بررسی اثر پدیده گرد و غبار بر میزان جذب فلزات سنگین در سه گونه منتخب گیاهی و خاک آنها در شهر اهواز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

گرد و غبار یکی از مهمترین منابع آلاینده هوا در شهر اهواز است. نتایج آنالیز ICP - MS از نمونه های گرد و غبار موجود در شهر اهواز نشان می دهد که میزان فلزات سنگینی مانند آرسنیک ، سرب ، روی ، نیکل در این نمونه ها بیشتر از میزان طبیعی آنهاست. به منظور بررسی پتانسیل گونه های گیاهی شهر اهواز در جذب فلزات سنگین موجود در گرد و غبار ، سه نوع با فراوانی بیشتر به نامهای اوکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis dehnh) ، انجیرمعابد (Ficus religiosa L.) و کونوکارپوس (Conocarpus erectus L.) در نظر گرفته شده شدند این نمونه ها جهت کنترل غلظت فلزات سنگین توسط فلورسانس اشعه ایکس (XRF) مورد تجربی قرار گرفته اند. به منظور بررسی آلودگی نمونه های خاک به فلزات سنگین ، فاکتور غنیشدگی و جهت بررسی ارتباط بین جذب فلزات از خاک به وسیله برگها فاکتور محافظت محاسبه شد. با توجه به حضور همه فلزات سنگین مورد مطالعه در گرد و غبارهای وارده به شهر اهواز و وجود رابطه مستقیم در برابر محافظت از فلزات در نمونه های خاک و برگ درختان با محافظت از آنها در نمونه های گرد و غبار ، ممکن است دادگاه که گرد و غبار یکی دیگر از عواملی است است که در تغذیه فلزات سنگین در انواع مورد نیاز مطالعه نقش داشته است. از سوی دیگر مقایسه غلظت فلزات سنگین در برگ درختان ، نشان می دهد که پتانسیل جذب این فلزات متفاوت است. در نهایت ممکن است چنین نتیجه گیری ظاهر شود پتانسیل جذب فلزات سنگین در انواع گیاهی مورد مطالعه قرار قرار ذیل است: فیکوس <کونوکارپوس <اوکالیپتوس.

کلیدواژه‌ها


 
پورخباز،ح.، پورخباز،ع، 1387، مطالعه آلودگی هوای شهر مشهد با تعیین غلظت فلزات سنگین در برگ درختان، مجله علوم دانشگاه شهید چمران اهواز، شماره 20، قسمت ب.
دلیجانی، ف.، کاظمی، غ.، پروین نیا، م.، خاکشور، م، 1388، غنی شدگی و توزیع فلزات سنگین در خاک های منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی(عسلویه)، هشتمین کنگره بین المللی مهندسی عمران، دانشگاه شیراز.
زراسوندی، ع، 1388، ارزیابی زیست محیطی پدیده­ی گرد و غبار در استان خوزستان (فاز اول)، سازمان محیط زیست استان خوزستان، 370 صفحه.
زیگل، فردریک‏‏‏،‏‏ 1387، زمین شیمی زیست محیطی فلزات بالقوه سمی، ترجمه­ی فرید مر و فاطمه راست­منش، چاپ اول، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، 244 صفحه.
کراسکف،پیکنراد،کی برد‏، دنیس، 1377، مبانی زمین شیمی، ترجمه­ی فرید مر و  سروش مدبری، مرکز نشر دانشگاهی تهران، 780 صفحه.
Anderson, A., Hovmand, M.F., Johnsen, I., 1978. Atmospheric heavy metal deposition in the Copenhagen area. Environ. Pollut. 17(2), 113-132.
DUNN, C. E. 2007. Biogeochemistry in Mineral Exploration. Elsevier’s Science and Technology Rights Department in Oxford. 9, 462.
Garcia, R., Maiz, I., Millan, E., 1996. Heavy metal contamination analysis of road side and grass from Gipozkoa (spain). Environ. Technol. 17, 763-770.
Garcia, R., Ma, C.D.T., Padilla, H., Belmont, R., Azpra, E., Arcegacabrera, F., 2006. Measurement of chemical elements in rain from Rancho Viejo, a rural wooded area in the state of mexico. Atmospheric Environment. 40, 6088-6100.
Guo, G.L., Zhou, Q.X., 2006. Evaluation of heavy metal contamination in phaeozem of northeast china. Environmental Geochemistry and Health, 28, 331-340.
Gzike, A., Kuehling, M., Schneider, I., Tschochner, B., 2003. Heavy metal contamination of soils in a mining area in south Africa and its impact on some biotic systems. J Soils &-sediments. 3(1), 29-34.
Hao, Y., Guo, Z., Yang, Z., Fang, M., Feng, J., 2007. Seasonal variations and sources of various elements in the atmospheric aerosols in Qingdao, China. Atmos, Res. 85, 27-37.
Huang, P.M., 1975. Retention of arsenic by hydroxy-aluminum on surface of micaceous mineral colloids. Soil Sci, Soc, Am, Proc. 39, 271.
James, BR., Barlett, RJ., 1983. Behavior of chromium in soils VII. Adsorption and reduction of hexavalent forms. J Environ Qual. 12, 177-181.
Kabata-pendias, A ., Pendias, H., 2001. Trace elements in soils and plants. CRC press, Taylor and francis group.
Kambezidis, H.D., Melas, D., 2003. Regional transport of air pollutants in Greece. Air pollution in Reg Sca. 161-168.
Kartal, S., Aydin, Z., Tokalioglu, S., 2006. Fractionation of metals in street sediment samples by using the BCR sequential extraction procedure and multivariate statistical elucidation of the data. J. Hazard, Mater. 132, 80-89.
Kaschel, A., Romheld, V., Chen, Y., 2002. The influence of soluble organic matter from municipal / solid waste compost on trace metal leaching in calcareous soils. The science of the total environ. 291, 45-57.
Kitagishi, K., Yamane, I., Eds., 1981. Heavy metal pollution in soils of Japan. Japan Science Society Press, Tokyo. 302.
Knezevic, M., Stankovic, D., krstic, B., Nikolic, MS.,  Vilotic, D., 2009. Concentration of heavy metals in soil and leaves of plant species paulownia elongate S.Y.Hu and paulownia fortune Hemsl. Biotechnology.8(20), 5422-5429.
Kumar,G.P., 2008. Growth of Jatropha curcas on heavy metal contaminated soil amended with industrial wastes and Azotobacter a greenhouse study. Bioresource technology.99, 2078-2082.
Ladonin, D.V., 1996. Study of copper and zinc sorption on to soil in model experiment. Agrocimiya. 1, 94-99.
Liu , Q.T., Diamond, M.E., Gingrich, S.E., Ondov, J.M., Maciejczyk, P., Gary, A.S., 2003. Accumulation of metals, trace elements and semivolatile organic compounds on exterior windows surfaces in Baltimore. Environment pollution .122,  51-61.
Lou, L., Shen, Z., Li, X., 2004. The copper tolerance mechanisms of Elsholtzia haichowensis, a plant from copper-enriched soil.Environ. exp. Bot. 51, 111-120.
 
Malecka, A., Piechalak, A., Morkunas, I., Tomaszewska, B., 2008. Accumulation of lead in root cells of pisum sativum. Acta physiol. Plant. (inpress).
McLaren, R.G., Crawford, D.W., 1973. Studies on soil copper. J soil Sci. 24, 443-452.
Mingorance, M.D., Valdes, B., Rossini Oliva, S., 2007. Strategies of heavy metal uptake by plants growing under industrial emissions. Environment International. 33, 514-520.
Mudd and Koslowski, 1975. Responces of plants to air pollution. Physiol Ecol Ser. Academic Press, N.Y.
Nadal, M., Schuhmacher, M., Doming, J.L., 2004. Metal pollution of soils and vegetation in an area with petrochemical industry. Science of the Total Environment. 321, 59-69.
Olowoyo , J.O., Heerden , E.Van., Fischer , J.L., Baker, C., 2010. Trace metals in soil and leaves of jacaranda mimosifolia in Tshwane area, south Africa. Atmospheric Environment. 44, 1826-1830.
Peryea, F.J., 1998. Phosphate starter fertilizer temporarily enhances soil arsenic uptake by apple trees grown under field conditions, Hort. Sci. 33, 826.
Pope, J.M., Farago, M.E., Thornton, I., Cordos, E., 2005. Metal enrichment in zlatna, a Romanian copper smelting town. Water, Air and soil pollution. 162, 1-18.
Saster, J., Sahuquillo, A., Vidal, M., Rauret,G., 2002.  Anal. Chim Acta. 462, 59-72.
Selim, H.M., Sparks, D.L., 2001. Heavy metals release in soils. CRC press, Boca raton, FL.
Suzuki, K., Yabuki,T., Ono,Y., 2008. Road side Rhododendron pulchrum leaves as bioindicators of heavy metal pollution in traffic areas of okayama, Japan. Environ monit assess. 149 ,133-141.
USEPA office of solid waste and emergency response, hazardous waste land treatment, sw-874, april 1983, page 273.
Wang, D., Schaap, W., 1988. Air pollution impacts on plants : current research challenges. ISI Atlas Sci, Anim plant Sci. 1, 33-39.
Yongming, H., Peixuan, D., Junji, C., Posmentier, E.S., 2006. Multivariate analysis of heavy metal concentration in urban dusts of xi,an, central china. Sci. Total Environ. 355, 176-186.