کاربرد زمین‌شیمیایی عناصر نادر خاکی (REE) جهت مقایسة منشاء میگماتیت‌ها، لوکوسوم‌ها و گرانیت‌های منطقه بروجرد: دیدگاه اکتشافی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی دانشکده علوم دانشگاه لرستان

2 گروه زمین شناسی دانشکده علوم دانشگاه لرستان ، ایران

3 گروه زمین شناسی ، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز

4 Department of Earth Sciences, China university of Geosciences

چکیده

مجموعه دگرگونی بروجرد، شامل دگرگونی‌های ناحیه­ای و مجاورتی است. نفوذ کمپلکس گرانیتوئیدی بروجرد با سن ژوراسیک میانی در سنگ­های رسی دگرگون شده سبب ایجاد هورنفلس­های رسی و میگماتیت­های ذوب بخشی شده است. لوکوسوم میگماتیت­ها عمدتاً از کانی‌های پلاژیوکلاز، کوارتز، فلدسپار، بیوتیت و مسکوویت تشکیل شده­اند و دارای بافت میرمکیت، پرتیت و گرافیکی می­باشند. لوکوسوم میگماتیت­ها پرآلومینیوم هستند و مقادیر بالای K2O و مقادیر پایین MgO، Fe2O3 و TiO2 را دارند. بر اساس مطالعات پتروگرافی ترکیب لوکوسوم میگماتیت­های بروجرد، گرانیتی است و با توجه به مطالعات سنگ­شناسی و داده­های آنالیز شیمیایی مشخص گردید که لوکوسوم میگماتیت­های بروجرد از نوع گرانیت­های تیپ S بوده و با توده­های گرانیتی همجوار متفاوت می­باشد. الگوی عناصر نادر خاکی بهنجار شده به کندریت لوکوسوم میگماتیت­ها دارای شیب منفی بوده و آنومالی مثبت Eu را نشان می­دهد. تفاوت الگو نمودار عناصر نادر خاکی گرانیت‌ها با بخش لوکوسم میگماتیت ها نشان میدهد که گرانیت‌ها با لوکوسوم ها هیچ‌گونه ارتباطی نداشته و از ذوب بخشی سنگ‌های رسی دگرگون شده تشکیل نشده‌اند. با توجه به شکل­گیری کانی­های اسپینل و کروندم در میگماتیت­های بروجرد بررسی میگماتیت­های بروجرد از دیدگاه اکتشافی حائز اهمیت می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


حیدریان منش. ع.، طهماسبی.ز.، احمدی خلجی.ا.، 1395، شیمی کانی و دما ـ فشارسنجی سنگ­های میگماتیتی منطقه بروجرد (شمال پهنه سنندج ـ  سیرجان)، مجله پترولوژی اصفهان، شماره 25، ص 117 ـ 138.
ساکی. ع.، 1391، دلایل پایداری آندالوزیت در زون‌های سیلیمانیت و اسپینل کردیریت موجود در میگماتیت­های هاله مجاورتی الوند، همدان، مجله زمین‌شناسی کاربردی پیشرفته، جلد 1، شماره4.
Ahmadi ـ Khalaji. A., Esmaeily. D., Valizadeh. M.V., Rahimpour ـ Bonab. H., 2007, Petrology and Geochemistry of the Granitoid Complex of Boroujerd, Sansandaj ـ Sirjan Zone, Western Iran, Journal of Asian Earth Sciences, No:29, p:859 ـ 877.
Baharifar. A.K., Ghafari. M., 2010, First report of Corundum occurrence and granulite grade metamorphism in migmatitic rocks of SE ـ Broujerd, 4th National Geological Conference of Payam Noor University, Mashhad, Iran (in Persian).
Barbay. P., Brouand. M., Le Fort. P., Pecher. A., 1996, Granit ـ migmatite genetic link: The example of the Manaslu granite and Tibetan Slab migmatites in central Nepal, Lithos, No: 38, p: 63 ـ 77.
Boynton. W.V., 1984, Cosmochemistry of the rare earth elements, meteorite studies. In: Rare earth element geochemistry, Henderson, P. (Editors), Elsevier Sci. Publ. co., Amsterdam, p: 63 ـ 114.
Brown. M., 1994, The generation, segregation, ascent and emplacement of granite magma: the migmatite ـ to ـ crustally ـ derived granite connection in thickened orogens, Earth Science Review, No: 36, p: 83–130.
Cesare, B., Salvioli Mariani, E. & Venturelli, G., 1997- Crustal anatexis and melt extraction in the restitic xenoliths at El Hoyazo -SE Spain. Mineralogical Magazine, 61: 15-27.
Chappell. B.W., White. A.J.R., 1992, I and S ـ type granites in the Lachlan Fold Belt, Trans. R. Soc. Edinb. Earth Sci, No: 83, p: 1–26.
Clark. D. B., 1992, Granitoid Rocks, Chapman and Hall, London, 223 pp.
Corona ـ Chávez. P., Poli. S., Bigioggero. B., 2006, Syn ـ deformational migmatites and magmatic ـ arc metamorphism in the Xolapa Complex, southern Mexico, Journal of metamorphic Geology, No: 24, p: 169 ـ 191.
Droop. G.T.R., Moazzen. M., 2007, Contact metamorphism and partial melting of Dalradian pelites and semipelites in the southern sector of the Etive aureole, Scottish Journal of Geol, Vol: 43, No: 2, p: 155 ـ 179.
Fitzsimons. I.C.W., 1996, Metapelitic migmatites from Brattstr and Bluffs East Antarctica metamorphism, Melting Exhumation of the mid crust, J. Petrol, No: 37, p: 395 ـ 414.
Harris. N.B.W., Pearce. J.A., Tindle. A.G., 1986, Geochemical characteristics of collision ـ zone magmatism. In: Coward. M.P., Ries. A.C., (Eds.) Collision Tectonics, Journal of Geological Society of London, No: 19, p: 67–81.
Kriegsman. L.M., 2001, Partial melting, partial melt extraction and partial back reaction in anatectic migmatites, Lithos, No: 56, p: 75 ـ 96.
Krietz. R., 1983, Symbols for rock ـ forming minerals, American Mineralogist, No: 68, p: 277–279.
Lancaster. J., Fu. B., Page. F.Z., Kita. N.T., Bickford. M. E., Hill. B.M., Mclelland. J.M., Valley. J.W., 2009, Genesis of metapelitic migmatites in the Adirondack Mountains, Journal of Metamorphic Geology, No : 27, p: 41 ـ 54.
Maniar. P.D., Piccoli. P.M., 1989, Tectonic discrimination of granitoids, Geological Society of America. Bulletin, No: 101, p: 635–643.
Masoudi. f., 1997, Contact metamorphism and pegmatite development in the region S.W of Arak, Iran, Ph.D. thesis, University of Leed, England, 321p.
Masoudi. F., Yardley. B.W.D., Cliff. R.A., 2002, Rb ـ Sr geochronology of pegmatites, plutonic rocks and a hornfels in the region southwest of Arak, Iran, Islamic Republic of Iran, Journal of Sciences, No:13, p:249 ـ 254.
Mohajjel, M., Fergusson, C.L. and Sahandi M.R. 2003, Cretaceous-Tertiary convergence and continental collision, Sanandaj-Sirjan zone, Western Iran. Journal of Asian Earth Sciences 21: 397-412.
Mohajjel. M., 1997, Structure and tectonic evolution of Paleozoic ـ Mesozoic rocks, Sanandaj ـ Sirjan zone, Western Iran, Ph.D. Thesis, University of Wollongong, Australia.
Neogi. S., Dasgupta. S., Fukuoka. M., 1998, High ـ T polymetamorphism, Dehydration melting and generation of migmatites and granites in the higher Himalayan crystalline complex Sikkim India, J. Petrol, No: 39, p: 61 ـ 99.
Patiño Douce. A.E., 1999, What do experiments tell us about the relative contributions of crust and mantle to the origins of granitic magmas? In: Castro A., Fernandez C., Vigneresse J.L. (Eds.), Understanding granites: integrating new and classical techniques, Geological Society of London, No: 168, p: 55–75.
Pattison. D.R.M., Harte. B., 1988, Evolution of structurally contrasting anatectic migmatites in the 3 ـ kbar Ballachulish aureole, Scotland, Journal of Metamorphic Geology, No:6, p:475 ـ 494.
Pitcher W.S. 1993: The nature and origin of granite. Chapman & Hall. New York.
Rickwood. P.C., 1989, Boundary lines within petrologic diagrams which use of major and minor elements, Lithos, No: 22, p: 247–263.
Roberts M.P., Clemens J.D. 1993: Origin of high-potassium, calc-alkaline, I-type granitoids. Geol. 21: 825–828.
Sawyer. E. W., 1998, Formation and evolution of granite magmas during crustal Reworking the significance of diatexites, Journal of Petrology, No: 39, p: 1147 ـ 67.
Searele. M.P., Fryer. B.J., 1986, Garnet ـ tourmaline ـ and muscovite ـ bearing leucogranites, gneisses and migmatites of the higher Himalayas from Zanska, Kulu, Lahoul and Kashmir. In: Coward. M.P., Ries. A.C., (Eds.), Collision Tectonics Geological Society of London, No: 19, p: 185–202.
Shand. S.J., 1927, Eruptive Rocks, D. Van Nostrand Company, New York.
Stoklin. J., 1968, Structural history and tectonics of Iran, A review American Association Petroleum Geologists, No: 52, p: 1229 ـ 1258.
Sun. S. S., McDonough. W.F., 1989, Chemical and isotopic systematics of oceanic basalts:  implications for mantle composition and processes. In: Saunders. A.D., Norry. M.J., (Eds.) Magmatism in Ocean Basins, Geological Society London Special Publications, pp: 313–345.
Thompson. A.B., 1982, Magmatism of the Bristish Tertiary volcanic Province, Scott, Journal of Geology, No: 18, p: 50–107.
Wyllie. P. J., 1993, Experimental and thermal constraints on the deep ـ seated parent age of some granitoid magmas in subduction zones. In: M. P. Atherton and C. D. Grbble (eds). Migmatites melting and metamorphism, Shiva, Natwich.