دگرشکلی جوان ستبرپوسته و نازک پوسته زاگرس شرقی (کمان فارس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تکتونیک دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشیار گروه تکتونیک دانشگاه تربیت مدرس

3 استادیار دانشکده علوم زمین دانشگاه تحصیلات تکمیلی زنجان

4 دانشیار دانشکده علوم زمین دانشگاه پادوا در ایتالیا

چکیده

وجود چین های مرتبط با گسلهای پیسنگی در مرز زیر زونهای ساختاری زاگرس شرایط طبیعی مناسب برای بررسی تقدم و تاخر دگرشکلی ستبر و نازک ساخته شده است. پارامترهای هندسی چین (نسبت ظاهری ، نمای تقسیم ، تغییر ضعف پهلوهای پیشانی چین های مرتبط با گسلش) ، تغییر ضخامت و رخساره سازهای گروه فارس ، هندسه و ویژگی های جنبشی گسلها و مطالعات زمان دما سنجی با روش های رد شکسته بودن موجودات - هلیم و زیر هلیم نشان میدند که درگیر شدن کامل ورقههای ایران و عربی قبل از 5/16 میلیون سال پیش آغاز شده و در اثر آن نرم افزارهای نرم افزاری کنترل کننده فشار در حوضه رسوبی زاگرس ، بصورت معاصر فعال گردیده است. در نزدیکی مرز زاگرس و مکران و مرز فارس ساحلی و داخلی ؛ در اثر این دگرشکلی ، چینهای تک شیب با مکانیسم برش مثلثی (مدل trishear) بوجود آمده است. دگرشکلی نازک پوسته کمان فارس در ائوسن- میوسن میانی آغاز شده است.

کلیدواژه‌ها


حسن شاهی، ح.ر، 1382،زمی‍ن‌ ش‍ن‍اسی‌ و م‍حی‍ط رس‍وببی‌ س‍ازن‍د رازک‌ در اطراف‌ شی‍راز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال، 152ص.
ظفرزاده.ن، موسوی حرمی.س.ر، جهانی.د، غفرانی.ا، ۱۳۹۰، بررسی رخساره­ها و محیط رسوبی بخش گوری از سازند میشان، سی امین گردهمایی علوم زمین، تهران، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
هلاکویی. ز.، صیرفیان.ع، وزیری مقدم .ح، 1389، زیست چینه نگاری و سکانس های رسوبی سازند گچساران (بخش های چمپه و مول) در جنوب شرق فیروزآباد، فارس، پژوهش­های دانش زمین، دوره 1، شماره 4، ص50-33
لاسمی.ی.، لاری.ر، 1385، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند میشان (نهشته­های حوشه­ی رسوبی جوی کمربند چین­خورده) در منطقه باختر فارس و خاور بوشهر، فصلنامه علوم زمین سال 16، شماره 61- صفحه 68-77
نجفی.م.، یساقی. ع.، ورجس.ج، بحرودی. ع، شرکتی. ش، 1392، تحلیل ساختاری سه بعدی از تاقدیس سفیدزاخور در پهنه فارس، به منظور تعیین هندسه افق مخزن گازی پرموتریاس، مجله زمین شناسی کاربردی پیشرفته، شماره 10- صفحه10-18
Agard, P., Omrani, J., Jolives, L., Whitechurch, H., Vrielynck, B., Spakman, W,. Monie, P., Meyer, B., Wortel, R., 2011. Onset of subduction as the cause of rapid Pliocene –Quaternary subsidence in the SouthCaspianBasin. Geology, 148 (5–6), 692–725.
Ahmadhadi.F., Lacombe.O., Daniel.J.M., 2007, Early reactivation of basement faults in Central Zagros (SW Iran): evidence from pre-folding fracture populations in Asmari Formation and lower Tertiary paleogeography. In: Thrust Belts and Foreland Basins. Springer, pp 205-228
Alavi, M., 1994. Tectonics of the Zagros orogenic belt of Iran: new data and interpretations. Tectonophysics,vol. 229, p. 211-238.
Alavi, M., 2007. Structures of the Zagros fold-thrust belt in Iran. American Journal of Science 307, pp1064–1095, doi: 10.2475/09.2007.02.
Authemayou.C., D.Chardon, O.Bellier, Z. Malekzadeh, E.Shabanian, Abbassi.M.R., 2006, Late Cenozoic partition-ing of oblique plate convergence in the Zagros fold‐and‐thrust belt (Iran), Tectonics, vol: 25, TC3002, doi:10.1029/2005TC001860
Bahroudi.A., H.A.Koyi, 2003, Effect of spatial distribution of Hormuz salt on deformation style in the Zagros fold and thrust belt: An analogue modeling approach, J. Geol. Soc., N0: 160, P:1 – 15.
Berberian.F., King.G.C.P., 1981. Towards a paleogeography and tectonic evolution of Iran. Canadian Journal of Earth Science No:5, P:101–117.
Berberian.M., 1995, Master blind thrust faults hidden under the Zagros folds : active basement tectonics and surface morphotectonic, Tectonophysics, No:241, p:193-224.
Blanc.E.J.-P., Allen.M.B.,Inger.S., Hassani.H., 2003, Structural styles in the Zagros Simple Folded Zone, Iran, Journal of geological society, No:160, 401-412.
Burberry.C., Cosgrove.J.W., Guo Liu.J., 2010, A study of fold characteristics and deformation style using the evolution of the land surface: Zagros Simply Folded Belt Iran, Earth and Atmospheric Sciences, paper 295.
Cosgrove.J.W., Ameen.M.S., 2000, A comparison of the geometry, spatial organisation and fracture patterns associated with forced folds and buckle folds. In: Cosgrove, J.W. and Ameen, M.S. (eds) Forced Folds and Fractures, Geological Society, London, Special Publications, No:169,p: 7–21.
Carminati.E., Aldega.L., Bigi. S., Minelli. G., Shaban.A, 2016, the role of pre-collisional extensional faulting, salt tectonics and multi-stage thrusting in the sarvestan transfer zone (Fars, Iran), Tectonophysics, Accepted Manuscript.
Davis.D.M., Engelder.T, 1985, The role of salt in fold-and-thrust belts,Tectonophysics, No:119, P:67–88.
Donelick.R.A.,O’Sullivan.P.B., Ketcham. R.A., 2005, Apatite Fission-Track Analysis, in Reiners, P.W., Ehlers, T.A. (Eds.). Low Temperature Thermochronology: Techniques, Interpretations, and Applications. Rev. Min. Geochem. No:58, P:49-94.
Dunkl.I., 2002, TRACKKEY: a Windows program for calculation and graphical presentation of fission track data. Comput. Geosc. No: 28/2, P:3—12.
-Fakhari.M.D., Gary.J.A., Horton.B.K., Hassanzadeh.J., Amini.A., 2008. Revised age of proximal deposits in the Zagros foreland basin and implications for Cenozoic evolution of the High Zagros. Tectonophysics, No: 451,P:170-185
Farley.K.A., 2002, (U-Th)/He dating: techniques, calibrations, and applications. In Noble Gases in Geochemistry and Cosmochemistry. Rev. Min. Geochem. No:47,P: 819–44.
Gavillot.Y. G., Axen.G. J., Stockli.D. F., Horton.B. K., Fakhari, M.,2010, Timing of thrust activity in the High Zagros fold-thrust belt, Iran, from (UTh)/ He  thermochronometry. Tectonics, No:29, TC4025, doi: 10.1029/2009TC002484
Galbraith.R.F.,Laslett.G.M, 1993, Statistical models for mixed fission track ages. Nucl. Tracks. No: 5, P:3–14.
Gautheron.C., Espurt.N., Barbarand.J., Roddaz.M., Baby.P., Brusset.S., Douville. E., 2013, Direct dating of thick- and thin-skin thrusts in the Peruvian Subandean zone through apatite (U-Th)/He and fission track thermochronometry:Basin Research,vol:25, No:4, p:419–435.
Hardy.S., Finch.E., 2006, Mechanical stratigraphy and the transition from trishear to kink-band fault-propagation fold forms above blind basement thrust faults: A discrete-element study, Marine and Petroleum Geology, No:24, P:75 -90.
Hessami, KH, Koyi.H.A., Talbot.C.J., Tabasi.H., Shabanian.E, 2001, Progressive unconformities within an evolving foreland fold-thrust belt, Zagros Mountains, Journal of the Geological Society, Vol: 158, No:6, p: 969-981.
Homke.S., 2007, Timing Of Shortening And Uplift Of The Pusht-e-Kuh Arc In The Zagros Fold-and-Thrust Belt (IRAN), A Combined Magnetostratigraphy And Apatite Thermochronology Analysis, [PhD. Thesis]: Universitat of  Barcelona, 195p.
Hourigan.J.K., Reiners.P.W., Brandon. M.T., 2005, U-Th zonation-dependent alpha-ejection in (U-Th)/He chronometry. Geoch. Cosm. Acta, No:69, P:3349–3365.
Jamison.W.R., 1987, Geometric analysis of fold development in overthrust terranes, J. Struct. Geol., No:9: P:207-219.
Johnson.K.M., Johnson.A.M., 2002. Mechanical models of trishear-like folds. Journal of Structural Geology, No:24, P:277–287.
Khadivi.S., Moutherau.F., Barbarand.J., Addate, Lacombe.T., 2011, Constraints on palaeodrainage evolution induced by uplift and exhumation on the southern flank of the Zagros–Iranian Plateau, ournal of the Geological Society, London, Vol:XX, P:1  –15.
Ketcham.R.A, Donelick.R.A, Carlson. W.D.,1999, Variability of apatite fission-track annealing kinetics: III, Extrapolation to geological time scales, Am Mineral, No:84: P:1235-1255
Lacombe.O., Bellahsen.N., Mouthereau.F, 2011, Fracture patterns in the Zagros Simply Folded Belt (Fars, Iran): constraints on early collisional tectonic history and role of basement faults, Geological Magazine, No:148, P:940-963.
Lacombe.O., Moutherau.F., 2002, Basement-involved shortening and deep detachment tectonics in forelands of orogens: insights from recent collision belts (Taiwan, western Alps, Pyrenees), Tectonics,Vol:21, No:4, P:12-1–12-22.
 Mazzoli. S., Corrado.S., Donatis. M. De., Scrocca.D., Butler.R.W.H., Bucci.D.Di, Naso.G., Nicolai.C., Zucconi, V., 2000, Time and space variability of ‘‘thin skinned’’ and ‘‘thick skinned’’ thrust tectonics in the Apennines (Italy), Rend, Accad. Naz. Lincei, Vol:11, No: 1, p: 5–39.
McQuarrie.N., Stock.J.M., Verdel.C., Wernicke.B.P. , 2003, Cenozoic evolution of Neotethys and implications for the causes of plate motions, Geophysical Research Letters, No: 30, P:1-6.
Molinaro.M., Leturmy.P., Guezou.J. C., Frizon de Lamotte.D., Eshraghi.S.A., 2005, The structure and kinematics of the south-eastern Zagros fold thrust belt; Iran: from thin-skinned to thick-skinned tectonics,Tectonics, p:ains, J. Geol, vol:24,. Soc., No;158, P: 969 – 981.
Mouthereau.F., Tensi. J., Bellahsen.N., Lacombe.O., Deboisgrollier.T., Kargar.S., 2007, Tertiary sequence of deformation in a thin-skinned/thick-skinned collision belt: the Zagros Folded Belt (Fars, Iran),Tectonics, J. Struct, Geol, Vol:26., No:28, p:419-466.
Nahle.N., 2007, Cycles of Global Climate Change. Biology Cabinet Journal Online. Article, No: 295.
-Okay.A.I., Zattin.M., Cavazza.W., 2010, Apatite fission-track data for the Miocene Arabai-Eurasia collision.,Geology, vol: 38, p:35-38.
Reiners.P.W., Brandon.M.T., 2006, Using Thermochronology to Understand Orogenic Erosion, Annu. Rev. Earth
Sattarzadeh.Y., Cosgrove.J.W., Vita-Finzi, C., 2000. The interplay of faulting and folding during the evolution of the Zagros. Geological Society, London, Special Publications, No: 169, P:187–196.
Sherkati.S., Molinaro.M., Frizon de amotte.D., Letouzey.J., 2005, Detachment folding in the central and eastern Zagros fold-belt (Iran), Jour. Struct, Geol., No: 27, P:1680 – 1696.
Talebian.M., Jackson.J., 2002, A reappraisal of earthquake focal mechanisms and active shortening in the Zagros mountains of Iran, Geophys. J. Int, No:156, P:506–526.
Tavakoli Sherazi.S., 2012. The Geology of the High Zagros (Iran) Tectonic and Thermal Evolution during the Paleozoic, [PhD. Thesis]: University of Cergy-Pontoise, 234p.
Wolf.R.A., Farley.K.A., Kass.D.M., 1998, Modeling of the temperature sensitivity of the apatite (U-Th)/ He thermochronometer, Chem, Geol, No:148, P: 105–114.
Wrobel Daveau.J.C., 2011, From the Rifting to the Current Collision, Vertical Movements and Propagation of the Deformation in the Zagros Belt, Iran, Unpublished PhD thesis.
Yassaghi.A., 2006, Integration of Land sat imagery interpretation and geomagnetic dada on verification of deep-seated transverse fault lineament in SE Zagros, Iran, International Journal of Remote Sensing, No:27, P:4529-4544.
Ziegler.M.A, 2001, Late Permian to Holocene Paleofacies Evolution of the Arabian Plate and its Hydrocarbon Occurrences. GeoArabia, Vol:6, No:3, P:445-504.