میکروبیواستراتیگرافی و پالئواکولوژی سازند قم در برش گویلر، جنوب باختر استان زنجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشکده علوم، گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران، صندوق پستی 3697-19395

چکیده

ک برش چینه شناسی به ضخامت 155 متر به جهت تعیین ویژگی های بیوزوناسیونی و پالئواکولوژیکی نهشته های قم در جنوب باختری استان زنجان، ناحیه ساختاری ایران مرکزی انتخاب شده است. بررسی های صحرایی نشان می دهد سازند قم از سنگ آهک های کرم تا قهوه ای رنگ نازک تا ضخیم لایه، سنگ آهک ماسه ای، تناوب شیل و مارن سبز، سنگ آهک ریفی- مرجانی و تناوب مارن سبز و آهک آرژیلیتی تشکیل شده است. براساس مطالعات دیرینه شناسی، در مجموع تعداد 24 جنس و 18گونه شامل 17 جنس و 9 گونه از فرامینیفرای بنتیک و 7 جنس و 9 گونه از فرامینیفرای پلانکتونیک شناسایی شده است که بر مبنای گسترش چینه شناسی فرامینیفرا، یک بیوزون تجمعی به نام Borelis melocurdica- Borelis melomeloAssemblage zone به سن بوردیگالین (میوسن پیشین) با قطعیت برای سازند قم تشخیص داده شده است و 5 متر قاعده ای نهشته های قم منطبق بر روی سنگهای ولکانیکی به سن احتمالی آکیتانین (؟) در نظر گرفته شده است. بررسی شواهد پالئواوکولوژیکی از جمله فراوانی اجتماعات فسیلی، مورفوتایپ ها، نوع دیواره فرامینیفرای بنتیک و پلانکتونیک و حضور فراوان مرجان های ریف ساز با همزیستی جلبک ها، دریای قم دارای شوری نرمال و درجه حرارت نیمه گرم تا گرم داشته است. همچنین تغییرات نور در دریای قم عمدتا در محدوده های مزوفوتیک- الیگوفوتیک و آفوتیک بوده است. براساس عمق زیست دیرینه آلوکم ها، رسوبگذاری سازند قم احتمالا در یک شلف کربناته در محیط های لاگون، سد تا بخش های عمیق دریای باز اتفاق افتاده است.

کلیدواژه‌ها


Adams, T.D., Bourgeois, F., 1967. Asmari biostratigraphy Iran, Oil Operation Company, Geological Exploration. Report No. 1074, 1–37.
Aghanabati, A., 2005. Geological of Iran. Geological survey of Iran, 560.
Al-Saad, H., Ibrahim, M., 2002. Stratigheraphy micropaleontology and Palaeoecology of the Miocene Damam Formation Qatar.  Geo Arabia 7(1), 9-28.
Blow, W., H., 1969. Late Middle Eocene to recent planktonic foraminiferal biostratigraphy. In: Bronnimann P, Renz H H, eds. Proceedings of the First International Conference on Planktonic Microfossils. Leiden: E. J. Brill, 199–421.
Boggs, S., 1987. Principles of Sedimentology and Stratigraphy by Sam Boggs. Longman Higher Education.
Bolli, H., M., Saunders, J. B., 1985. Oligocene to Holocene low latitude planktic foraminifera. In: Bolli H M, Saunders J B, Perch-Nielson K, eds. Plankton Stratigraphy. Cambridge University Press, 155–262
Bozorgnia, F., 1966. Qum Formation stratigraphy of the Central Basin of Iran and its intercontinental position. Bull Iran Pet Inst 24, 69–75.
Buxton, M.W.N., Pedley, H.M., 1989. A Standardized Model for Tethyan Tertiary Carbonates Ramps. Journal of the Geological Society 146, 746-748.
Cahuzac, B., Poignant, A., 1997. An attempt of biozonation of the European basin, by means of larger neritic foraminifera. Bulletin de la Société géologique de France 168 (2), 155-169.
Ehrenberg, S.N, Pickard, N.A., Laursen, G.V., Monibi, S., Mossadegh, Z.K., Svånå, T.A., Aqrawi, A.A.M., McArthur, J.M., Thirlwall, M.F., 2007. Strontium isotope stratigraphy of the Asmari Formation (Oligocene-Lower Miocene), SW Iran. Petroleum Geology 30(2), 107–128.
Flugel, E., 2004. Carbonate sedimentary rocks: Berlin, Springer, p. 976.
Furrer, M.A., Soder, P., A., 1955. The Oligo–Miocene marine Formation in the Qom region (Central Iran). In: Proceedings of 4th World Petrology Congress. Roma, section I/A/5, 267–277.
Geel, T., 2000. Recognition of stratigraphic sequences in carbonate platform and slope deposits: empirical models based on microfacies analysis of paleogene deposits in southeastern Spain. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology155, 211-238.
Iaccarino, A., Premoli-Silva, M., 2005. Practical Manual of Oligocene to Middle Miocene Planktonic Foraminifera, International School on Planktonic Foraminifera, 4th course, 14e18 February. University of Perugia Press, Perugia.
Keller, G., 1999. The Cretaceous-Tertiary Mass extinction in planktonic foraminifera: Biotic Constrains for Catastrophe theories. New York, London, p. 49-83.
Kennett, J., M., Srinivasan, M., S., 1983. Neogene Planktonic Foraminifera: A Phylogenetic Atlas. Pennsylvania: Hutchinson Ross publishing Company, p. 1–263.
Laursen, G. V., Monibi, S., Allan, T. L., Pickard, N. A., Hosseiney, A., Vincent, B., Hamon, Y., Van Buchem, F. H., Moallemi, A., Driullion, G. 2009. The Asmari Formation revisited: changed stratigraphic allocation and new biozonation. 1st International Petroleum Conference and Exhibition, Shiraz, Iran, p. 4–6.
Loeblich, A., R., Tappan, J., H., 1988. Foraminiferal genera and their classification. Van Nostrand Reinhold Company, p. 1–869.
Murray, J.W., 1973. Distribution and Ecology of Living Benthic Foraminifera.Longman Scientific & Technical, London, p. 397.
Wade, B.S., Pearson, P.N., Berggren, W.A., Pälike, H., 2011. Review and revision of Cenozoic tropical planktonic foraminiferal biostratigraphy and calibration to the geomagnetic polarity and astronomical time scale. Earth Science Review 104 (1-3), 111–142.
Wilson, B., 2005. Planktonic foraminiferal biostratigraphy and paleoecology of the Brasso Formation (Middle Miocene) at St. Fabien Quarry, Trinidad, West Indies. Caribbean Journal of Science 4, 797–803.
Wynd, J., 1965. Biofacies of the Iranian consortium agreement area.Iranian Oil Offshore Company Report No. 1082.