چشمه‌های کارستی به عنوان ساده‌ترین ابزار برای تعیین خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان‌های کارستی، مطالعه موردی چشمه بی‌بی‌تلخون، استان خوزستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه زمین شناسی دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

چشمه کارستی بیبیتلخون با متوسط ​​تخلیه سالانه بیش از m 3 / s 5/1 یکی از بزرگترین چشمه های استان استان خوزستان به حساب میآید. موقعیت ظهور چشمه بیبیتلخون در کمر شکسته تاقدیس پابده و در راستای زون خرد شده حاصل عملکرد گسل خمشی جبهه کوهستان در جناح چپ رودخانه تالوگ قرار داده است. به منظور بررسی مشخصات هیدروژئولوژیکی آبخوان کارستی تغذیه کننده چشمه فوق العاده از روش ساده هیدروگراف تخلیه استفاده شده است. تجزیه و تحلیل هیدروگراف تخلیه چشمه بیبیتلخون در سال آبی 88-87 نشان می دهد که یک حوضه کارستی برفگیر با رژیم تغذیه برفی- بارانی نقش مهمی در تغذیه چشمه در سرتاسر سال دارد. تغذیه از رزیم برفی- بارانی سایر مشخصات هیدرودینامیکی مخلوط شده است تحت تأثیر قرار می گیرد ، و اثر آن در فصل خشک به وضوح قابل مشاهده است.



 

کلیدواژه‌ها


آقانباتی، علی، 1385، زمین­شناسی ایران. انتشارات سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 586 ص.
چیت­سازان، منوچهر، سیدی پور، مسعود، میرزایی، یحیی، 1387، تعیین خصوصیات آبخوان کارستی چشمه برم جمال با استفاده از پاسخ­های     فیزیکی- شیمیایی. مجله آب و فاضلاب، شمارۀ 68، صفحات 77-72.
ریاحی پور، مهدی، کلانتری، نصراله، 1387، تعیین حوضه­آبگیر چشمه کارستی پیرغار به روش زمین­شناسی و هیدروژئولوژی. دوازدهمین همایش انجمن زمین­شناسی ایران، اهواز- شرکتملیمناطقنفتخیزجنوب.
درویش زاده،علی، 1383، زمین شناسی ایران. انتشارات امیرکبیر، 434 ص.
شبان، مجتبی، 1390، تعیین حوضه آبریز و منابع تأمین آب چشمه سبزآب (شمال شرق مسجد سلیمان). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز.
صاحبدل، مهدی، 1388، بررسی هیدروشیمیایی کارست منطقه شیرین­بهار. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم­ زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز.
کرمی، غلامحسین، 1372، بررسی رابطه بین عوامل مؤثر بر نفوذ آب و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی چشمه­های کارستی  کوه­های گر و برم فیروز. پایان نامه کارشناسی ارشد آبشناسی، بخش زمین­شناسی، دانشگاه شیراز.
کریمی، احمد رضا، 1380، مطالعه هیدروژئولوژیکی آبخوان کارستی تاقدیس پابده لالی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم­ زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز.
کریمی وردنجانی، حسین، 1384، بررسی هیدروژئولوژیکیچشمه­هایکارستی موگرمون و سرآسیاب. نهمین همایش انجمن زمین­شناسی ایران، دانشگاه تربیت معلم تهران.
Bonacci, O., 2001, Analysis of the maximum discharge of karst springs. Hydrogeol. J., 9 (4), 328-338.
Birk, S., Hergarten. S., 2010, Early recession behaviour of spring hydrographs. J. Hydrol. doi:10.1016/j.jhydrol.2010.03.026.
Desmarias, K., and Rojstaczer, S., 2002, Inferring source waters from measurements of carbonate spring response to storms. J. Hydrol., 260:  118-134.
Dewandel, B., Lachassagne, P., Bakalowicz, M., Wengb, Ph., Al-Malki, A., 2003, Evaluation of aquifer thickness by analysing recession hydrographs. Application to the Oman ophiolite hard-rock aquifer J. Hydrol., 274: 248-269.
Dreiss, Sh. J., 1983, Linear unit-response functions as indicators of recharge areas for large karst springs. J. Hydrol., 61: 31-44.
Fiorillo, F., 2009, Spring hydrographs as indicators of droughts in a karst environment. J. Hydrol., 373: 290-301.
Fleury, P., Plagnes, V., Bakalowicz, M., 2007, Modelling of the functioning of karst aquifers with a reservoir model: Application to Fontaine de Vaucluse (South of France). J. Hydrol.,    345 (1-2): 38-49.
Karimi, H., 2003, Hydrogeological behavior of Alvand karst aquifers, Kermanshah (in English). PhD Thesis, University of Shiraz, Iran.
Karimi, H., Raeisi, E., Zare, M., 2003, Hydrodynamic behavior of the Glian karst spring, West of the Zagros, Iran. Journal of Cave and Karst Studies, 30 (1): 15-22.
Karimi, H., Raeisi, E., Bakalowicz, M., 2005a, Characteristics the main karst aquifers of the Alvand Basin, Northwest of Zagros, Iran, by a hydrogeochemical approach. Hydrogeol. J., 13: 787-799.
Karimi, H., Raeisi, E., Zare, M., 2005b, Physicochemical time series of karst spring as a tool to differentiate the source of spring water. Carbonates Evaporites, 20 (2): 138-147.
Kersic, N., Stevanovic, Z., 2010, Ground water hydrology of springs, 565 p.
Kovacs, A., Perrochet, P., Kiraly, L., Jeannin, P. Y., 2005, A quantitative method for the characterization of karst aquifers based on spring hydrograph analysis. J. Hydrol., 303: 152-164.
Long, A. J., 2009, Hydrograph separation for karst watersheds using a two-domain rainfall–discharge model. J. Hydrol., 364: 249-256.
Panagopoulos, G., Lambrakis, N., 2006, The contribution of time series analysis to the study of the hydrodynamic characteristics of the karst systems: Application on two typical karst aquifers of Greece (Trifilia, Almyros Crete).    J. Hydrol., 329 (3-4): 368-376.
Raeisi, E., Karami, G., 1997, Hydrodynamic of Berghan karst spring as indicators of aquifer characteristics. Journal of Cave and Karst Studies, 59 (3): 112-118.
 
 
Rahnemaei, M., 1994, Evaluation of Infiltration and Run-off in Karstified Carbonatic Rocks. Unpublished Masters Thesis, Shiraz University, 222 p.
 Tobias, G., Birk, S., Liedl, R., Sauter, M., 2008, Quantification of temporal distribution of recharge in karst systems from spring hydrographs. J. Hydrol., 348: 452- 463.
 
Samani, N. and Ebrahimi, B., 1996, Analysis of spring hydrographs for Hydrogeological evaluation of a karst aquifer system. Teoretical & Applied Karstology, 9: 97-112.
 Tobias, G., Birk, S., Liedl, R., Sauter, M., 2008, Quantification of temporal distribution of recharge in karst systems from spring hydrographs. J. Hydrol., 348: 452-463