کانی‌سازی و اکتشاف مگنتیت به روش مغناطیس‌سنجی زمینی در محدوده بین باغک و C- شمالی، معدن سنگ آهن سنگان خواف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه پژوهشی اکتشافات ذخایر معدنی شرق ایران دانشگاه فردوسی مشهد

2 شرکت سنگ آهن شرق ایران

چکیده

محدوده مورد مطالعه در فواصل توده های مرکزی باغک و C - شمالی در معدن سنگ سنگ سنگ خواف در استان خراسان رضوی قرار دارد. معدن سنگان یکی از بزرگترین معادن آهن ایران و از نوع اسکارن و یا ذخیره آهن-اکسید نوع مگنتیت است. واحدهای سنگی منطقه شامل شیلاهای سیلیسی شده ، سنگهای کربناته (ژوراسیک- کرتاسه) است که به انواع اسکارن تبدیل شده ، توف و توده های نفوذی نیمه عمیق جوانتر حدواسط به شکل دایک و استوک است. رخنمونهای کوچکی از اسکارن مگنتیت در مرکز و جنوب غربی منطقه با روند کاملاً شرقی- غربی تا شمال غربی- جنوب شرقی در سطح زمین دیده می شود. کانی سازی عمدتاً به موازات لایه بندی واحد اسکارنی و با شیب حدود 40 تا 60 درجه به سمت شمال است. پذیرفتاری مغناطیسی همه واحدهای سنگی منطقه بین SI 3-10 × 01/0 تا SI 3-10 × 15 است و در کانی سازی مگنتیت بیش از SI 3-10 × 1000 وجود ندارد. این اختلاف باعث می شود روش مغناطیس سنجی زمینی بهترین روش اکتشاف کانی سازی در منطقه باشد. مقدار مقاومت کل میدان مغناطیسی از 44123 تا 68224 گاما متغیر است که مقدار بیشتری آن را در شمال غرب منطقه دیده می شود. در نقشه TMI ، در مرکز و جنوب غربی منطقه دو ناهنجاری با روند برقراری شمال غربی- جنوب شرقی دیده می شود. در نقشه RTP ، ناهنجاریها نسبت به سمت شمال جابجایی نشان میدهند. این مسأله با شیب مجازی کانی سازی مگنتیت در سطح به سمت شمال هماهنگی دارد. نقشه مشتق اول قائم نشان می دهد که بخش عمده ای از ناهنجاریها مربوط به عمق است. ناهنجاری شمال غرب منطقه مهمترین ناهنجاری مغناطیسی در کل محدوده است. تعداد 10 نقطه حفاری جدید در کمر بالای کانی سازی مگنتیت با زاویه حفاری 80 تا 85 درجه و آزیموت 180 درجه به سمت جنوب پیشنهاد می شود. در نقشه RTP ، ناهنجاریها نسبت به سمت شمال جابجایی نشان میدهند. این مسأله با شیب مجازی کانی سازی مگنتیت در سطح به سمت شمال هماهنگی دارد. نقشه مشتق اول قائم نشان می دهد که بخش عمده ای از ناهنجاریها مربوط به عمق است. ناهنجاری شمال غرب منطقه مهمترین ناهنجاری مغناطیسی در کل محدوده است. تعداد 10 نقطه حفاری جدید در کمترین سطح مانیتور با زاویه حفاری 80 تا 85 درجه و آزیموت 180 درجه به سمت جنوب پیشنهاد می شود. در نقشه RTP ، ناهنجاریها نسبت به سمت شمال جابجایی نشان میدهند. این مسأله با شیب مجازی کانی سازی مگنتیت در سطح به سمت شمال هماهنگی دارد. نقشه مشتق اول قائم نشان می دهد که بخش عمده ای از ناهنجاریها مربوط به عمق است. ناهنجاری شمال غرب منطقه مهمترین ناهنجاری مغناطیسی در کل محدوده است. تعداد 10 نقطه حفاری جدید در کمترین سطح مانیتور با زاویه حفاری 80 تا 85 درجه و آزیموت 180 درجه به سمت جنوب پیشنهاد می شود.
 
 

کلیدواژه‌ها


آراسته. الف.، 1370، گزارش اکتشافات مقدماتی سنگ آهن سنگان خراسان، 172 صفحه.
بومری. م.، 1377، مطالعه ژئوشیمی F و Cl در بیوتیتهای گرانیت سرنوسر در شمال شرقی ایران و استفاده از آن در تعیین منشا کانسار آهن سنگان خراسان، خلاصه مقالات هفدهمین گردهمایی علوم زمین، ص 181-183.
بومری. م.، 1382، ترکیب شیمیایی اسفن از سنگهای گرانیتی سرنوسر خواف، شمال شرقی ایران، خلاصه مقالات هفدهمین گردهمایی علوم زمین، ص 142-145.
بومری. م.، لشکری­پور. غ.، گرگیج. م.، 1381، شرایط تشکیل کانسار آهن سنگان بر مبنای مجموعه کانیها در شمال شرق ایران، دهمین همایش بلورشناسی و کانی­شناسی ایران، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ص 57-63.
شرکت تهیه و تولید مواد اولیه فولاد خراسان، 1387، گزارش روابط عمومی، 10 صفحه.
شرکت معدن کاو.، (1388) نقشه زمین­شناسی باغک (قسمت چهارم) با مقیاس 1:1000.
کاهنی. ش.، 1383، مطالعات ژئوشیمیایی و کانی­شناسی توده­های C- شمالی و باغک کانسار سنگ آهن سنگان خواف، پایان نامه کارشناسی ارشد زمین­شناسی اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد، 248 صفحه.
کریم­پور. م.ح.، 1369، بررسی منشا و چگونگی تشکیل کانسار آهن سنگان خراسان، مجموعه مقالات سمینار سنگ آهن، دانشکده فنی دانشگاه تهران، ص 269- 282.
کریم­پور. م.ح.، 1373، ژئوشیمی و کانی­شناسی کانسار سنگ آهن سنگان خراسان، مجله بلورشناسی و کانی­شناسی ایران، شماره دوم، ص 145- 156.
کریم­پور. م.ح.، 1377، دما، نحوه تشکیل و پاراژنز مگنتیت در بخشهای مختلف کانسار آهن سنگان خراسان، خلاصه مقالات هفدهمین گردهمایی علوم زمین، ص 161-167.
کریم­پور. م.ح.، 1378، پتانسیل کانی­سازی مس نوع پورفیری و طلا در محدوده تربت حیدریه تا کاشمر، مجموعه مقالات همایش توانمندیهای معدنی شرق کشور، ص 15-26.
کریم­پور. م.ح.، 1382، کانی­شناسی، آلتراسیون، سنگ منشا و محیط تکتونیکی کانسارهایIron-Oxides Cu-Au و مثالهایی از ایران، یازدهمین همایش بلورشناسی و کانی­شناسی ایران، دانشگاه یزد، ص 184- 189.
کریم­پور. م.ح.، ملکزاده شفارودی. الف.، 1385، مقایسه ژئوشیمی سنگ منشاء توده مگنتیت طلا دار تنورجه و مگنتیت بدون طلای معدن سنگان، استان خراسان رضوی، مجله بلورشناسی و کانی­شناسی ایران، شماره 13، ص 432-442.
کریم­پور. م.ح.، ملکزاده شفارودی. الف.، 1386، ژئوشیمی و کانی­شناسی زون­های اسکارنی و سنگ شناسی سنگ منشا کانسار آهن سنگان خراسان، فصلنامه علوم زمین، شماره 65، ص 108- 125.
کریم­پور. م.ح.، سعادت. س.، ملکزاده شفارودی. الف.، 1381، شناسایی و معرفی کانی­سازی نوع  Fe-Oxides Cu- Au و مگنتیت مرتبط با کمربند ولکانیکی- پلوتونیکی خواف- کاشمر- بردسکن، بسیت و یکمین گردهمایی علوم زمین.
کریم­پور. م.ح.، مظاهری. س.الف.، بوتریل. ر.، 1379، آمفیبول جدید غنی از کلر پاراژنز مگنتیت و آندرادیت در اسکارن سنگان خراسان، هشتمین همایش انجمن بلورشناسی و کانی­شناسی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد، ص 126-130.
مظاهری. س.الف.، 1377 الف، مطالعه شیمی کانیها در اسکارنهای آهن دار سنگان خراسان، خلاصه مقالات هفدهمین گردهمایی علوم زمین، ص 189-196.
مظاهری. س.الف.، 1377 ب، شرایط فشار، درجه حرارت و ترکیب سیال اسکارنهای مگنتیت سنگان خواف، خراسان، فشرده مقالات دومین همایش انجمن زمین­شناسی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد، ص 451-454.
مظاهری. س.الف.، 1379، معرفی آمفیبولهای ناحیه سنگان خواف، هشتمین همایش بلورشناسی و کانی­شناسی ایران، دانشگاه فردوسی مشهد، ص 164-168.
Arkani-Hamed. J., Urquhart. W.E.S., 1990, Reduction to pole of the North American magnetic anomalies, Geophysics, 55 (2), 218-225.
Boomery. M., 1998, Petrography and geochemistry of the Sangan iron skarn deposit and related igneous rocks, northeastern Iran, P.h.D thesis, Akita University, Japan, 226 p.
Clark. D.A., 1997, Magnetic petrophysics and magnetic petrology: aids to geological interpretation of magnetic surveys, AGSO Journal of Australian Geology & Geophysics, 17(2). 83-103.
Cooper. G.R.J., Cowan. D.R., 2004, Filtering using variable order vertical derivatives, Computers & Geosciences, 30, 455-459.
Gunn. P.J., 1996, Workshop Interpretation of aeromagnetic data, AGSO Journal of Australain Geology & geophysics. 
Gunn. P.J., Madment. D., Milligan. P.R., 1997, Interpreting aeromagnetic data in areas of limited outcrop, AGSO Journal of Australia Geology & Geophysics, 17(2), 175-185.
Ford. K., Keating. P., Thomas. M.D., 2004, Overview of Geophysical Signatuers Associated with Canadian Ore Deposits, Geological Survey of Canada, 601 Booth Street, Ottawa, Ontario K1A 0E8.
Hitzman. M.W., 2001, Iron oxides Cu-Au Deposits: What, Where, When and Why, in Porter, T. M. (Ed.), Hydrothermal Iron oxide copper-gold and related deposits: A Global perspective, Australian mineral foundation, Adelaide, 9-25.
Liu. S., Mackey. T., 1998, Using images in a geological interpretation of magnetic data, AGSO Research Newsletter, 28.
Magnetics Surveying,  2011, http://pkukmweb.ukm.my/~rahim/magnetic%20lecture.htm.
Michael. R., 2008, Geophysical Applications Potential field methods –Geomagnetic, http://eps.mcgill.ca/~courses/c435/EPS435_07_2008-magnetics.pdf.
Nabighian. M.N., Grauch. V.J.S., Hansen. R.O., LaFehr. T.R., Li. Y., Peirce. J.W., Phillips. J.D., Ruder. M.E., 2005, The historical development of the magnetic method in exploration, Geophysics, 70 (6), 33ND–61ND.
Nakatsuka. T., Okuma. S., 2006, Reduction of magnetic anomaly observations from helicopter surveys at varying elevations, Exploration Geophysics, 37, 121-128.
Tarlowski. C., Gunn. P.J, Mackey. T., 1997, Enhancements of the magnetic map of Australia, AGSO Journal of Australia Geology & Geophysics, 17(2), 77-82.
http://www.ngdc.noaa.gov/geomagmodels/IGRFWMM.jsp