بررسی هیدروژئوشیمیایی و تعیین منشاء آلودگی چشمه سرگرو دهلران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

چکیده

آلودگی و شوری آب‌های زیرزمینی خصوصاً در سازند های کربناته از جمله چالش‌های مهم مدیریت آب می‌باشد. بررسی منابع آلاینده نشان می‌دهد شرایط تکتونیکی می تواند باعث تداخل منابع الاینده با آب‌های کارستی گردد. لذا شناخت آلودگی‌ها همچنین درک مکانیسم حاکم بر این فرایند کمک زیادی به تعیین محل تداخل و ارائه راهکار جهت خروج آب قبل از آلودگی می‌نماید. چشمه سرگرو یکی از چشمه‌های مهم دهلران می‌باشد که به دلیل کیفیت پایین مورد بهره‌برداری قرار نمی‌گیرد به منظور بررسی‌های هیدروشیمیایی، در یک بازه 10 ساله، داده‌های کیفی چشمه جمع‌آوری شد همچنین جهت تکمیل داده‌ها چهار مرحله نمونه برداری در منطقه صورت پذیرفت. جهت تحلیل داده‌ها از روش های گرافیکی، نمودارای ترکیبی، نسبت‌های یونی، نمودارهای تبادل یونی همچنین روابط تعیین کننده شوری استفاده گردید. نتایج بررسی‌ها نشان داد آب چشمه از لحاظ شرب و کشاورزی غیر قابل مصرف می‌باشد. بررسی نسبت های یونی و تبادلات یونی نشان داد مقادیر غلظت مولی کلر در تمامی دوره با سدیم تطابق نداشته همچنین سایر نسبت های یونی در منطقه موید تبادل یونی معکوس و یا تداخل شورابه عمیق نفتی می‌باشد. بررسی میزان برم و ید اندازه‌گیری شده و نسب وزنی آنها با کلر نیز تایید کننده اختلاط شورابه نفتی با آب چشمه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


Alcala, F.J., Custodio, E., 2008. Using the Cl/Br ratio as a tracer to identify the origin of salinity in aquifers in Spain and Portugal. Journal of Hydrology 359 (1), 189-207.
Cartwright, I., Weaver, T.R., Fifield, L.K., 2006. Cl/Br ratios and environmental isotopes as indicators of recharge variability and groundwater flow: An example from the Murray Basin, Australia. Chemical Geology 231.
Chitsazan, M., Qaderi, G., Mirzaee, Y, Papi Zadeh, M., 2012. Oil brines contamination and biological elimination of arsenic in Garou springs. (Masjed Soleiman, Khuzestan Province). Advanced Applied Geology 2 (1), 83-93.
Faryabi, M., Kalantari, N., Negarestani, A., 2010. Evaluation of factors affecting on the chemical quality of groundwater in Jiroft plain using statistical and hydrochemical methods 20, 115-120.
Hatefi, R., Es'haghian, K., Khodaei, S., Shahsavar, A., 2007. Evaluation of groundwater quality trends and determines reason for the decline in groundwater levels in the study area Bajestan Yunesi, The Ministry of Energy. Iran Water Resources Management Company.
Hounslow, A., 1995. Water quality data: analysis and interpretation. CRC press.
Jankoswski, J., Acworth, R.I., Shekarforoush, S., 1998. Reverse ion-exchange in deeply weathered porphyritic dacite fractured aquifer system, Yass, New South Wales, Australia.In: Arehart, G. B., Hulston, J. R. (eds), Proc. 9th Int. Symp, Water-Rock interaction. Taupo, New Zealand, Balkema, Rotterdam, pp. 243-246
Kalantari, N., Rahimi, M., 2007, Using composed Diagrams, Factor Analysis and Saturation index in Groundwater Quality Evaluation of Zvirchari and Kharan Plains. Engineering Geology Journal 12, 339p.
Karimi, H., Moore, F., 2008. The source and heating mechanism for the Ahram, Mirahmad and Garu thermal springs, Zagros Mountain, Iran, Geothermics 37, 84-100.
Leonard, A.R., Ward, P. E., 1962. Use of Na/CI ratios to distinguish oil-field from salt-spring brines in Western Oklahoma: U.S. Geological Survey Professional Paper No: 45Q-B, 126-127.
Leonard, R. B., 1964. A method for evaluation; oil field brain pollution of the Walnut River in Kansas: U.S. Geological Survey Professional Paper 501-B, 173-176.
Marie, A., Vengosh, A., 2001. Sources of salinity in ground water from Jericho area, Jordan Valley. Groundwater 39 (2), 240-248.
Mazor, E., 2003. Chemical and isotopic groundwater hydrology. CRC Press
Mirzaee, Y., Zarasvandi, A., Orang, M., 2007. Geochemical effects of Asmari oil reservoirs on the karst water resources of Masjedsoleiman. Journal of Advanced Applied Geology 5 (4), 83-93.
Mohammadi, Z., 2016. Investigation of water quality control factors in Behbahan Garou spring using hydrogeological, hydrochemical and isotopic methods. Khuzestan Water and Power Authority.
Moore, P. J., Martin, J. B., Screaton, E. J., 2009. Geochemical and statistical evidence of recharge, mixing,