ارزیابی کارایی روش MPSIAC در مقایسه با روش‌های هیدرولوژیکی و هیدروگرافی برای محاسبه حجم آورد رسوبی سد مسجدسلیمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده علوم ، گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

2 استادیار گروه زمین شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران

3 استاد دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

     فرسایش و هدر رفت خاک یکی دیگر از عوامل اصلی آلودگی محیط زیست است ، باعث می شود خاک را از دست بدهد ، مواد رسوب در آبراهه ها ، کانال های آبی و رودخانه ها کاهش یابد ، زیرا مواد مخدر را کاهش می دهد و عمر آن را کاهش می دهد ، زیرا سیل و مسدود شدن راه ها وجود ندارد. روشهای متعددی برای برادرم فرسایش و رسوب در موارد مختلف ارائه شده است که هر کدام از آنها را مجبور به فاکتورها و عوامل بیشتر در این پدیده را در نظر بگیرید. این مطالعه با استفاده از روشهای هیدرولوژیکی مانند USBR ، FAO ، روش ژومورولوژیکی مبتلا به مدل MPSIAC در GIS محیطی و نتایج حاصل از آن با نتایج هیدروگرافی سد به عنوان یک روش مشاهده شده پرداخت می شود. بر اساس نتایج به دست آمده از مدل میزان رسوبدهی حوضه مشرف به سد مسجدسلیمان با روشهای فوق محاسبه و نتایج نشان داد که با توجه به مناسبترین مدل MPSIAC به نتایج هیدروگرافی توجه داشته باشید که این روش قابل اطمینان است در مقایسه با سایر روشها در محاسبه آوردن رسوبی ادامه دارد. برای اینکه بتوانید این روش را انتخاب کنید ، با دقت قبول کنید که در زمانی که سرعت را در محاسبه رسوبی آورده اید ، یا برای زیر حوضه های فاقد آمار رسوب است و همچنین باید توجه داشته باشید که به دلیل بالاتر بودن هیدروگرافی در استفاده از آن است.

کلیدواژه‌ها


 دهقان زاده. م، موسوی. م، آدابی. م، صادقی. ع؛ 1395؛ مطالعه محیط رسوب‌گذاری و چینه نگاری سکانسی سازند آسماری در میادین لالی، کارون و مسجدسلیمان، مجله زمین‌شناسی کاربردی پیشرفته،  شماره 19، ص 98-113 .
رفاهی. ح، 1387، فرسایش آبی و کنترل آن، دانشگاه تهران، چاپ چهارم، 671 ص.
رفیعی . ب، کمانی . ن، خدابخش . س،  بزرگزاده . ع؛ 1389؛ اجرا و کالیبراسیون مدل تجربی MPSIAC توسط شرایط فیزیکی حاکم بر حوضه مطالعه موردی حوضه آبریز رودخانه بختیاری استان لرستان، فصلنامه زمین‌شناسی ایران، شماره چهاردهم، ص 63-71.
رنگزن. ک، زراسوندی. ع، حیدری. ا؛ 1387؛ مقایسه دو مدل EPM و MPSIAC در برآورد فرسایش و رسوب حوضه پگاه سرخ گتوند- خوزستان با استفاده از تکنیک‌های RS،GIS ، پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 64، ص123- 136 .
قضاوی . ر، ولی . ع، مقامی. ی، عبدی. ژ، شرفی. س؛ 1391؛ مقایسه مدل‌های EPM و MPSIAC، PSIAC در برآورد فرسایش و رسوب با استفاده از GIS، جغرافیا و توسعه ، شماره 27، ص 117-126.
صابری.ع، رنگزن.ک، مهجوری. ر، کشاورزی.م؛ 1391، پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی با تلفیق سنجش از دور و  GIS به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP ) در تاقدیس کمستان، مجله زمین‌شناسی کاربردی پیشرفته، شماره 6، ص11-20.
محمدی‌ها. ش، پیروان. ح، موسوی حرمی . ر، فیض نیا .س، بیات . ر؛ 1390؛ بررسی میزان فرسایش و تولید رسوب خوزه آبخیز ایوانکی با استفاده از مدل‌های FSM، MPSIAC و ایستگاه رسوب سنجی، پژوهش‌های چینه نگاری و رسوب‌شناسی ، شماره 4، ص 31- 48.
میرزایی. ح، زراسوندی.ع؛  اورنگ.م؛ 1395، تأثیر زمین‌شیمیایی مخازن نفتی آسماری بر منابع آب کارستی مسجدسلیمان، مجله زمین‌شناسی کاربردی پیشرفته، شماره 18، ص 1-14.
Aker, A., 1971, Soil Surface Factors, Determination of erosion condition class, Bureau of Land Management, Department of Interior, USA, p: 7310-12.
Brown, A.G., Carey, C., Erkens. G., Fuchs. M., Hoffmann. T., Macaire. J.J., oldenhauer. K.M.,   and Walling. D.E., , 2009, sedimentary records to sediment budgets: multiple approaches to cathment sediment flux, Geomorphology, v: 108, No:1-2, p: 35-47
Grams. P.E., and Schmidt. J.C., 2005, Equilibrium or indeterminate. Where sediment Budgets  fail: sediment mass balance and adjustment of channel form, Green River dowenstream for  flaming Gorge Dam, Utah and Colorado: Geomorphology, V: 71., No:1, p: 156-181.
Harrison. C. G., 2000, What factor control mechanical erosion rates, Int. J. Earth Sci, , V: 7, p :78-92.
Najm. Z., Keyhani. N., Rezaei. Kh., Naeimi Nezamabad. A., Vaziri. S.H. ,2013, Sediment  Yield and Soil Erosion Assessment by Using an Empirical Model of MPSIAC for Afjeh & Lavarak Sub Watersheds, Iran,  Earth Science. Vol: 2, No. 1, p: 14-22.
Tangestani. M., 2006, Comparison of EPM and PSIACmodels in GIS for erosion and sediment yield assessmentin a semi-arid environment: Afzar Catchment, Fars Province,Iran, Journal of Asian Earth Sciences,V: 27, p: 585–597.
Renschler. C.S., Harbor. J., 2002, Soil erosion assessment tools form point to regional scales- the  role of geomorphologists in land management research and implementation: Geomorphology, V: 7(2-4), p:189-209.
Solamani. K., Modallaldoust. S., Lotfi. S., 2009, Investigation of land use changes on soil erosion  process using geographical information system: International Journal of Environmental Science  and Technology , V:6 No:3, P:415-424.
Sui.J., He.Y., liu. C., 2009, Changes in sediment transport in kuye River in Loess Plateau in china, Internatinal Journal of Sediment Research, V:24 No:2, P: 201-213.
 Shrestha, M.N.,2002, Assessment of hydrological changes due to landuse modifications, Unpublished Ph.D thesis. Indian Institute of Technology, India.
Vent. T.D., Poesen. J., 2005, Predicting soil erosion and sediment Yield at the basin scale: scale  issue and semi- quantitative models, Earth- Science Riverws, v: 71, P: 95-125.