ارزیابی اختلاط منابع آبی آبخوان های کارستی، مطالعه موردی چشمه کارستی گرو واقع در شرق خوزستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

     انتخاب یکی از عوامل مهم در تغییر کیفیت منابع آب زیرزمینی به تعداد استفاده از آن است. در پهنه زاگرس وجود مؤلفه های مختلفی چون شورابه های نفتی ، آب آنها بیش از سازنده های تبخیری است زیرا گچساران باعث شده است که به دلیل عدم نیاز به نقاشی اساسی در کیفیت این منابع آبی وجود داشته باشد. چشمه گرو در محدوده مسجدسلیمان مشخص شده است برای بررسی مکانیسم اختلالات منابع آب زیرزمینی در پنهان زاگرس باشد. تخلیه بخش تحت کنترل از تاقدیس آسماری از این چشمه صورت استفاده می شود ، ولی متأسفانه به دلیل عدم انتخاب با آبشور در دماغه شمال غربی تاقدیس آسماری باعث کیفیت عالی این منبع آب شیرین منطقه گردیده است. در این تحقیق سعی شده است تا با مطالعات هیدروشیمیایی و استفاده از روش ها و نمودارهای ترکیبی هیدروژئوشیمیایی ، گزینه های آب شور و شیرین بررسی شود. نتایج تجربیات شیمیایی عناصر اصلی از 20 نمونه آب سطحی و زیرزمینی و 10 نمونه تعیین TOC موردبررسی قرار گرفت. نسبت Br / Cl و دیاگرام آنها ترکیبی است که وجود دارد روند خطی واضحی را بین عناصر سدیم و کلر نشان می دهد حاکی از انتخاب آب شیرین و شور موجود است. همچنین مقادیر TOC نشان می دهد آلودگی چشمه شور کارستی گرو به مواد آلی موجود است. نتایج استفاده از نرم افزار Phreeqc برای کاهش میزان اختلال در منطقه نشان می دهد که دلایل شوری در آبخوان تاقدیس آسماری و چشمه شور کارستی متفاوت است ، و شامل انحلال سازنده تبخیر گچساران و شورابه میادین نفتی در منطقه موجود است. علت اصلی شوری چشمه کارستی گرو و آبخوان کارستی آسماری در فصل مرطوب ورود حجم بالای آب رودخانه شور تمبی و در فصل خشک اختلال با شورآپایه وجود دارد. نتایج استفاده از نرم افزار Phreeqc برای کاهش میزان اختلال در منطقه نشان می دهد که دلایل شوری در آبخوان تاقدیس آسماری و چشمه شور کارستی متفاوت است ، و شامل انحلال سازنده تبخیری گچساران و شورابه میادین نفتی در منطقه موجود است. علت اصلی شوری چشمه کارستی گرو و آبخوان کارستی آسماری در فصل مرطوب ورود حجم بالای آب رودخانه شور تمبی و در فصل خشک اختلال با شورآپایه وجود دارد. نتایج استفاده از نرم افزار Phreeqc برای کاهش میزان اختلال در منطقه نشان می دهد که دلایل شوری در آبخوان تاقدیس آسماری و چشمه شور کارستی متفاوت است ، و شامل انحلال سازنده تبخیر گچساران و شورابه میادین نفتی در منطقه موجود است. علت اصلی شوری چشمه کارستی گرو و آبخوان کارستی آسماری در فصل مرطوب ورود حجم بالاتر از آب رودخانه شور تمبی و در فصل خشک اختلال با شورآبادی موجود است.

کلیدواژه‌ها


روحی، ح،. کلانتری، ن،. محمدی بهزاد، ح،.  دانشیان، ح،. پاییز 92، شماره 9. بررسی هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیایی منابع آب زیرزمینی منطقه الباجی. مجله زمین‌شناسی کاربردی پیشرفته،9-1.
زراسوندی، ع.، و میرزایی، ی. (1387). بررسی آلودگی‌های نفتی چشمه‌های آب میدان نفتی مسجدسلیمان. گزارش سازمان آب و برق خوزستان.
مظفری زاده، ج.، و سجادی، ز. سال ششم، بهار 1392. بررسی علل شوری و نفوذ آب‌شور رودهای دالکی . حله به آبخوان برازجان. مجله مهندسی منابع آب، 78-69
میرزایی، س.، زراسوندی، ع.، اورنگ، م. (زمستان 94، شماره 18. تأثیر زمین‌شیمیایی مخازن نفتی آسماری بر منابع آب کارستی مسجدسلیمان. مجله زمین‌شناسی کاربردی پیشرفته،14-1.
ناصری، ح ، و علیجانی، ف. (1384). عدم تطابق ژئومورفولوژی و هیدروژئولوژی کارست تاقدیس آسماری. مجموعه مقالات نهمین همایش انجمن زمین‌شناسی ایران، دانشگاه تربیت‌معلم تهران، 80-71.
نخعی، م.، ودیعتی، م، و میر عربی، ع. (1388). منشأ شوری آب زیرزمینی دشت شاهرخت خراسان جنوبی). مجموعه مقالات دومین کنفرانس آب ایران، دانشگاه آزاد اسلامی بهبهان).
Zarei M, Raeisi EJ, Merkel B, Kummer NA (2012) Identifying sources of salinization using hydrochemical and isotopic techniques, Konarsiah, Iran, Environmental earth science, volume 70, Issue 2, 587-604 p.
Krieger RA, Hendrickson GE (1960) Effects of Greensburg oil-field brines on the streams, wells, and springs of the Upper Green River: Kentucky Geological Survery, Series X, Report of Investigations No.2,36 p.
Freeman J (2007) The use of bromin and chloride mass rations to differentitate salt dissolution and formation brines in shallow groundwater of the Western Canadian Sedimentary Basin, Hydrogeology Journal, 15: 1377-1385 p.
GENE COLLING, A. (1975). Geochemistry of Oilfield Water. Oklahoma, U.S.A.: ELSEVIER Scientific Publishing Company.
Khaska, M., Le Gal La Salle, C., Lancelot , J., team, A., & Mohamad, A. (2013). Origin of groundwater salinity (current seawater vs. saline deep water) in a coastal karst aquifer based on Sr and Cl isotopes. Case study of the La. Applied Geochemistry, 212-227 p.
Mast VA (1982) The use of ionic mixing curves in differentiating oil-field brine in a fresh-water aquifer: presented at the American Water Resources Association, The University of Texas at Austin, December 3, 1982, 16 p.
Whittemore DO, Pollock LM (1979) Determination of salinity sources in water resources of Kansas by minor alkali metal and halide chemistry: Kansas Water Resources Research Institute, Consultant’s report to Office of Water Research and Technology, U.S. Department of the Interior, Washington, D.C., 37 p.
Whittemore DO (1984) Geachemical identification of salinity sources, in French, R. H., Salinity in watercourses and reservoirs: Proceedings of the 1983 International Symposium on State-of-the-Art Control of Salinity, Salt Lake City, Utah, 505-514 p.
Richter BC, Kreitler C (1991) Identification of sources of groundwater salinization using geochemical techniques, U.S. Environmental Protection Agency document no. 600/2-91/064, 259 p.