رخداد معدنی آهن گورگور، شمال‌خاور تکاب: کانه‌زایی تیپ آتشفشانی- رسوبی دگرگون‌شده در زون سنندج- سیرجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه زمین‌شناسی، دانشگاه زنجان، رنجان، ایران

چکیده

کانهزایی آهن در گورگور بهصورت عدسی شکل ، همروند با برگوارگی واحدهای شیستی سازندر که رخ داده است. مطالعات مطالعاتی کانهنگاری ، مگنتیت ± پیریت ، کانی های معدنی و کوارتز و تورمالین ، کانی های باطله را در گورگور تشکیل میدهند. بافت کانهها ، دانه پراکنده ، لامینهای ، نواری و توده اعمال می شود. دگرسانی به بخشهای سریسی و کوارتز- تورمالینی زونهای کانهدار محدود می شود. دو مرحله کانه یزایی در گورگور جزئیات قابل قبول است. مرحله اول کانهزایی به مصورت مگنتیتهای دانه پراکنده ، لامینهای و عدسیشل چینهسان و چینه کاران در واحدهای شیستی دیده می شود. مرحله دوم کانزایی شامل تنوبی از مگنتیت و کوارتز با ساخت نواری است. بررسی در برابر ژئوشیمیایی عناصر فرعی و کمیاب در سنگهای میزبان فاکد کانزایی و بخشهای کاندار نشان می دهد که میزان لرزش LREE و افزایش عناصر HREE در بخشهای کاندار وجود دارد. ویژگی های رخداد معدنی گورگور باکانسارهای نوع آتشفشانی-رسوبی دگرگونشده قابل مشاهده است.
 

کلیدواژه‌ها


منابع
باباخانی. ع.، و قلمقاش. ج.، 1384، نقشه زمین­شناسی 1:100000 تخت سلیمان، سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
تاج‌الدین. ح. ع.، راستاد. ا.، یعقوب‌پور. ع.م. و محجل. م.، 1389، مراحل تشکیل و تکوین کانسار سولفید توده‌ای غنی از طلای باریکا، خاور سردشت، شمال‌باختر پهنه دگرگونه سنندج-سیرجان: براساس مطالعه ساخت، بافت و میکروترمومتری سیالات درگیر، مجله زمین‌شناسی اقتصادی، شماره 1، جلد 2، ص 97-121.
توکلی. ح.، 1383، کانی­شناسی، ژئوشیمی و خاستگاه کانسارهای آهن شمال­غرب همدان، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
حلاجی. ا. و یعقوب­پور. ع. م.، 1373، منشاء کانسار آهن گل­گوهر. مجموعه مقالات چهارمین سمپوزیوم معدن­کاری ایران، جلد 1، دانشگاه یزد.
راستگوی مقدم. غ. ر.، 1384، زمین­شناسی، کانی­شناسی، ژئوشیمی و فابریک کانه­زائی طلا در کانسار زرترشت، زون سنندج- سیرجان (جنوب­باختر سبزواران)، پایان­نامه کارشناسی­ ارشد، دانشگاه تربیت­ مدرس.
رشیدنژاد عمران. ن.، 1381، پترولوژی و ژئوشیمی سنگ­های متاولکانو-سدیمنتری و پلوتونیک منطقه موته (جنوب دلیجان) با نگرشی ویژه به خاستگاه و کانی­سازی طلا، رساله دکتری، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت ­مدرس.
زمانیان. ح.، دولتشاهی. س. و زارعی سهامیه. ر.، 1391، زمین‌شناسی اقتصادی کانسار اسکارن آهن چنار علیا با تکیه بر بررسی میان‌بارهای سیال، شمال‌غرب همدان، مجله زمین‌شناسی کاربردی پیشرفته، شماره 5، ص 9-19.
سعادت. ق.، حاج‌علیلو. ب. و مؤذن. م.، 1392، تأثیر دگرشکلی بر کانسار آهن قادرآباد، جنوب‌شرق مهاباد، مجله زمین‌شناسی کاربردی پیشرفته، شماره 8، ص 71-77.
شرکت البرز کانی خاورمیانه، 1391، گزارش طرح اکتشاف مقدماتی محدوده معدنی آهن گورگور، سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان.
علی‌یاری. ف.، 1390، عوامل کنترل‌کننده، سن، ژنز و تیپ کانه‌زایی طلا در کانسار زرترشت، جنوب غرب جیرفت، سنندج- سیرجان جنوبی، رساله دکتری، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت ­مدرس.
فرهادیان. م. ب.،۱۳۷۰، بررسی ژئوشیمیایی وکانی­شناسی کانسارتنگستن نظام­آباد اراک،پایان­نامه کارشناسی ­ارشد، دانشکده مهندسی معدن،دانشگاه تهران.
قربانی. م.، 1386، زمین­شناسی اقتصادی، ذخایر معدنی و طبیعی ایران، انتشارات ایران زمین، ص 492.
کوهستانی. ح.،۱۳۸۳،زمین­شناسی، کانی‌شناسی،ژئوشیمی و فابریک کانه­زایی طلا در پهنه­های بُرشی ناحیه چاه­باغ در منطقه معدنی موته (جنوب­باختردلیجان) ،استان اصفهان، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت­ مدرس.
کوهستانی. ح.، راستاد. ا.، رشیدنژاد عمران. ن. و محجل. م.، 1385، کانه­زایی طلا در پهنه­های بُرشی شکل­پذیر و شکنای کانسار چاه­باغ، منطقه معدنی موته، پهنه سنندج- سیرجان، فصلنامه علوم زمین، شماره 60، ص 142-165.
موسیوند. ف.، 1382، کانی­شناسی، ژئوشیمی و ژنز کانه­زایی مس در کمپلکس آتشفشانی-رسوبی سوریان در منطقه بوانات، استان فارس، پایان­نامه کارشناسی ­ارشد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت ­مدرس.
موسیوند. ف.، 1388، زمین‌شناسی، ژئوشیمی و ژنز کانسار روی- سرب- مس چاه‌گز، جنوب شهر بابک و مقایسه آن با کانسار مسیوسولفاید ولکانوژنیک مس- روی- نقره بوانات در جنوب زون سنندج- سیرجان، رساله دکتری، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت ­مدرس.
یارمحمدی. ع.، ۱۳۸۵،زمین­شناسی،کانی­شناسی،ژئوشیمی وفابریک کانه­زایی طلادرپهنه بُرشی باریکا (جنوب­باخترسقز)، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت­ مدرس.
Alavi. M., 1994, Tectonics of the Zagros orogenic belt of Iran: New data and interpretations, Tectonophysics,Vol: 229, p: 211-238.
Alavi. M., 2004, Regional stratigraphy of the Zagros fold-thrust belt of Iran and its proforeland evolution, American Journal of Science, Vol: 304, p: 1-20.
Appel. P.W.U., 1983, Rare earth element in the early Archaean Isua iron-formation, west Greenland, Journal of Precambrian Geology, Vol: 20, p: 243-258.
Ashley. P.M., Lottermoser. B.G., and Westaway. J.M., 1998, Iron-formation and epigenetic ironstones in the Palaeoproterozoic Willyama Supergroup, Olary Domain, South Australia, Mineralogy and Petrology, Vol: 6, p: 187-218.
Badrzadeh. Z., Barrett. T.J., Peter. J.M., Gimeno. D., Sabzehei. M. and Aghazadeh. M., 2011, Geology, mineralogy and sulfur isotope geochemistry of the Sargaz Cu–Zn volcanogenic massive sulfide deposit, Sanandaj-Sirjan zone, Iran, Mineralium Deposita, Vol: 46, p: 905-923.
Badrzadeh. Z., Peter. J.M., Aghazadeh. M., and Barrett. T.J., 2010, Sargaz: a bimodal-mafic volcanogenic massive sulfide (VMS) deposit in Kerman, southeast Iran, 13th Quadrennial IAGOD Symposium, Adelaide.
Barker. A.J., 1991, An introduction to metamorphic textures and microstructures, Oxford University press, p: 209.
Bau. M., 1991, Rare earth element mobility during hydrothermal and metamorphic fluid-rock interaction and the significance of the oxidation state of europium, Chemical Geology, Vol: 93, p: 219-230.
Best. M.G., 2003, Igneous and metamorphic petrology, Blackwell publishing, p: 729.
Davis. G.H., and Reynolds, S.J., 1996, Structural geology of rocks and regions (2nd edition), New York, John Wiley and Sons, Inc., p: 776.
Dokuz. A., Tanyolu. E. and Genc. S., 2005, A mantle and a lower crust derived bimodal suite in the Yusufeli Artvin area, NE Turkey: Trace element and REE evidence for subduction-related rift origin of Early Jurassic Demirkent intrusivecomplex, International Journal of Earth Sciences, Vol: 95, p: 370-394.
Eggleton. R.A. and Banfield. J.F., 1985, The alteration of granitic biotite to chlorite, American Mineralogist, Vol: 70, p: 902-910.
Gromet. L.P., Dymek. R.F., Haskin L.A. and Koroter. R.L., 1984, The north American shale composite: its composition, major and trace element characteristics, Geochimica et Cosmochimica Acta, Vol: 48, p: 2469-2482.
Kikawada. Y., Ossaka. T., Oi. T. and Honda. T., 2001, Experimental studies on the mobility of lanthanides accompanying alteration of andesite by acidic hot spring water, Chemical Geology, Vol: 176, p: 137-149.
Kouhestani. H., Rastad. E. and Rashidnejad- Omran. N., 2008, Auriferous sulfides from the Chah-Bagh gold occurrence, Muteh mining district, Journal of Sciences, Islamic Republic of Iran, Vol: 19, p: 125-136.
Kouhestani. H., Rashidnejad-Omran. N., Rastad. E., Mohajjel. M., Goldfarb. R.J. and Ghaderi. M., 2014, Orogenic gold mineralization at the Chah Bagh deposit, Muteh gold district, Iran, Journal of Asian Earth Sciences, Vol: 91, p: 89-106.
Liegeois. J.P., Latouche. L., Boughrara. M., Navez. J. and Guiraud. M., 2003, The Latea metacraton (Central Hoggar, Tuareg shield, Algeria): behavior of an old passive margin during the Pan-African orogeny, Journal of African Earth Sciences, Vol: 37, p: 161-190.
Lottermoser. B.G., 1992, Rare earth elements and hydrothermal ore formation processes, Ore Geology Reviews, Vol: 7, p: 25-41.
Mohajjel. M., 1997, Structure and tectonic evolution of Paleozoic-Mesozoic rocks, Sanandaj-Sirjan zone, Western Iran, Ph.D. Thesis, University of Wollongong, Australia.
Mousivand. F., Rastad. E., Meffre. S., Peter. J.M., Mohajjel. M., Zaw. K. and Emami. M.H., 2012, Age and tectonic setting of the Bavanat Cu–Zn–Ag Besshi-type volcanogenic massive sulfide deposit, southern Iran, Mineralium Deposita, Vol: 47, p: 911-931.
Mousivand. F., Rastad. E., Meffre. S., Solomon. M., Peter. J.M. and Zaw. K., 2011, U-Pb geochronology and Pb isotope characteristics of the Chahgaz volcanogenic massive sulfide deposit, southern Iran, International Geology Reviews, Vol: 53, p: 1239-1262.
Mucke. A., Fojtb, B. and Skacel. J., 2006, The MaleVrbno magnetite occurrence of the Velke Vrbno Unit, Czech Republic: petrology, mineralogy, geochemistry and genesis, Chemie der Erde, p: 109-127.
Parak. T., 1985, Phosphorus in different type of ore, sulfides in the iron deposits, and the type and origin of ores at Kiruna, Economic Geology, Vol: 6, p: 646-665.
Passchier. C.W. and Trouw. R.A.J., 1997, Micro- tectonics, Springer-Verlag New York, Berlin Heidelberg Editions, p: 289.
Platt. J.P., 1984, Secondary cleavages in ductile shear zones, Journal of Structural Geology, Vol: 6, p: 439- 442.
Roy. S. and Venkatesh. A.S., 2009, Mineralogy and geochemistry of banded iron formation and iron ores from eastern India with implications on their genesis, Science, Vol: 118, p: 619-641.
Smirnov. V.M., Ginzburg. A.I., Grigoriev, V.M. and Yakovlev. G.F., 1983, Studies of mineral deposits. Mir Publishers, Moscow, p: 288.
Spangenberg. J.E., Lavric. J.V., Alcala. C., Gosar. M., Dold. B. and Pfeifer. H.P., 1999, Inorganic and organic geochemical patterns of waste material from the Idrija mercury mine (Slovenia): tracers of natural and anthropogenic chemicals, 5thBiennial SGA Meeting and 10th Quadrennial IAGOD Symposium, London, England.
Spry. A., 1969, Metamorphic Textures, Pergamon Press, New York. P: 350.
Sun. S.S. and McDonough. W.F., 1989, Chemical and isotopic systematics of oceanic basalts: implications for mantle composition and processes. In: Saunders, A.D. and Norry.M.J., (Eds) “Magmatism in the Ocean Basins”, Geological Society of London, Special Publication 42, p: 313-345.
Taylor. SR. and Mc Lennan. S.M., 1985, The continental crust: its composition and evolution, Blackwell, Oxford, p: 312.
Terakado. Y. and Fujitani. T., 1998, Behavior of the rare earth elements and other trace elements during interactions between acidic hydrothermal solutions and silicic volcanic rocks, southwestern Japan, Geochimica et Cosmochimica Acta, p: 1903-1917.
Turner. F.J. and Weiss. L.E., 1963, Structural analysis of metamorphic tectonites, McGraw-Hill Book, p: 545.
Wang. Q., Wyman. D.A., Xu. J.F, Zhao. Z.H., Jian. P., Xiong. X.L., Bao. Z.W., LI. C.F. and Bai.  Z.H., 2006, Petrogenesis of Cretaceous adakitic and shoshonitic igneous rocks in the Luzong area, Anhui province (eastern china): Implications for geodynamics and Cu-Au mineralization, Lithos, p: 1-26.
Whitford. D.J., Korsch. M.J., Porritt. P.M., Craven. S.J., 1988, Rare-earth element mobility around the volcanogenic polymetallic massive sulfide deposit at Que River, Tasmania, Australia, Chemical Geology, p: 105-119.
Yardley. B.W.D., Mackenzie. W.S. and Guilford. C., 1990, Atlas of metamorphic rocks and their textures, Longman Scientific and technical, p: 120.