ارزیابی پتانسیل آب زیرزمینی آهک امام حسن با استفاده از توموگرافی ژئوالکتریک و آنالیز حساسیت قاطع ژئوالکتریک (مطالعه موردی: آهک امام حسن، چوار- ایلام)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آبشناسی، بخش علوم زمین، دانشگاه شیراز

2 دانشیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

3 استادیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

4 دانشجوی دکتری آبشناسی ، بخش علوم زمین، دانشگاه شیراز

چکیده

در این تحقیق با استفاده از توموگرافی مقاومت ویژه پتانسیل آب زیرزمینی آهک امام حسن در منطقه چوار استان ایلام مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور پنج نیمرخ ژوئلکتریک با طول 500 متر و فاصله کمتری 20 متر با استفاده از آرایش دوقطبی- دوقطبی متوالی برداشت شد. پس از اطمینان از صحت داده های ژوالکتریک با استفاده از مقالات حساسیت بلوک های مدل و تهیه مدل های هموار نیمرخها ، شبه مقاطع مقاومت ویژه در پیروی از تکنیک بهینه سازی غیرخطی و وارونسازی به روش حداقل مربعات ترسیم شد. در نهایت با استفاده از شبه مقاطع مقاومت ویژه ، مقاطع زمین شناسی آنها ترسیم شد. بررسی این معیار نشان داد که دلیل انحلال‌پذیری و ستبرای کم ، متراکم و فاقد شکستگی است که آهکده گورپی است ، امکان ذخیره آب زیرزمینی را پایین آورده است. در مقابل تفسیر نیمرخ در نزدیکی سازند ایلام ، احتمال وجود پتانسیل مناسب آب زیرزمینی در این منطقه را پیشنهاد می کند.
 

کلیدواژه‌ها


آقانباتی، س. ع.، 1383، "زمین شناسی ایران"، انتشارات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 568 ص.
اداره کل هواشناسی استان ایلام، 1387 ،" رسم نقشه­های خطوط هم­بارش و تفسیر آنها"، سایت رسمی اداره کل هواشناسی استان ایلام.
ناصری، ح. ر.، علیجانی، 1391، "تحلیل سیستم های کارست سازندهای آسماری و ایلام – سروک در جنوب غرب ایذه"، مجله زمین شناسی کاربردی پیشرفته، جلد1، شماره3.
ناصری، ح. ر.، علیجانی، نخعی، م و محرابی نژاد، ع، 1390، "هیدروژئولوژی نا متعارف سازند آسماری در تاقدیس کمردراز ایذه"، مجله زمین شناسی کاربردی پیشرفته، جلد1، شماره1.
ناصری، ح. ر.، علیجانی، ف؛ و میرزایی، س .ح.، 1387 ، "توموگرافی ژئوالکتریک کارست تاقدیس آسماری(جنوب شرق مسجد سلیمان)"، مجله علوم دانشگاه شهید چمران.
سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور "نقشه زمین شناسی با مقیاس 1:100000 ایلام".
شرکت سهامی آب منطقه­ای استان ایلام، 1382 ،"مشخصات چاه آهکی پتروشیمی ایلام واقع در منطقه تنگ حمام چوار".
Cardarelli, E., and Fischanger F., 2005, "2D data modelling by electrical resistivity tomography for complex subsurface geology", Geophys Prosp, Vol.54, pp.121-133.
Dahlin, T., and Bing, Z, 2001, "A numerical comparision of 2D resistivity imaging with eight electrode arrays", Department of Geotechnology, Lund University, Box.118, S-221 00, lund, Sweden.
De Groot-Hedlin,C., and Constable, S., 1990, "Occams inversion to generate smooth, two-dimensional models from magnetotelluric data, Geophysics,Vol.55, pp.1613-1624.
Griffith, D.H., and Barker, R.D., 1993, "Two-dimensional resistivity imaging and modeling in areas of complex geology", Journal of Applied Geophysics, Vol.29, pp.211-226.
Kearey, P., Brooks, M., and Hill, I., 2003,"An introduction to geophysical exploration", 3nd ed, Blackwell Publishing, 262p.
Knodel, K., Lang, G., and Voigt, H.J., 2007, "Environmental Geology; handbook of field method and case studies", Springer, 1357p.
Loke, M.H., 1999, "Electrical imaging surveys for environmental and engineering studies: A practical guide to 2D and 3D surveys; The theory and practice of electrical imaging”, EEGS European section 5th meeting, badapast hungary, 61p.
Loke, M.H., and Barker, R. D., 1995, "Least-squares deconvolution of apparent resistivity pseudosections, Geophysics, Vol. 60, No. 6, pp. 1682-1690.
Loke, M.H., and Barker, R. D., 1996, "Rapid least- squares inversion of apparent resistivity pseudosections using a quasi-newton method", Geophysical Prospecting, Vol. 44, pp. 131-152.
Marzan, I., 2005, "Geophysical survey for water perspectives in an arid pastoralagro pastoral context: Zone1 Afar Region in Ethiopia" Action Contre La Faim, 28p.
Olayinka, A., and Yaramanci, U., 2000, "Assessment of the reliability of apparent resistivity data", Geophysical Prospecting, Vol. 48, pp. 293-316.
Owen, R.J., Gwavava, O., and Gwaze,P., 2004, "Multi-electrode resistivity survey for groundwater exploration in the Harare greenstone belt, Zimbabwe", Hydrogeology Journal, Vol.14, pp.244-252.
Samanovac, F., and Alvanja, S.D., 2007, "Determination of resolution limits of electrical tomography on the block model in a homogenous environment by means of electrical modeling", Rud-Geo-naft.zb, Vol. 10, pp. 47-56.
Sasaki, Y., 1992, "Resolution of resistivity tomography inferred from numerical simulation", Geophysical Prospecting, Vol. 40, pp. 453-464.
Smith, N.C., and Vozoff, R., 1984, "Two dimensional DC resistivity inversion for dipole-dipole resistivity data", Geophysics, Vol. 54, pp. 254-262.
Stocklin, J., 1972, “Lexique Stratigraphique International”, Vol. III, Fascicule 9 b, Iran.
Tripp, A.C., Hahmann,  G.W.,  and Swift Jr, C.M., 1984, "Two dimensional resistivity invesion, Geophysicd, Vol.49, pp.1708-1717.
Vincenz, A., 1968, "Resistivity investigation of limestone aquifers in Jamaica", Geophysics, Vol. 33, pp. 980-994.
Zhou, W., Beck, B.F., and Adams, L., 2002, " Effective slsctrode array in mapping karst hazards in electrical resistivity tomography", Environmental Geology, Vol. 42, pp. 922-928.