پهنه بندی خطر وقوع فروچاله با استفاده از رگرسیون چند متغیره، مطالعه موردی: فروچاله های ریزشی دشت جابر، استان ایلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام

2 کارشناس ارشد اداره کل منابع طبیعی استان ایلام

چکیده

       فروچاله های ریزشی بعنوان یکی از خطرات طبیعی است که مورد توجه محققین قرار گرفته است. فرآیند وقوع این پدیده بگونه ای است که بیشتر در کشاورزی اراضی ایجاد می شود. با توجه به اینکه کاربری اصلی آن دشت جابر استان ایلام کشاورزی است به طور مجانی ممکن است باعث شود فروزش و مخاطبان جانی و مالی در این دشت وجود داشته باشد و یک مورد خطرناک باشد که در صورت برنامه ریزی در منطقه بسیار موثر باشد. برای این کار ، شروع به تهیه لایه های اطلاعاتی مربوط به فروغ منطقه های زمین شناسی (سنگ شناسی) ، نقشه شیب ، کاربری اراضی ، خط کنیک ، شبکه آبراهه ، عمق سطح آب زیرزمینی و ضخامت آبرفت برای کمک به سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تهیه کرده است. استفاده و سپس با استفاده از روش آماری رگرسیون چند متغیر و به کمک نرم افزار SPSSنقش عوامل فوق العاده در صورت بروز فروزش در منطقه حاصل شده است. بر اساس نتایج بد آمده به ترتیب عوامل شیب دامنه ، سنگ شناسی ، فاصله از خط کنیک ، ضخامت رسوب ، کاربری اراضی و عمق سفر آب زیر زمینی بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرد ، زیرا بر روی آن علت فروخته شده است. با استفاده از این عوامل ، نقشه پهنه بندی خطر وقوع فروچاله در منطقه تهیه شده است. نتایج نشان می دهد که 81 مورد معامله در منطقه را در کلاسهای بسیار خطرناک و خطرناک انجام می دهد که بیانگر صحت مدل ارائه شده می باشد.
 

کلیدواژه‌ها


شفیعی مطلق، خدارحم، مودب، محمد، 1389، پهنه بندی ریسک ریزش فروچاله های شهر دیشموک با استفاده از GIS,RS جنوب غرب ایران، همایش ملی مهندسی عمران و  
      توسعه پایدار،
شیری، مهدی، زند بابارئیسی، ابراهیم، محمدی، سعید، رنجبر کرمی، رسول، 1391، پهنه بندی خطر فروچاله در دشت فامنین-کبودرآهنگ با استفاده ازسیستم اطلاعات   
      جغرافیایی (GIS) و تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، شانزدهمین همایش انجمن زمین شناسی ایران.
چاوشیان، مولودالسادات، 1390، بررسی ارتباط افت سطح ایستابی و ایجاد فروچاله ها و پتانسیل یابی مناطق مستعد فروچاله (مطالعه موردی دشت فامنین-کبودرآهنگ، پایان
      نامه کارشناسی ارشد دانشگاه سمنان.
فیض نیا سادات، عطاءاله کلارستاقی.حسن احمدی. مهرداد صفایی،1383، بررسی عوامل موثر بر وقوع زمین لغزشها و پهنه بندی خطر زمین لغزش(مطالعه موردی: حوضه آبخیز
      شیرین رود- سد تجن). مجله منابع طبیعی ایران، جلد57، محل نشر دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران شماره1.
کریمی حاجی، 1386، بررسی  مکانیسم تشکیل چاه زمزم بدره بمنظور بهبود پروژه های عمرانی، طرح پژوهشی دانشگاه ایلام.
کریمی حاجی ،1390، بررسی ساز و کار تشکیل فروچاله های دشت جابر در جنوب شرق استان ایلام، مجله زمین شناسی کاربردی پیشرفته، جلد 1،شماره 2، ص 139-126
      گرایی پرویز، 1385، بررسی حرکتهای توده ای به منظور ارائه مدل پهنه بندی خطر در حوضه لاجیم رود تجن، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه   
      مازندران.125ص.
محمدی، سعید، لشکری پور، غلامرضا، غفوری، محمد، 1390، پهنه بندی خطر فروچاله های دشت فامنین- کبودرآهنگ با استفاده از GIS، سی امین گردهمایی علوم زمین.
 
Cooper, A.H.,1986- Subsidence and foundering of strata caused by the dissolution of Permian gypsum in the Ripon and Bendale areas, north Yorkshire. Geological special publication, no. 22, p.127-139.
Cooper, A.H. (2008) The GIS approach to evaporite-karst geohazards in Great Britain, Environ Geol, v. 53, p.981–992.
Doctor, D.H.; Doctor, K.Z. (2012) Spatial analysis of geologic and hydrologic features relating to sinkhole occurrence in Jefferson County, West Virginia, Carbonates Evaporites, v. 27, p. 143–152.
Gongyu L., Wanfang Z., 1999- Sinkholes in karst mining areas in China and some methods of prevention. Engineering Geology, v. 52, p. 45–50.
Gao, Y.; Jr,E.C.A.  (2008) Sinkhole hazard assessment in Minnesota using a decision tree model, Environ Geol, v. 54, p. 945–956.
Gutierrez, F.; Gutierrez,M; Marin, C.; Maklonado, C.; Younger, P. (2005) Subsidence hazard avoidance based on geomorphological mapping in the Ebro River valley mantled evaporite karst terrain (NE Spain), Environ Geol, v. 48, p. 370–383.
Gutierrez, F; Cooper, A.H.; Johnson, K.S. (2008a) Identification, prediction, and mitigation of sinkhole hazards in evaporite karst areas, Environ Geol, v. 53, p. 1007–1022.
Gutierrez, F; Guerrero, J.; Lucha, P. (2008b) Quantitative sinkhole hazard assessment. A case study from the Ebro Valley evaporite alluvial karst (NE Spain), Nat Hazards, v. 45, p. 211–233.
Lee, S.; Park, I.; Choi, J.K. (2012) Spatial Prediction of Ground Subsidence Susceptibility Using an Artificial Neural Network, Environmental Management, v. 49, p. 347–358.
Li, X.; Zhou, S.; Xu, G. (2001) GIS-Based Risk Assessment to Karst Susceptibility of Shenzhen Universiade Center (China), Procedia Environmental Sciences, V. 10, P. 1389–1395.
Margiotta, S.; Negri, S.; Parise, M.; Valloni, R. (2012) Mapping the susceptibility to sinkholes in coastal areas, based on stratigraphy, geomorphology and geophysics, Nat Hazards, v. 62, p. 657–676.
Marker, B.R. (2010) Review of approaches to mapping of hazards arising from subsidence into cavities, Bull Eng Geol Environ, V. 69, p. 159–183.
Stocklin, J., 1968- Structural history and tectonics of Iran, A review, Amer. Assoc. Petrol. Geologists Bull., v.52, No.7, p. 1229-1258.
Tolmachev, V.V. (2003) AN ANALYSIS OF STUDIES IN THE FIELD OF PROBABILISTIC METHODS FOR PREDICTING SINKHOLE DANGER, Power Technology and Engineering, v. 37, No. 6, p. 350-353.
Waltham T., Copoper A., 1998- Features of gypsum caves and Karst at Pinega (Russia) and Ripon (England). CAVE ANDKARST SCIENCE, VOL. 25 NO 3, P. 131- 140.
Yaoru L. and Cooper A.H., 1997- Gypsum karst geohazards in China. The engineering geology and hydrogeology of karst terranes, Rotterdam, p. 117-126.
Yilmaz, I.; Marschalko, M.; Bednarik, M. (2011) Gypsum collapse hazards and importance of hazard mapping, Carbonates Evaporites , v. 26, p. 193–209.