می‌باشند که واجد فابریک‌های میلونیتی- اولترامیلونیتی بوده و با مجموعه‌ای از کانی‌های دگرسانی کوارتز، سریسیت- موسکویت، کربنات و سولفید همراه هستند. کانی شناسی کانسنگ ساده و شامل کانی‌های اولیه پیریت، کالکوپیریت، اسفالریت، گالن، مگنتیت، الکتروم، بیسموتینیت و سیلوانیت می‌باشد. الکتروم در اندازه‌های کوچک‌تر از 50 میکرون، به‌صورت آزاد در کوارتز، کربنات و بیوتیت و نیز به‌صورت ادخال و رگچه‌ای در پیریت مشاهده شده است. مطالعه میانبارهای سیال دوفازی اولیه بر روی کوارتزهای کانسنگ‌های طلادار، بیانگر دمای همگن‌شدگی سیالات کانه‌ساز در بازه 162 تا 255 درجه سانتی‌گراد و شوری 6/0 تا 1/17 درصد وزنی معادل نمک طعام می‌باشد که با ترکیبی از فرآیندهای رقیق‌شدگی و اختلاط سازگار است. ویژگی‌های زمین‌شناسی و کانی‌سازی طلا در کانسار قبغلوجه جنوبی، بیشترین شباهت را با ذخایر طلای کوهزایی نشان می‌دهد. بدیهی است که مطالعه ویژگی‌های زمین‌شناسی و کانی‌سازی طلا در محدوده کانسار قبغلوجه، می‌تواند در اکتشاف ذخایر مشابه در شمال‌غرب پهنه سنندج - سیرجان مورد استفاده قرار گیرد.
)