ارزیابی روش‌های برآورد جریان پایه در چشمه‌های کارستی، مطالعه‌ی موردی چشمه‌های پیرغار و دیمه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد آبشناسی، بخش علوم زمین، دانشگاه شیراز

2 دانشیار بخش علوم زمین، دانشگاه شیراز

چکیده

بررسی هیدروگراف جریان چشمه از کاربردی ترین موضوعات در هیدروژئولوژی است و تحقیق در مورد آن ، می تواند در صورت استفاده از دینامیکی آب زیرزمینی و پشتوانه علمی شما در بخارآزمایی راه حل های مناسب برای مدیریت آب و آبزیان مناسب باشد. در این تحقیق استفاده از روشهای مرسوم ، جریان جدیدی در زمینه چهارمحال و بغیاری واقع در استان چهارمحال و بختیاری به روش فیلتر فیلتر دیجیتال بازگشت با استفاده از نرم افزار HydroOffice 2010 انجام شده است. تغییر دبی جریان پایه که بر اساس شیمی شیمی چارچوب آماده شده است ، به عنوان معیار ارزیابی و مبنای مناسب برای انتخاب مناسبترین روش فیلتر دیجیتال بازگشت به محتوا در جریان پایه (BFI) در نظر گرفته شده است. در هر دو چشمه ، روش اکاردت فیلتر با مقایسه عددی و معیارهای آماری مناسب ترین روش تفکیک جریان در بین روشهای دیجیتال الگوریتم عددی موجود است. با استفاده از روش مذکور ، شاخص جریان اصلی در چشمه های دیمه و پیرغار به ترتیب 9/0 و 61/0 محرم شده است. با بررسی زمان بارندگی ، دبی و حفاظت از یون کلسیم در چشمه دیمه و پیرغار ، اثر تدریجی آب نفوذ حاصل از باران ، به ترتیب در طول 12 و 5 ماه ظاهر می شود و باعث می شود آبشار جدید در دبی کل چشمه ها ، در طول مدت مطالعه به ترتیب حدود٪ 12 و٪ 33 است. با توجه به پایین تر بودن شاخص جریان پایه و بیشتر مشارکت آب جدید در چشمه پیرغار نسبت به چشمه دیمه ، ممکن است امکان گفتگو در مورد سیستم آبخوان چشمه یا پیرغار نسبت به دمای آن وجود داشته باشد که هم اکنون جریان مجازی وجود دارد و از نظر درجه دار شدن ادامه دارد. با بررسی زمان بارندگی ، دبی و حفاظت از یون کلسیم در چشمه دیمه و پیرغار ، اثر تدریجی آب نفوذ حاصل از باران ، به ترتیب در طول 12 و 5 ماه ظاهر می شود و باعث می شود آبشار جدید در دبی کل چشمه ها ، در طول مدت مطالعه به ترتیب حدود٪ 12 و٪ 33 است. با توجه به پایین تر بودن شاخص جریان پایه و بیشتر مشارکت آب جدید در چشمه پیرغار نسبت به چشمه دیمه ، ممکن است امکان گفتگو در مورد سیستم آبخوان چشمه یا پیرغار نسبت به دمای آن وجود داشته باشد که هم اکنون جریان مجازی وجود دارد و از نظر درجه دار شدن ادامه دارد. با بررسی زمان بارندگی ، دبی و حفاظت از یون کلسیم در چشمه دیمه و پیرغار ، اثر تدریجی آب نفوذ حاصل از باران ، به ترتیب در طول 12 و 5 ماه ظاهر می شود و باعث می شود آبشار جدید در دبی کل چشمه ها ، در طول مدت مطالعه به ترتیب حدود٪ 12 و٪ 33 است. با توجه به پایین تر بودن شاخص جریان پایه و بیشتر مشارکت آب جدید در چشمه پیرغار نسبت به چشمه دیمه ، ممکن است امکان گفتگو در مورد سیستم آبخوان چشمه یا پیرغار نسبت به دمای آن وجود داشته باشد که هم اکنون جریان مجازی وجود دارد و از نظر درجه دار شدن ادامه دارد.
 

کلیدواژه‌ها


شجاع. ع، 1390، بررسی تاثیرتغییرات الگوی بارش برمشخصات هیدروگراف چشمه های کارستی، پایان نامه ی کارشناسی ارشد، بخش زمین شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
قنبرپور. م. ر، تیموری. م، غلامی. ش. ع، 1387، مقایسه‌ی روش‌های برآورد دبی پایه بر اساس تفکیک هیدروگراف جریان (مطالعه موردی حوضه‌ آبخیز کارون)، مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی – سال دوازدهم – شماره چهل و چهارم.
کاوسی. حیدری. ع، 1387، تعیین مرز بین جریان افشان (Diffuse flow) و مجرائی (Conduit flow) در سازندهای کارستی. پایان نامه کارشناسی ارشد، بخش علوم زمین، دانشگاه شیراز، شیراز - ایران.
کلانتری. ن، محمدی بهزاد. ح، چرچی. ع، کشاورزی. م، 1390، چشمه های کارستی به عنوان ساده‌ترین ابزار برای تعیین خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان‌های کارستی، مطالعه موردی چشمه‌ بی بی‌تلخون، استان خوزستان، مجله زمین شناسی کاربردی پیشرفته، شماره 2، جلد 1.
Ashton. K., 1966, The analysis of flow data from karst drainage system. Trans. Cave Res. Group Great Britain, Vol:7, No: 2, p: 163-203
Atkinson. T. C., 1977, Diffuse flow and conduit flow in limestone terrain in the Mendip Hills, Somerset (Great Britain), Journal of Hydrology, Vol: 35, p:93-110
Boughton. W. C., 1993, A hydrograph-based model for estimating water National Conference, Pub, 93/14,p: 317-324
Chapman. T. G., 1991, Comment on evaluation of automated techniques for base flow and recession analyses, by RJ Nathan and TA McMahon, Water Resources Research, Vol: 27, No: 7, p: 1783 -1784
Chapman. T. G., Maxwell. A. I., 1996, Baseflow separation comparison of numerical methods with tracer experiments. Institute Engineers Australia National Conference. Pub, 96/05, p: 539-545
Chapman. T., 1999, A comparison of algorithms for streamflow recession and baseflow separation, Hydrological Processes, No: 3, p: 701–714
Dickinson. W. T., Holland. M. E., Smith. G. L., 1967, An experimental rainfall-runoff facility Hydrology paper, Colorado State University, No: 25, pp: 78.
Dreiss. S. J., 1989, Regional scale transport in a karst aquifer, Part 1, Component separation of spring flow hydrographs, Water Resoures, Vol: 25, No: 1, p:117–125
Eckhardt. K., 2008, A comparison of baseflow indices, which were calculated with seven different baseflowseparation methods, Journal of Hydrology, Vol: 352, p: 168– 173
Furey. P. R., Gupta. V. K., 2001, A physically based filter for separating base flow from streamflow time series, Water Resources Research, Vol: 37, No:11, p: 2709-2722
Gonzales. A., Nonner. L., Heijkers. J., Uhlenbrook. S., 2009, Comparison of different baseflow separation methods in a lowland catchment, Hydrology and Earth System Sciences, No: 6, p: 3483-3515.
Gregor.M., 2010, User Manual " BFI+ 3.0"
Hall. A. J., 1971, Baseflow recessions and the baseflow hydrograph separation problem Hydrology papers, The Institution of Engineers, Australia, pp: 159-170.
Jacobson. R. L., Longmuir. D., 1974, Controls on the quality variation of some carbonate spring waters, J Hydrol, No: 23, pp: 247 – 265
Kresic. N., Stevanovic. Z., 2010, Groundwater hydrology of spring, Elsevier
Lvovich. M. I., 1979, World water resources and their future. American Geophysical Union, Washington DC.
Lyne. V. D., Hollick. M., 1979, Stochastic time-variable rainfall-runoff modelling, Institution of Engineers, Australia, Canberra, pp: 89 - 93
Tallaksen. L. M., Van lanen. H. A., vaneds.J., 2004, Hydrological Drought – Processes and Estimation Methods for Streamflow and Groundwater, Developments in Water Science, 48. Amsterdam, Elsevier Science B.V, ISBN 0-444-51688-3, pp. 579
Veni. G., 1994, Geomorphology, hydrodeology, geochemistry and evolution of the karstic lower Glen Rose aquifer, south-central Texas, Dissertation, Pennsylvania State University, pp.720